Sayt test rejimida ishlamoqda

Базарова Нигора Равшановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Тижорат банкларининг жисмоний шахсларни кредитлаш фаолиятини ривожлантириш», 08.00.07 - Молия, пул муомаласи ва кредит.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:
Илмий раҳбар: Норов Акмал Рузиматович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Исмоилов Алишер Аъзамович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Зайналов Джаганхир Расулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор;
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда тижорат банкларининг жисмоний шахсларга кредитлаш фаолиятини ривожлантириш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра «жисмоний шахсларни кредитлаш» тушунчасининг иқтисодий мазмуни тижорат банклари ёки бошқа молия-кредит ташкилотлари томонидан алоҳида жисмоний шахслар ва аҳолига қимматбаҳо истеъмол товарлари ва хизматларини сотиб олиш ёки бошқа эҳтиёжларни қондириш учун мақсадли ва мақсадсиз кредитларни қайтариб бериш, муддатлилик ва тўловлилик каби муайян шартлар асосида тақдим этиш жараёни нуқтаи-назаридан такомиллаштирилган;
тижорат банклари томонидан жисмоний шахсларга барқарор экологик лойиҳаларни молиялаштириш мақсадида кредитларни «яшил» ва «анъанавий» каридорлар орқали ажратиш асосида фоиз ставкасини 6 фоизга қадар пасайтириш ҳамда кредит муддатини 2 йилга қадар узайтириш таклифи асосланган;
кредит хавфларини бошқариш мақсадида тижорат банклари томонидан ажратиладиган кредитларни «яхши» (0,65 – 1,0), «ўртача» (0,35 – 0,64) ва «ёмон» (0 – 0,34) тоифаларга ажратувчи «10 балли кредит тоифалари» орқали баҳолаш тизими таклиф қилинган;
«Пойтахт банк» акциядорлик жамияти томонидан жисмоний шахсларни кредитлаш амалиётини такомиллаштириш асосида ажратиладиган кредит ҳажмининг 2028 йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда тижорат банкларининг жисмоний шахсларга кредитлаш фаолиятини ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар асосида:
услубий ёндашувга кўра «жисмоний шахсларни кредитлаш» тушунчасининг иқтисодий мазмунини тижорат банклари ёки бошқа молия-кредит ташкилотлари томонидан алоҳида жисмоний шахслар ва аҳолига қимматбаҳо истеъмол товарлари ва хизматларини сотиб олиш ёки бошқа эҳтиёжларни қондириш учун мақсадли ва мақсадсиз кредитларни қайтариб бериш, муддатлилик ва тўловлилик каби муайян шартлар асосида тақдим этиш жараёни нуқтаи-назаридан такомиллаштиришга оид назарий ишланмалардан олий ўқув юртлари талабалари учун тавсия етилган «Банкларнинг инвестицион фаолияти» дарслигини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2024-йил 29-январдаги 21-сон буйруғи). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида талабаларда «жисмоний шахсларни кредитлаш» тушунчасининг иқтисодий мазмунига оид янги назарий билим ва кўникмаларни шакллантириш имкони яратилган;
тижорат банклари томонидан жисмоний шахсларга барқарор экологик лойиҳаларни молиялаштириш мақсадида кредитларни «яшил» ва «анъанавий» коридорлар орқали ажратиш асосида фоиз ставкасини 6 фоизга қадар пасайтириш ҳамда кредит муддатини 2 йилга қадар узайтириш таклифи «Пойтахт банк» АЖнинг кредитлаш амалиётида қўлланилган («Пойтахт банк» акциядорлик жамиятининг 2024-йил 20-февралдаги ПХ 01/12-178-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида «Пойтахт банк» АЖнинг кредит портфели 2023-йилда 2022-йилга нисбатан 4,5 миллиард сўмга кўпайиб, 78,7 миллиард сўмни ташкил этган;
кредит хавфларини бошқариш мақсадида тижорат банклари томонидан ажратиладиган кредитларни «яхши» (0,65 – 1,0), «ўртача» (0,35 – 0,64) ва «ёмон» (0 – 0,34) тоифаларга ажратувчи «10 балли кредит тоифалари» орқали баҳолаш тизимидан фойдаланиш таклифи «Пойтахт банк» АЖнинг кредитлаш амалиётида қўлланилган («Пойтахт банк» акциядорлик жамиятининг 2024-йил 20-февралдаги ПХ 01/12-178-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида акциядорлик жамияти томонидан жисмоний шахсларга берилган кредитларнинг қайтарилмаслиги (яратилган захира) хавфини олдинги йилларнинг мос даврига нисбатан камайтириш имконини берган;
«Пойтахт банк» акциядорлик жамияти томонидан жисмоний шахсларни кредитлаш амалиётини такомиллаштириш асосида ажратиладиган кредит ҳажмининг 2028 йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичлари «Пойтахт банк» АЖнинг кредитлаш амалиётида қўлланилган («Пойтахт банк» акциядорлик жамиятининг 2024-йил 20-февралдаги ПХ 01/12-178-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида «Пойтахт банк» акциядорлик жамиятини ривожлантириш стратегиясининг истиқболдаги асосий фаолият кўрсаткичларининг аниқлигини ошириш имкони яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish