Sayt test rejimida ishlamoqda

Мирзахалов Хожиакбар Тажибаевич
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Янгиланаётган Ўзбекистонда гендер феномени: ижтимоий-фалсафий таҳлил” 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Fal274
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган мухандислик қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Наманган давлат университети PhD.03/30.04.2021.F.76.06.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш. илмий даражаси ва унвони: Исмоилов Махамадихон Исроилович фалсафа фанлари доктори,  профессор.
Расмий оппонентлар: Назаров Насриддин Атақулович фалсафа фанлари доктори,  профессор, Норқулов Дўстмурод Тошпўлатович фалсафа фанлари доктори, профессор
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Янгиланаётган Ўзбекистонда жамият ижтимоий тараққиётига гендер феномени таъсирининг ижтимоий-фалсафий жиҳатларини очиб беришдан иборат.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги.
жамиятда гендер феноменини ривожлантириш ижтимоий муносабатларда гендер стереотипларини ўзгаришига олиб келиб, гендер праксеологиясида эгалитар маданий парадигмаларни шакллантириши фалсафий асосланган;  
гендер муносабатларида намоён бўлувчи корреляцион ўзгаришлар,  жамиятда гендер идентификациясига (ўзига хослик, ижтимоий меъёр, стереотип) ижтимоий таъсир этиб, “эркак” ва “аёл” ўртасидаги иррационал муносабатларни тартибга солувчи ижтимоий ҳодисаси сифатида далилланган;
жамиятнинг ижтимоий-маданий алоқадорлигини таъминлашда ташқи (ижтимоий меъёр ва фаолият), ички (идентификация, социализация) омиллар, гендер муносабатларида аксиологик манфаатларни белгиловчи маънавий-ахлоқий императивларни шакллантириши  аниқланган;
гендер конструкцияларининг меҳнат муносабатлатига татбиқ этилиши жамиятда гендер эссенсиализмини олдини олиб, аёлга хос бўлган догматик интроспектив хислатларнинг перфексион экстроспектив ёндашишга айланиши  очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Янгиланаётган Ўзбекистонда гендер феномени: ижтимоий-фалсафий таҳлил мавзусида амалга оширилган тадқиқоти иши бўйича олинган натижалар асосида:
жамиятда гендер феноменини юксалтириш ижтимоий муносабатларда гендер стереотипларини ўзгаришига олиб келиши, гендер феноменинг ўзига хослиги жинсий диморфизм ҳақиқати ҳақидаги жамиятнинг идеал ғоялари тўпламини шакллантириш, шахсий онгга тегишли хулқ-атвор нормалари, фикрлаш тарзи ва таҳлил қилишнинг консептуал ёндашувларни ривожлантиришга доир таклиф ва тавсияларидан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2022-2023-йилларда ўтказилган тарғибот фаолиятида татбиқ этилган. Жумладан, Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ВИИИ йўналишида белгиланган “Миллий қадриятлар, маънавий фазилатлар ва ижтимоий одоблар тарғиботи” 40-банди “Жамиятда ва оилада хотин-қизларнинг мавқейини кўтариш, оилавий ажримларни олдини олиш, маънавий соглом муҳитни шакллантириш, фарзандлар тарбиясида аёлларнинг масъуллигини ошириш, хотин-қизлар ўртасида боқимандалик ҳолатларини кўпайишини олдини олиш, қизларда соглом турмуш тарзи маданиятини шакллантириш юзасидан “Шарқ аёли маърифати” тарғибот тадбирларини кучайтириш” мавзусида ўтказилган тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда диссертация материалларидан фойдаланилган. (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий маънавий тадқиқотлар институтининг 2023-йил 31-августдаги 351-сон далолатномаси). Натижада, шахс ижтимоийлашув жараёнида тушунтирувчи, тартибга солувчи, фарқловчи ретротрансляцион хулқ-атворини намоён этишини таъминлашга ижтимойи тараққиётга таъсир кўрсатувчи гендер омилларини очиб беришга хизмат қилган;
