Рахманова Гулноза Шухратовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тухум йўналишидаги товуқлар репродуктив органларининг постнатал морфогенези”, 16.00.02 – Ҳайвонлар патологияси, онкологияси ва морфологияси. Ветеринар акушерлиги ва ҳайвонлар репродуксияси биотехникаси (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/В105
Илмий раҳбар: Дилмуродов Насриддин Бабакулович, ветеринария фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат ветеринария медицинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат ветеринария медицинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети, DSc.06/30.12.2019 В.12.01.
Расмий оппонентлар: Эшбуриев Бахтиёр Маматқулович, ветеринария фанлари доктори, профессор; Наврузов Нурали Итолмасович, ветеринария фанлари бўйича фалсафа доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Тухум йўналишидаги товуқлар постнатал онтогенезининг турли физиологик босқичларида репродуктив органларининг макроморфометрик, гистологик хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор тухум йўналишидаги товуқлар репродуктив органлари морфометрик ўлчамларини постнатал онтогенезнинг 120, 168 кунлигида жадал ортиши аниқланган;
тухум йўналишидаги товуқлар постнатал онтогенезида тухумдон ва тухум йўлининг микроанатомик қисмлари кўрсаткичларидаги тафовутлар илмий асосланган;
товуқлар репродуктив органлари макро- ва микроанатомик ўлчамларининг ўсиш коеффисиенти постнатал онтогенезнинг 168 кунида юқори бўлиши аниқланган;
тухум йўналишидаги товуқлар тухумдони пўстлоқ қаватидаги фолликулаларнинг етилиш жараёни, фолликулалар пардаси, диаметри, қон томирли қаватининг нисбий кўрсаткичларининг ўзгариш хусусиятлари асосланган;
тухум йўналишидаги товуқлар постнатал онтогенезида тухум йўлининг воронка, бўйинча, оқсилли, бачадон ва қин қисмлари гистологик тузилмаларининг ўзгариш хусусиятлари исботланган;
тухум йўналишидаги товуқлар постнатал онтогенезининг турли босқичларида тухумдон ва тухум йўлининг макроанатомик, микроанатомик ва гистологик кўрсаткичларининг ўзгариш хусусиятлари бўйича услубий тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тухум йўналишидаги товуқлар репродуктив органларининг постнатал морфогенези бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
“Тухум йўналишидаги товуқлар постнатал онтогенезида репродуктив органларининг ўзгариш хусусиятлари” бўйича услубий тавсиянома тасдиқланган ва ўқув жараёнига жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024-йил 9-октябрдаги 02/23-2305-сон маълумотномаси). Ушбу тавсияларнинг қўлланилиши натижасида тухум йўналишидаги товуқлар биологияси бўйича мавжуд маълумотларни бойитиш, репродуктив тизими органларининг постнатал онтогенездаги ривожланиш қонуниятлари, уларнинг морфологик ва гистологик хусусиятларини ўрганиш имкони яратилган;
илмий тадқиқотлар натижасида тухум йўналишидаги товуқлар биологияси ва репродуктив тизими органларининг постнатал тараққиётидаги ўзгаришларини тадқиқ этиш бўйича илмий асосланган хулосалар олинган ва тадқиқотларнинг ушбу хулосалари Ветеринария ва чорвачилик соҳаларида кадрлар тайёрланаётган Олий таълим муассасаларида “Ҳайвонлар анатомияси”, “Ҳайвонлар морфологияси” фанларининг “Паррандалар анатомияси” бўлимини ўрганишда ўқув жараёнига жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024-йил 9-октябрдаги 02/23-2305-сон маълумотномаси). Натижада “Паррандалар анатомияси” бўлими янги илмий асосланган маълумотлар билан бойитилган ҳамда талабаларнинг билим ва кўникмаларини оширишга эришилган;
Тухум йўналишидаги товуқлар репродуктив тизимидаги морфофунксионал ўзгаришлар ва постнатал онтогенездаги турли физиологик босқичлари ҳамда улар организмида кечадиган “қалтис” даврлари (280, 420, 570 кунлик) аниқланган. Олинган натижалар Қашқадарё вилояти Шахрисабз тумани “Оқ сарой” паррандачилик хусусий корхонасига жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024-йил 9-октябрдаги 02/23-2305-сон маълумотномаси). Натижада паррандаларнинг постнатал онтогенездаги турли физиологик босқичларида кечадиган “қалтис” даврларни ҳисобга олган ҳолда қўшимча равишда тўйимлилиги юқори бўлган рационларда озиқлантириш тавсия этилган ҳамда товуқларнинг тухум қўйиш даражасининг ошишига эришилган.