Узаков Шухрат Шараповичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Дастлабки терговда жабрланувчининг ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини прокурор томонидан ҳимоя қилиш масалалари”, 12.00.09 - Жиноят процесси, криминалистика, тезкор-қидирув ҳуқуқ ва суд экспертизаси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.1.PhD/Yu1368.
Илмий раҳбар: Каримов Вахабжан, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси, DSc.31/31.12.2020.Yu.67.01.
Расмий оппонентлар: юридик фанлар доктори, профессор Пулатов Бахтиёр Халилович; юридик фанлар доктори, профессор Тўлаганова Гулчехра Захитовна.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Судьялар Олий кенгаши ҳузуридаги Судьялар олий мактаби.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади дастлабки терговда жабрланувчининг ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини прокурор томонидан таъминланишини такомиллаштиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборатдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
прокурор гувоҳ ва жабрланувчи (фуқаровий даъвогар)нинг кўрсатувларини олдиндан мустаҳкамлаб қўйиш тўғрисидаги терговчининг қарорини асослигини текширишга ҳақли эканлиги асослантирилган;
судда кўрсатувларни олдиндан мустаҳкамлаб қўйиш тўғрисидаги илтимосномани кўриб чиқишда прокурорнинг маърузаси билан бошланиши зарурлиги асослаб берилган;
кўрсатувларни олдиндан мустаҳкамлаш жараёнида (гумон қилинувчи, айбланувчининг иштироки) гувоҳ ёки жабрланувчи (фуқаровий даъвогар)нинг хавфсизлигига таҳдид соладиган ёки руҳиятига таъсир қиладиган ҳолат юзага келиш хавфи мавжуд бўлганида, гумон қилинувчи ва айбланувчини суд мажлисига чақирмаслик зарурлиги илмий асосланган;
жабрланувчи ва унинг вакили суднинг ҳукми (ажрими) устидан тегишинча апелляция, кассaция ва тафтиш тартибида шикоят беришга, прокурор протест билдиришга ҳақли эканлиги асослантирилган;
гувоҳ, жабрланувчи, гумон қилинувчи, айбланувчи, судланувчи ва бошқа шахслар электрон маълумотларни ушбу маълумотларнинг кўчирма нусхасини электрон жисмдан электрон маълумотлар мавжуд бўлган бошқа электрон жисмга олиш орқали тақдим этишга ҳақли деган таклифлари асослантирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот натижаларидан қуйидагиларда фойдаланилган:
прокурор гувоҳ ва жабрланувчи (фуқаровий даъвогар)нинг кўрсатувларини олдиндан мустаҳкамлаб қўйиш тўғрисидаги терговчининг қарорини асослигини текширишга ҳақли эканлиги тўғрисидаги таклифларидан Ўзбекистон Республикасининг 2021 йил 18 февралдаги “Жиноят-процессуал кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-675-сонли Қонунида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2024 йил 17 сентябрдаги №3/08-175-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши дастлабки тергов жараёнида жиноят процесси иштирокчиларининг кўрсатувларини олдиндан мустаҳкамлаб қўйишга доир прокурорнинг ваколатларини такомиллаштиришга ҳизмат қилган;
судда кўрсатувларни олдиндан мустаҳкамлаб қўйиш тўғрисидаги илтимосномани кўриб чиқиш прокурорнинг маърузаси билан бошланиши зарурлиги деган таклифларидан Ўзбекистон Республикасининг 2021 йил 18 февралдаги “Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-675-сонли Қонунида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2024 йил 17 сентябрдаги №3/08-175-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий кўрсатувларни олдиндан мустаҳкамлаб қўйиш тўғрисидаги илтимосномани судда кўриб чиқишда прокурорнинг иштирокини таъминлаш имкониятларини оширишга хизмат қилган;
кўрсатувларни олдиндан мустаҳкамлаш жараёнида гумон қилинувчи, айбланувчининг иштироки гувоҳ ёки жабрланувчи (фуқаровий даъвогар)нинг хавфсизлигига таҳдид соладиган ёки руҳиятига таъсир қиладиган ҳолат юзага келиш хавфи мавжуд бўлганида, гумон қилинувчи ва айбланувчини суд мажлисига чақирмаслик зарурлигини асослайди деган таклифларидан Ўзбекистон Республикасининг 2021 йил 18 февралдаги “Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-675-сонли Қонунида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2024 йил 17 сентябрдаги №3/08-175-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий қилиниши кўрсатувларни олдиндан мустаҳкамлаш жараёнида прокурорнинг жабрланувчи (фуқаровий даъвогар)нинг хавфсизлигини таъминлашга доир ваколатларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
жабрланувчи ва унинг вакили суднинг ҳукми (ажрими) устидан тегишинча апелляция, кассaция ва тафтиш тартибида шикоят беришга, прокурор протест билдиришга ҳақли деган таклифларидан Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 27 сентябрдаги “Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-869-сонли Қонунида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг 2024 йил 25 сентябрдаги 27/2-250-24-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий қилиниши суднинг ҳукми (ажрими) устидан жабрланувчи ва унинг вакилининг тегишинча апелляция, кассация ва тафтиш тартибида шикоят беришга доир ҳуқуқларини, прокурорнинг протест келтиришга доир ваколатларини кенгайтиришга хизмат қилган;
гувоҳ, жабрланувчи, гумон қилинувчи, айбланувчи, судланувчи ва бошқа шахслар электрон маълумотларни ушбу маълумотларнинг кўчирма нусхасини электрон жисмдан электрон маълумотлар мавжуд бўлган бошқа электрон жисмга олиш орқали тақдим этишга ҳақли деган таклифларидан Ўзбекистон Республикасининг 2024 йил 21 февралдаги “Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-1003-сонли Қонунида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2025 йил 12 февралдаги №3/dn-22-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий қилиниши гувоҳ, жабрланувчи, гумон қилинувчи, айбланувчи, судланувчи ва бошқа шахсларнинг электрон маълумотларнинг кўчирма нусхасини олиш ва тақдим этишга доир ҳуқуқларини таъминлаш имкониятларини янада оширишга хизмат қилган.