Қиличова Мархабо Худайқуловна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Шароф Рашидов асарлари асосида бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий жиҳатдан тарбиялашнинг назарий асослари”, 13.00.01 –  Педагогика назарияси. Педагогик таʼлимотлар тарихи.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Ped 6109 
Илмий раҳбар: педагогика фанлари боъуисҳа фалсафа доктори (DSc), профессор Ботирова Шахло Исомиддиновна. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Чирчиқ давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Гулистон давлат университети, PhD.03/27.02.2020.Fil.91.02. рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик кенгаш
Расмий оппонентлар: Қуронов Муҳаммаджон педагогика фанлари доктори, профессор, Байджанова Ирода Абдуллаевна педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент 
Етакчи ташкилот: Навоий давлат университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Шароф Рашидов асарлари асосида бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий жиҳатдан тарбиялашнинг назарий асосларини такомиллаштиришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Шароф Рашидов асарларидан бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий тарбиялашда тизимли ёндашувни қўллаш, ўз-ўзини обектив баҳолаш ва мантиқий фикрлаш босқичларини ижтимоий жараёнларда қўллай олишнинг педагогик хусусиятларини таҳлил қилишда ахлоқий қадриятлар  (ватанпарварлик, инсонпарварлик, адолат ва ҳалоллик) ва уларнинг таълим жараёнига таъсири (тарихий ва адабий  контекст, персонажлар ва уларнинг хулқ-атвори диагностикаси, реал вазиятларга рефлекциялаш) шахсга йўналтирилганлик, мақсаднинг аниқлиги, ўз-ўзини англаш, ҳамкорликдаги фаолиятга йўналтириш асосида тавсифланган;
бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий тарбиялашда Шароф Рашидов асарларининг  педагогик имкониятларини аниқлашда педагогик жараённинг таълимий-тарбиявий босқичлари, ташкилий-услубий асослари ва амалиётдаги ҳолати аниқланиб, шахсий ва касбий сифатлар (касбий-интеллектуал, ташкилий-коммуникатив, эмоционал-иродавий, маънавий-маърифий)ни коррексиялаш асосида такомиллаштирилган;
Шароф Рашидов асарлари асосида бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий жиҳатдан  тарбиялашнинг функсионал модели таълим-тарбия стратегияларини мунтазам мақсадли қўллаш, самарадорлик блоклари функсияларини ўзаро мувофиқлаштириш ва инновацион таълим жараёнида қўллаш асосида такомиллаштирилган ҳамда дидиактик имкониятлари маънавий-маърифий тадбирлар, мунозаралар, диспутлар, кўрик-танловлар, ижодий кечалар каби функсияларини киритиш асосида ёритиб берилган;
Шароф Рашидов асарлари асосида бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий жиҳатдан  тарбиялаш механизмининг замонавий таълим технологиялари, унинг экспериментал даражаси, баҳолаш мезонлари, стратегиялари, контекстуал омиллари, таълим услублари ва ўз салоҳиятини тўлиқ рўёбга чиқарувчи педагогик механизмлар ва инновацион таълим жараёнида интерфаол усулларни ностандарт вазиятларда қўллаш асосида илмий-методик тавсиялар ишлаб чиқилган
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Шароф Рашидов асарлари асосида бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий жиҳатдан тарбиялашнинг назарий асослари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Шароф Рашидов асарларидан бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий тарбиялашда тизимли ёндашувни қўллаш, ўз-ўзини обектив баҳолаш ва мантиқий фикрлаш босқичларини ижтимоий жараёнларда қўллай олишнинг педагогик хусусиятларини таҳлил қилишда ахлоқий қадриятлар  (ватанпарварлик, инсонпарварлик, адолат