Отақўзиева Сурайё Алишеровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «Меҳнат бозори трансформациясида рақамли иқтисодиёт учун тайёрланаётган ИТ-мутахассис кадрларнинг ўрни», 08.00.10 – Демография. Меҳнат иқтисодиёти.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Iqt1726.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даража ва унвони: Ахмедов Дурбек Кудратиллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги “Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантиришнинг илмий асослари ва муаммолари” илмий-тадқиқот маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Г.В.Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт университетининг Тошкент шаҳридаги филиали, DSc.22/30.12.2019.I.100.01
Расмий оппонентлар: Махкамов Бахтиёр Шухратович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Габзалилова Винера Турсуновна, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент
Етакчи ташкилот: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: меҳнат бозори трансформациясида рақамли иқтисодиёт учун тайёрланаётган ИТ-мутахассис кадрлар фаолияти самарадорлиги бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
меҳнат бозорида ИТ-мутахассис кадрларга бўлган талаб ва таклифни баҳоловчи мезонлар моҳияти муаллифлик ёндашувига кўра талаб ва таклифни ифода этувчи хусусият, кўрсаткич ва ўзаро таъсирга эга омиллар йиғиндиси сифатида такомиллаштирилган;
рақамли технологиялар шароитида меҳнат бозори трансформациясида ИТ-мутахассис кадрларни олий таълимда ўқитишнинг инновацион йўналишлари, жумладан олий таълимда виртуал компютер лабораторияларини босқичма-босқич ва узлюксиз ташкил қилиш асосланган;
фрилансга кўра меҳнат бозорида ИТ-мутахассис кадрлар мониторингини ташкил қилиш, миллий фриланс платформасини ишлаб чиқиш ва платформани Ягона миллий меҳнат тизими идоралараро дастурий-аппарат комплексига интеграция қилишнинг мақсадга мувофиқлиги асослаб берилган;
меҳнат бозорида ИТ-мутахассис кадрларга бўлган талаб ва таклифни сунʼий интеллект воситалари асосида ИТ-мутахассис кадрларининг миллий реестрини яратиш, кадрларга бўлган талаб ва таклиф динамикасини “мақсад-талаб”га кўра бўш иш ўринлар, фриланс, жамоавий иш, устоз-шогирд йўналишлари каби бандлиги бўйича тартибга солиш механизми таклиф қилинган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Меҳнат бозори трансформациясида рақамли иқтисодиёт учун тайёрланаётган ИТ-мутахассис кадрларнинг ўрни бўйича ишлаб чиқилган натижалар асосида:
меҳнат бозорида ИТ-мутахассис кадрларга бўлган талаб ва таклифни баҳоловчи мезонлар моҳияти муаллифлик ёндашувига кўра талаб ва таклифни ифода этувчи хусусият, кўрсаткич ва ўзаро таъсирга эга омиллар йиғиндиси сифатида такомиллаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020-йил 5-октябрдаги ПФ-6079-сонли “Рақамли Ўзбекистон – 2030” стратегиясини тасдиқлаш ва уни самарали амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2023-йил 2-августдаги 01/00-03/10-6878-сонли далолатномаси). Мазкур таклиф меҳнат бозорида ИТ-мутахассисларга талаб ва таклифни баҳоловчи мезонлар тизимини шакллантириш меҳнат бозоридаги ўзгарувчан таклифни мутахассисларнинг малака даражасига қўйиладиган талабга мувофиқлаштириш, ИТ-мутахассисларга талаб ва таклифни тизимлаштириш имконини оширишга муайян даражада хизмат қилган;
рақамли технологиялар шароитида меҳнат бозори трансформациясида ИТ-мутахассис кадрларни олий таълимда ўқитишнинг инновацион йўналишлари, жумладан олий таълимда виртуал компютер лабораторияларини босқичма-босқич ва узлюксиз ташкил қилиш бўйича таклифдан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 22-августдаги ПҚ-357-сонли “2022-2023-йилларда ахборот-коммуникация технологиялари соҳасини янги босқичга олиб чиқиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2023-йил 2-августдаги 01/00-03/10-6878-сонли далолатномаси). Таклиф талабаларнинг махсус дастурий таъминот талаб қиладиган лаборатория машғулотларидан фойдаланиши, амалий топшириқ ва тажрибаларни бажариши, ўқув жараёнида виртуал компютер лабораторияси ва таълим бошқарув тизими (ЛМС)дан биргаликда фойдаланиши имкониятларини кенгайтиришга ҳамда ИТ-мутахассис кадрларни тайёрлашда таълим сифатини оширишга муайян даражада хизмат қилган;
фрилансга кўра меҳнат бозорида ИТ-мутахассис кадрлар мониторингини ташкил қилиш, миллий фриланс платформасини ишлаб чиқиш ва платформани Ягона миллий меҳнат тизими идоралараро дастурий-аппарат комплексига интеграция қилишнинг мақсадга мувофиқлиги бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 22-августдаги ПҚ-357-сон “2022-2023-йилларда ахборот-коммуникация технологиялари соҳасини янги босқичга олиб чиқиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2023-йил 2-августдаги 01/00-03/10-6878-сонли далолатномаси). Ушбу таклиф меҳнат бозорида ИТ-мутахассис кадрлар бандлиги самарадрлигини ва ўзини ўзи иш билан таъминлаш даражасини оширишга, даромад манбаини кенгайтиришга муайян даражада хизмат қилган;
меҳнат бозорида ИТ-мутахассис кадрларга бўлган талаб ва таклифни сунʼий интеллект воситалари асосида ИТ-мутахассис кадрларининг миллий реестрини яратиш, кадрларга бўлган талаб ва таклиф динамикасини “мақсад-талаб”га кўра бўш иш ўринлар, фриланс, жамоавий иш, устоз-шогирд йўналишлари каби бандлиги бўйича тартибга солиш механизми таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 22-августдаги ПҚ-357-сон “2022-2023-йилларда ахборот-коммуникация технологиялари соҳасини янги босқичга олиб чиқиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2023-йил 2-августдаги 01/00-03/10-6878-сонли далолатномаси). Мазкур таклиф меҳнат бозори мониторингини самарали ташкил қилиш, иш билан бандлик бўйича ҳисоботлар сифатини ошириш, меҳнат бозорида ахборот алмашиш механизмини такомиллаштириш ва соҳага оид бошқарув қарорлари сифатини ошириш асосида ИТ-мутахассис кадрларга бўлган талаб ва таклиф мувозанатини таъминлашга муайян даражада хизмат қилган.