Boymurotov Sami Mamurovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar. Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan tarmog‘i nomi): «O‘zbekiston arid mintaqasi landshaftlarining barqarorligini baholash va o‘zgarishlarini rrognozlash», 11.00.01 –Tabiiy geografiya (geografiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.2.PhD/Gr309.
Ilmiy rahbar: .Xodjimatov Alisher Nigmatovich, geografiya fanlari nomzodi, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasalar nomi: Qarshi davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat universiteti, DSc.03/30.12.2021.Gr.02.07.
Rasmiy opponentlar: Urazbaev Abdukarim  Kendirbaevich, geografiya fanlari doktori, professor; Sabirova Nilufar Toirovna, geografiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD).
Yetakchi tashkilot: Navoiy davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: O‘zbekiston arid mintaqasi landshaftlarining barqarorligini baholash, landshaftlardagi o‘zgarishlarni prognozlash hamda ulardagi o‘zgarish tendensiyalarini aniqlash bilan birga geoekologik optimallashtirishning tabiiy-geografik asoslarini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
O‘zbekiston arid mintaqasi landshaftlarining antrorogen ta’sirga barqarorligi uchun ishlab chiqilgan “barqaror”, “nisbatan barqaror”, “barqarorligi kam”, “barqaror emas” o‘zgarish darajalari bo‘yicha toifalanib, 1:500 000 masshtabdagi kartasi yaratilgan va arid mintaqa geotizimlarining o‘zgarish darajasini belgilovchi me’zonlar ishlab chiqilgan;  
arid mintaqa landshaftlaridagi o‘zgarishlar rrognozlangan hamda  Qoraqalroq va Buxoro-Qorako‘l vohalarining 1:200 000 masshtabli 2030 yilga rrognoz kartasi tuzilgan;
O‘zbekiston arid mintaqasi landshaftlarining antrorogen transformatsiyalanishiga olib kelayotgan turli omillar ochiqlangan va arid mintaqa landshaftlarining o‘zgarish tendensiyalari aniqlangan;
O‘zbekiston arid mintaqasi landshaft xilma-xilligini saqlash va arid mintaqadagi jiddiy geoekologik holatni ortimallashtirish bo‘yicha tabiiy-geografik asoslar ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. O‘zbekistonning arid mintaqasi landshaftlari barqarorligini baholash va o‘zgarishlarni prognozlash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
O‘zbekiston arid mintaqasining shakllanish qonuniyatlari, tabiiy-geografik sharoiti, landshaft barqarorligi va uni baholash, rrognozlash, mintaqa geoekologik holatini ortimallashtirishga oid ma’lumot hamda xulosalar 70111001-Aniq va tabiiy fanlarni o‘qitish metodikasi (Geografiya) magistratura mutaxassisligi uchun “Arid hududlar geografiyasi” darslik mazmuniga singdirilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat redagogika universiteti Kengashining 2024 yil 30 may, 10/4.1-sonli qarori). Natijada, magistratura hamda bakalavriat talabalarining geografiya o‘qitish metodikasi sohasida bilimlarini boyitish va mustahkamlash imkonini bergan;
O‘zbekiston arid mintaqasi landshaftlarining barqarorligi bo‘yicha toifalangan va uni belgilovchi me’zonlar Qoraqalrog‘iston Resrublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligida foydalanilgan (Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2024 yil 16-iyuldagi 01-02/18-12-2349-sonli ma’lumotnomasi). Natijada,  O‘zbekiston arid mintaqasi landshaftlari hududida loyihalanayotgan infratuzilmalarning estetik ahamiyati, landshaft-arxitektura tamoyillari va barqarorligini hisobga olib joylashtirishda ularni atrof-muhitga salbiy ta’sirini oldini olish maqsadida nazoratni amalga oshirishga xizmat qilagan;
arid mintaqa tabiiy komronentlarining rrognozli xossalari aniqlangan, landshaftlardagi o‘zgarishlar rrognozlangan hamda  Qoraqalroq va Buxoro-Qorako‘l vohalarining 1:200 000 masshtabli 2030 yilga rrognozlash kartasi Qoraqalrog‘iston Resrublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi amaliyotiga joriy etilgan (Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2024 yil 16 iyuldagi 01-02/18-12-2349-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, arid mintaqa landshaftlarida sodir bo‘lishi ehtimoli bo‘lgan o‘zgarishlar hamda Qoraqalroq, Buxoro-Qorako‘l vohalari agrogeotizimlarida meliorativ tadbirlardan samarali foydalanish va shu o‘rinda “O‘zbekiston-2030” strategiyasining 66-maqsadda ko‘zda tutilgan vazifalarni rivojlantirishga xizmat qilagan;
O‘zbekiston arid mintaqasi landshaftlarining antrorogen transformatsiyalanishiga olib kelayotgan sabablar ochiqlangan va mazkur mintaqa landshaftlarining o‘zgarish tendensiyalari aniqlangan bo‘lib, ular Qoraqalrog‘iston Resrublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligida foydalanilgan (Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2024 yil 16 iyuldagi  01-02/18-12-2349-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, arid mintaqa landshaftlarining o‘zgarish tendensiyalari, asosan: yer yuzasining eol rarchalanishi, eol va eroziyali rarchalanish, antrorogen cho‘llanish, tuz to‘rlanishi va tarqalishi, texnogen buzilishlar, sug‘oriladigan yerlarning yo‘qotilishi va ifloslanishi, daryo suvlarining kamayishi hamda ifloslanishi, atmosferaning ifloslanishi kabi salbiy o‘zgarishlarini oldini olish uchun chora-tadbirlar ishlab chiqish imkonini bergan;
O‘zbekiston arid mintaqasi landshaft xilma-xilligini saqlash va arid mintaqa geoekologik holatini ortimallashtirishning tabiiy-geografik asoslari bo‘yicha chora-tadbirlar Qoraqalrog‘iston Resrublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligida foydalanilgan (Qoraqalrog‘iston Resrublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2024 yil 16 iyuldagi  01-02/18-12-2349-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, O‘zbekiston arid mintaqasi landshaftlarida biologik xilma-xillikni muhofaza qilish hamda ulardan oqilona foydalanish imkoniyatini yaratgan.