ва ҳалоллик) ва уларнинг таълим жараёнига таъсири (тарихий ва адабий  контекст, персонажлар ва уларнинг хулқ-атвори диагностикаси, реал вазиятларга рефлекциялаш) шахсга йўналтирилганлик, мақсаднинг аниқлиги, ўз-ўзини англаш, ҳамкорликдаги фаолиятга йўналтиришга оид тавсиялардан Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида бажарилган А1-ХТ-0-92997-рақамли “Ёшларни умуминсоний, миллий ва тарихий қадриятлар уйгунлиги асосида маънавий-ахлоқий тарбиялашнинг муаммолари” мавзусидаги амалий лоҳияда фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2023-йил 14-августдаги №431-сонли маълумотномаси). Натижада, талабаларни маънавий-ахлоқий тарбиялаш усуллари ва механизмлари интегратив, шахсга йўналтирилган, аксиологик ёндашувлари асосида  назарий-педагогик асослари аниқлаштирилган; 
Бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий тарбиялашда Шароф Рашидов асарларининг  педагогик имкониятларини аниқлашда педагогик жараённинг таълимий-тарбиявий босқичлари, ташкилий-услубий асослари ва амалиётдаги ҳолати аниқланиб, шахсий ва касбий сифатлар (касбий-интеллектуал, ташкилий-коммуникатив, эмоционал-иродавий, маънавий-маърифий) ни коррексиялаш асосида такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялардан “Мактабгача педагогика” дарслигида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 25-ноябрдаги 388-175-сонли рухсатномаси). Натижада, талабаларни маънавий-ахлоқий тарбиялашдаги умуминсоний ахлоқ меъёрлари, дидактик имкониятлари маънавий-маърифий тадбирлар, мунозаралар, диспутлар, кўрик-танловлар, ижодий кечалар каби функсиялари таълим амалиётига татбиқ этилиб, талабаларнинг маънавий-ахлоқий, шахсий ва касбий сифатларини оширишга оид билимлари ривожлантирилган;
Шароф Рашидов асарлари асосида бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий жиҳатдан  тарбиялашнинг функсионал модели таълим-тарбия стратегияларини мунтазам мақсадли қўллаш, самарадорлик блоклари функсияларини ўзаро мувофиқлаштириш ва инновацион таълим жараёнида қўллаш асосида такомиллаштирилган ҳамда дидиактик имкониятлари маънавий-маърифий тадбирлар, мунозаралар, диспутлар, кўрик-танловлар, ижодий кечалар каби функсияларини киритишга оид маълумотлардан Ўзбекистон Миллий университетида бажарилган А-ОТ-2021-461-рақамли “Умумтаълим муассасаларида молиявий саводхонлик асослари ва қимматли қоғозлар бозорини ўрганиш бўйича мултимедиа технологияларига асосланган ўқув курси платформасини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий университети 2024-йил 1-декабрдаги №04/11-12964-сонли маълумотномаси). Натижада, талабаларнинг замонавий таълим шароитида маънавий-ахлоқий ва касбий компетентлигини ошириш стратегиялари, контекстуал омиллари, таълим услублари ва ўз салоҳиятини тўлиқ рўёбга чиқарувчи педагогик механизмлари ва инновацион таълим жараёнида интерфаол усуллари такомиллаштирилган.
Шароф Рашидов асарлари асосида бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий жиҳатдан  тарбиялаш механизмининг замонавий таълим технологиялари, унинг экспериментал даражаси, баҳолаш мезонлари, стратегиялари, контекстуал омиллари, таълим услублари ва ўз салоҳиятини тўлиқ рўёбга чиқарувчи педагогик механизмлар ва инновацион таълим жараёнида интерфаол усулларни ностандарт вазиятларда қўллашга илмий-методик тавсиялардан ва хулосалардан “Ёшлар етакчисининг кундалиги” телекўрсатувини тайёрлашда фойдаланилган. (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Жиззах вилояти телерадиокомпаниясининг 2023-йил 10-августдаги 14-11/584–сон маълумотномаси). Натижада ушбу кўрсатувнинг илмий-оммабоплиги таъминланган ва долзарблиги илмий-амалий аҳамият касб этган.