Норқобилова Зарина Бойқобил қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Қашқадарё вилояти  ниначиларининг (Инсеcта: Одоната) тур таркиби, тарқалиши ва биоекологик хусусиятлари», 03.00.06 - Зоология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/В1032.
Илмий раҳбар: Рахматуллаев Алимардан Юсупович, биология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Хоразм Маъмун академияси, PhD.02/30.07.2022.В.149.01.
Расмий оппонентлар: Жугинисов Тангирберген Исаевич, биология фанлари доктори, доцент; Ганджаева Лола Атаназаровна, биология фанлари доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий  университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қашқадарё вилояти ниначилар фаунасининг тур таркибини аниқлаш ҳамда асосий турларининг биоекологик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Қашқадарё вилояти одонатофаунасининг замонавий ҳолати таҳлил қилиниб, 2 та кенжа туркум, 6 та оила ва 9 та кенжа оила, 12 та авлодга мансуб 20 тур ва 1 та кенжа тур аниқланган;
Ўзбекистон фаунаси учун илк бор Аешна аффинис Вандер Линден, 1820 тури, ҳудуд  фаунаси учун эса Cордулегастер инсигнис Счнеидер, 1845 ва Сймпетрум педемонтанум Мüллер ин Аллиони, 1766 ниначи турлари аниқланган;
илк бор Сймпетрум авлодига мансуб С. стриолатум ва С. меридионале турларининг рДНК ни CОИ соҳаси нуклеотидлар кетма-кетлиги очиб берилган;
Қашқадарё вилояти одонатофаунаси ниначиларининг экологик хусусиятлари илк бор асосланган ҳамда ниначи имаголарини яшаш муҳитига кўра 4 гуруҳга, вертикал минтақаларда тарқалишига кўра 3 гуруҳга, антропоген таъсирга кўра 4 гуруҳга, мавсумий фаоллигига нисбатан 4 та фенологик гуруҳларга ажратилган;
Қашқадарё вилояти ҳудудида тарқалган ноёб ниначи турларини муҳофаза этиш юзасидан илмий амалий тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қашқадарё вилояти ниначилари фаунаси ва морфобиологияси, экологик хусусиятларини тадқиқ қилишдан олинган илмий натижалар асосида:
Қашқадарё одонатофаунаси таркибидаги 5 та оилага тегишли 12 турга мансуб 32 нусха ҳашарот намуналари республикада етакчи бўлган “Зоология коллекцияси” ноёб объектига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2024 йил 08 апрелдаги 01-09/142-сонли маълумотномаси). Натижада, намуналар энтомология фондини бойитган ва ниначи турлари хилма-хиллигини аниқлаш ва турларни систематик таҳлил қилиш имконини берган;
тадқиқот ҳудудидаги морфологик белгилари бўйича ўзгарувчан хусусиятга эга бўлган Сймпетрум стриолатум ва Сймпетрум меридионале ниначи турларининг молекуляр-генетик таҳлили асосида рДНК CО1 cоҳаси нуклеотидлар кетма-кетлиги бўйича маълумотлар Биотехнологик ахборотлар миллий маркази (НCБИ) базасига жойлаштирилган (Биотехнологик ахборотлар миллий маркази (НCБИ) нинг 2023 йил 21 ноябрдаги маълумотномаси). Натижада, Сймпетрум стриолатум тури учун - ОР835581; Сймпетрум меридионале тури учун - ОР835578 идентификация рақамлари олинган ва уларни халқаро миқёсда ўрганиш имконини берган.