Ибрагимов Аъламжон Амриллоевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Халқ таълими ходимлари малакасини ошириш тизимини кўп векторли ёндашув асосида такомиллаштириш», 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.PhD/Ped162.
Илмий раҳбар: Ибраимов Холбой Ибрагимович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, PhD.28.03.2018.Ped.02.05.
Расмий оппонетлар: Олимов Ширинбой Шарофович, педагогика фанлари доктори, профессор; Аскаров Аброр Давлатмирзаевич, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: халқ таълими ходимлари малакасини ошириш тизимини кўп векторли ёндашув асосида такомиллаштириш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
халқ таълими ходимлари малакасини ошириш тизими жараён субъектлари фаолияти, ресурслари, турлари, шакллари ва инновацион тажрибаларни интеграциялаш ҳамда кўп векторли моделнинг таркибий (мотивлаштириш ва мақсадни белгилаш, концептуал, процессуал-мазмунга доир, рефлексив-коммуникатив) компонентлари мазмунини аниқлаштириш асосида такомиллаштирилган;
педагогнинг касбий ривожланишида илмий-методик кузатувнинг дидактик имкониятлари рефлекцияси, мотивацион тайёрлиги, илғор тажрибасини намойиш қилиши, ички салоҳиятини ривожлантириш ва таълим субъектлари ҳамкорлигини уюштириш омилларига устуворлик бериш орқали кенгайтирилган;
малака ошириш ўқув мазмунини касбий эҳтиёжларга асосланган модулли шакллантириш механизми инвариант ва вариатив таркибни белгилаш, тегишли субъектларнинг продуктив ўзаро таъсирини кучайтириш ва функционал вазифаларини тизимлаштириш асосида такомиллаштирилган;
педагогнинг малака ошириш фаолиятини индивидуаллаштириш даражалари (индивидуал таълим дастури, йўналиши, траекторияси) аниқлаштирилган ҳамда индивидуал таълим траекториясини лойиҳалаш алгоритми мантиқий занжирининг изчиллиги, узлуксизлиги, тугалланганлиги мезонлари асосида оптималлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Халқтаълими ходимлари малакасини ошириш тизимини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган назарий ва амалий таклифлар асосида:
малака ошириш субъектлари, ресурслари, турлари ва шаклларини интеграциялаш, тингловчиларнинг фаолиятига доир муаммоларининг мустақил ечимини топиш, ички салоҳиятини ошириш, касбий ривожланишида илмий-методик кузатувни ташкил қилишга доир таклифлардан Халқ таълими вазирлигининг 2017 йил 1 февралдаги 34-сонли буйруғи билан тасдиқланган “Умумтаълим мактаблари кимё фани ўқитувчилари касбий маҳоратини узлуксиз ошириб бориш бўйича методистлар томонидан икки босқичли ҳаракатдаги ўқув машғулотларини ташкил этиш тартиби тўғрисида низом”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2018 йил 24 январдаги 01-21-сон маълумотномаси). Натижада курслар оралиғида ўқув машғулотларини мактабдан ажралмаган ҳолда ташкил қилиш орқали педагогларнинг касбий маҳоратини узлуксиз ошириш, мураккаб вазиятларда тўғри қарор қабул қила олиш кўникмаларини ривожлантириш ҳамда уларга доимий илмий-методик ёрдам кўрсатиш имконини берган;
ХТХМО тизими субъектларининг вазифалари, ўқув мазмунини модулли шакллантириш, унинг инвариант, вариатив қисмларини белгилаш ва инновацион тажрибаларни татбиқ қилишга қаратилган таклифлардан малака ошириш мазмуни ҳамда сифатига қўйиладиган Давлат талабларини (O‘zDSt 2767:2013 3523) такомиллаштиришда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2018 йил 24 январдаги 01-21-сон маълумотномаси). Натижада ХТХМО ўқув мазмунини модернизациялаш, инвариант, вариатив қисмларини белгилаш ва тизимни такомиллаштириш бўйича илгари сурилган фикрлар, ғоялар, қоидаларни модуллар мазмунига сингдирилишига имкон берган;
педагогларда индивидуал таълим траекториясини лойиҳалаш ва амалга ошириш, мотивларини чуқурлаштириш, ўзларини намоён қилиш, илғор тажрибаларини оммалаштириш ҳамда эришилган натижаларни жамғариб боришга қаратилган таклифларидан Халқ таълими вазирининг 2017 йил 26 январдаги 31-сонли буйруғи билан тасдиқланган “Халқ таълими тизимида “Йилнинг энг яхши фан ўқитувчиси” республика танловини ўтказиш тўғрисида низом”ни тайёрлашда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2018 йил 24 январдаги 01-21-сон маълумотномаси). Мазкур таклифларнинг сингдирилиши педагогларда ўз фаолиятини онгли таҳлил қилиши, индивидуаллигини кўрсатиш, касбий ривожланишининг устувор йўналишларини белгилаши ҳамда жамиятда ўз мавқеини англаши орқали касбий маҳоратини узлуксиз ошириб боришга хизмат қилган.