ижтимоий тараққиётга таъсир кўрсатувчи гендер роллари(ижтимоий кутишлар, нутқ, услуб, кийиниш, хатти-ҳаракатлар) ижтимоий ҳодиса сифатида таҳлил қилиниб, замонавий жамиятнинг ажралмас ижтимоий-маънавий жиҳати сифатида “эркак” ва “аёл” ўртасидаги иррационал муносабатларни тартибга солувчи механизмларини юксалтиришга оид хулоса ва таклифларидан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси билан ҳамкорликда хотин-қизлар ва эркакламинг тенг ҳуқуқлилигини таъминлаш имкониятлари ва истиқболлари доирасида бир қатор дастурлар (“Таълим ва тараққиёт”, “Ўзбекистон ёшлари”, “Миллат ва маънавият” эшиттиришларининг 2023-йил май-август ойларидаги сонлари)нинг дастурларини тайёрлашда ва сенарийларини ишлаб чиқишда фойдаланилган(Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2023-йил 16-августдаги 04-36-12-41-сон далолатномаси). Натижада, жамиятда гендер ижтимоий идентификациясини (ўзига хослик, ижтимоий меъёр, стереотип) шакллантирилиши ҳамда “эркак” ва “аёл” ўртасидаги иррационал муносабатларни таптибга солишини очиб беришга хизмат қилган;
жамиятнинг ижтимоий-маданий тараққиёти гендер муносабатларининг ўзаро диалектик бирлигини таъминловчи экзоген (ижтимоий меъёр, ижтимоий фаолият) ва эндоген (идентификация, социализация) омилларининг аниқлашга доир таклиф ва тавсияларидан Фарғона давлат университети қошида Гендер тенглиги тадқиқот марказининг 2020-йил 28-декабрда тасдигланган Низомини ишлаб чиқишда, марказнинг 2022-йилда “ОТМларда хотин-қизларнинг интеллектуал ва ижтимоий мақомини юксалтиришнинг гендер омиллари", 2023-йилда ўтказилган “Марказий Осиё давлатиари ОТМларида хотин-қизларни ижтимоий фаоллигини ошириш ва ҳимоя қилиш механизми” ҳамда “Туркий халқларда миллий урф-одатларнинг авлодлараро ворисийлигини таъминлаш омилларининг ўрни” мавзуларида халқаро илмий-амалий конференцияларни ташкил этиш ва ўтказишда фойдаланилган (Фарғона давлат университети қошида Гендер тенглиги тадқиқот маркази 2023-йил 13-октябрдаги 03-4670-сон далолатномаси). Натижада, гендер феноменинниг ҳуқуқий аксиологик манфаатларини таъминлашга жамиятда гендер маданиятини юксалтирувчи мезонларни аниқлашга хизмат қилган;
замонавий жамиятнинг ривожланиш динамикаси кишиларда гендер конструкциялари (оила, таълим, дин, маданият институтлари) нинг инклюзия мехнати муносабатларни таптибга солувчи механизмларини аниқлашга доир хулоса ва тавсияларидан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2022-2023-йилларда ўтказилган тарғибот фаолиятида татбиқ этилган. Жумладан, Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ВИИИ йўналишида белгиланган “Миллий қадриятлар, маънавий фазилатлар ва ижтимоий одоблар тарғиботи” 40-банди “Жамиятда ва оилада хотин-қизларнинг мавқейини кўтариш, оилавий ажримларни олдини олиш, маънавий соглом муҳитни шакллантириш, фарзандлар тарбиясида аёлларнинг масъуллигини ошириш, хотин-қизлар ўртасида боқимандалик ҳолатларини кўпайишини олдини олиш, қизларда соглом турмуш тарзи маданиятини шакллантириш юзасидан “Шарқ аёли маърифати” тарғибот тадбирларини кучайтириш” мавзусида ўтказилган тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда диссертация материалларидан фойдаланилган. (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий маънавий тадқиқотлар институтининг 2023-йил 31-августдаги 351-сон далолатномаси). Натижада, меҳнат муносабатларида гендер ўзгаришларни таъминлашга ва меҳнатнинг гендер тақсимоти механизмларини ривожлантиришга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish