Ахунов Улугбек Абдумуталовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Озиқ-овқат хавфсизлигига оид қонун  ҳужжатларининг  ижроси устидан  прокурор назоратини такомиллаштириш масалалари”, 12.00.07 - Суд ҳокимияти. Прокурор назорати. Ҳуқуқни муҳофаза қилиш фаолиятини ташкил этиш. Адвокатура.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Yu1157
Илмий раҳбар: Мамасиддиқов Музаффаржон Мусажонович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ҳуқуқни муҳофаза қилиш Академияси, DSc.31/31.12.2020.Yu.67.01.
Расмий оппонентлар: юридик фанлар доктори, профессор Джўраев Ихтиёр Бахтиёрович; юридик фанлар бўйича фалсафа доктори (PhD) Рахимов Шавкатжон Жўраевич.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Жамоат хавфсизлиги университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади озиқ-овқат хавфсизлигига оид қонун ҳужжатлари ижроси устидан прокурор назоратини ташкил этишни ҳуқуқий тартибга солиш бўйича илмий-назарий қоидалар ва амалий тавсияларни ишлаб чиқишдан иборатдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
озиқ-овқат хавфсизлигига оид қонун ҳужжатлари ижроси юзасидан прокурор назоратини ташкил этишда прокурорлар эътибори озиқ-овқат маҳсулотлари етиштиришни кўпайтиришга оид назорат механизмларини такомиллаштириш, муттасил ўсиб бораётган аҳолини озуқа билан таъминлаш мақсадида суғориладиган унумдор ерларни муҳофаза қилиш, озиқ-овқат етиштириладиган суғориладиган ерлардан ноқонуний фойдаланганлик учун жавобгарлик чораларини қатъий қўллашга қаратилиши лозимлиги илмий асослаб берилган;
Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекциясига тадбиркорлик субъектларининг мансабдор шахслари ёки бошқа ходимлари томонидан қонунчилик талабларини бузиш ҳолатлари бўйича маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқиш ва маъмурий жазоларни қўллаш ҳуқуқининг берилиши, қишлоқ хўжалигига оид қонунларга риоя этилиши устидан амалга ошириладиган назорат тадбирлари, истисно тариқасида, текширувларнинг “Ягона давлат назорати” ахборот тизимида рўйхатга олинмаган ҳолда амалга оширилиши зарурати илмий асослантирилган;
озиқ-овқат хавфсизлигини тартибга солувчи ягона қонунни ишлаб чиқиш ва унда давлатнинг озиқ-овқат мустақиллиги, озиқ-овқат маҳсулотлари заҳираси, ижтимоий аҳамиятга эга бўлган асосий турдаги озиқ-овқат маҳсулотлари, озиқ-овқат баланси, озиқ-овқат танқислиги, истеъмолнинг оқилона нормалари, мазкур йўналишдаги давлат органларининг вазифалари, давлат ва хўжалик бошқаруви органлари ваколатлари, озиқ-овқат хавфсизлигини назорат қилиш ва бошқариш тартибини белгилаш таклифи илмий асослантирилган;
озиқ-овқат маҳсулотининг сифати ва хавфсизлигига, уни ишлаб чиқариш, тайёрлаш, харид қилиш, қайта ишлаш, етказиб бериш, сақлаш, транспортда ташиш ҳамда реализация қилиш шарт-шароитларига доир талабларни ўз ичига олган техник регламентларни, санитария, ветеринария, ветеринария-санитария қоидалари ва нормаларини, фитосанитария нормаларини, қоидаларини ҳамда гигиена нормативларини, миллий стандартларни, техник шарт-шароитларни белгилаш йўли билан амалга оширилишини ҳуқуқий таъминлаш таклифи илмий асослантирилган;
иссиқхона хўжаликларида озиқ-овқат маҳсулотларини етиштириш устидан прокурор назоратини такомиллаштириш мақсадида иссиқхона  хўжаликларига  нисбатан  ҳуқуқий  таъсир  чораларини қўллаш,  терговга  қадар  текширув,  суриштирув  ва  дастлабки терговни  амалга  оширишда  тадбиркорлик  субъектларининг  ҳуқуқ ва   эркинликларини   тўлақонли   таъминлаш   чораларини кучайтириш зарурати асослантирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот натижа-ларидан қуйидагиларда фойдаланилган:
Озиқ-овқат хавфсизлигига оид қонунчилик ижроси устидан прокурор назоратини ташкил этишда прокурорлар эътибори озиқ-овқат маҳсулотлари етиштиришни кўпайтиришга оид назорат механизмларини такомиллаштириш, муттасил ўсиб бораётган аҳолини озуқа билан таъминлаш мақсадида суғориладиган унумдор ерларни муҳофаза қилиш, бунинг учун зарур шарт-шароитларни ва имкониятларни яратиш, озиқ-овқат етиштириладиган суғориладиган ерлардан ноқонуний фойдаланганлик учун жавобгарлик чораларини қатъий қўллашга қаратилиши лозимлиги тўғрисидаги таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ер участкаларидан самарали фойдаланиш соҳадаги ҳуқуқбузарликларни олдини олиш механизмларини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги Қарори лойиҳасини ишлаб чиқишда (Ўзбекистон Республикаси Кадастр агентлиги директорининг 2023 йил 30 ноябрдаги 01-01-376-сонли далолатномаси) фойдаланилган. Мазкур таклифнинг жорий этилиши озиқ-овқат хавфсизлигига оид қонун ҳужжатлари ижроси юзасидан прокурор назоратини самарали ташкил этишни таъминлашга имкон берган;  
Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекциясига тадбиркорлик субъектларининг мансабдор шахслари ёки бошқа ходимлари томонидан Инспекция ваколати доирасидаги қонунчилик талабларини бузиш ҳолатлари бўйича маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқиш ва маъмурий жазоларни қўллаш ҳуқуқи берилиши, инспекция томонидан мулкчилик шаклидан қатъи назар қишлоқ хўжалигига оид қонунларга риоя этилиши устидан амалга ошириладиган назорат тадбирлари, истисно тариқасида, текширувларнинг “Ягона давлат назорати” ахборот тизимида рўйхатга олинмаган ҳолда амалга оширилиши ҳақидаги таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 10 июндаги “Маъмурий ислоҳотлар доирасида қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат соҳасида давлат бошқарувини самарали ташкил қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-90-сонли Фармонини, “Ўзагроинспекция”га мустақил идора мақомини бериш таклифи 2024 йил 22 октябрдаги “Агросаноат мажмуида давлат назорати тизимини янада такомиллаштиришнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-164-сонли Фармонини ишлаб чиқишда (Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ўринбосарининг 2023 йил
11 декабрдаги 11.1/3-23-470-сонли ва 2025 йил 1 февралдаги 11.1/3-25-55-сонли далолатномаси) фойдаланилган. Мазкур таклифнинг жорий этилиши озиқ-овқат маҳсулотларини етиштиришни кўпайтириш мақсадида экинларни экилишидан йиғиштириб олишгача бўлган жараёнлар устидан прокурор назоратни янада кучайтиришни таъминлашга имкон берган;  
озиқ-овқат хавфсизлигини тартибга солувчи ягона қонун лойиҳасини ишлаб чиқиш ва унда давлатнинг озиқ-овқат мустақиллиги, озиқ-овқат маҳсулотлари заҳираси, ижтимоий аҳамиятга эга бўлган асосий турдаги озиқ-овқат маҳсулотлари, озиқ-овқат баланси, озиқ-овқат танқислиги, истеъмолнинг оқилона нормалари, мазкур йўналишдаги давлат органларининг вазифалари, давлат ва хўжалик бошқаруви органлари ваколатлари, озиқ-овқат хавфсизлигини назорат қилиш ва бошқариш тартибини белгилаш ҳақидаги таклифлардан “Озиқ-овқат хавфсизлиги тўғрисида”ги Қонуни лойиҳасини ишлаб чиқишда (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023 йил 4 декабрдаги 03/24-05/6197-сонли далолатномаси) фойдаланилган. Мазкур таклифнинг жорий этилиши озиқ-овқат хавфсизлиги соҳасида прокурор назоратини ва давлат назоратини бошқариш тартибини такомиллаштиришга хизмат қилади;
озиқ-овқат маҳсулотининг сифати ва хавфсизлигини таъминлаш соҳасида давлат томонидан нормалаштириш озиқ-овқат маҳсулотининг сифати ва хавфсизлигига, уни ишлаб чиқариш, тайёрлаш, харид қилиш, қайта ишлаш, етказиб бериш, сақлаш, транспортда ташиш ҳамда реализация қилиш шарт-шароитларига доир талабларни ўз ичига олган техник регламентларни, санитария, ветеринария, ветеринария-санитария қоидалари ва нормаларини, фитосанитария нормаларини, қоидаларини ҳамда гигиена нормативларини, миллий стандартларни, техник шарт-шароитларни белгилаш йўли билан амалга оширилиши Ўзбекистон Республикасининг 2022 йил 3 ноябрдаги “Стандартлаштириш тўғрисида”ги Қонуни 28-моддасига киритилган ўзгартишда ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикасининг Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Аграр ва сув хўжалиги масалалари қўмитаси раисининг 2023 йил 4 декабрдаги 04/08-10-04-сонли далолатномаси). Мазкур таклифнинг амалга киритилиши озиқ-овқат хавфсизлигига оид қонун ҳужжатлари ижроси юзасидан прокурор назоратини самарали ташкил этишни таъминлашга имкон берган;  
иссиқхона хўжаликларида озиқ-овқат маҳсулотларини етиштириш устидан прокурор назоратини такомиллаштириш масалалари Олий суд, Бош прокуратура, ДХХ ва ИИВ ўртасидаги “Иссиқхона  хўжаликларига  нисбатан  ҳуқуқий  таъсир  чораларини қўллаш,  терговга  қадар  текширув,  суриштирув  ва  дастлабки терговни  амалга  оширишда  тадбиркорлик  субъектларининг  ҳуқуқ ва   эркинликларини   тўлақонли   таъминлаш   чоралари   ҳақида”ги 25.04.2024 йилдаги 34-ҚК-сонли Қўшма қарорда акс этган (Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ўринбосарининг 2024 йил 3 майдаги 11.1/3-24-153-сонли далолатномаси). Мазкур таклифнинг жорий этилиши озиқ-овқат хавфсизлиги соҳасида илм-фан ва илмий тадқиқотлар устидан прокурор назоратни янада кучайтиришга хизмат қилган.