Агзамова Дилдора Бахадиржановнанинг
филология фанлари доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз ва ўзбек тиллари олами манзарасида “Хотира” феномени”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).  
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.DSc/Fil570.
Илмий раҳбар: Маматов Абди Эшонқулович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10.
Расмий оппонентлар: Маджидова Раъно Уришевна, филология фанлари доктори, профессор; Насруллаева Нафиса Зафаровна, филология фанлари доктори, профессор; Досбаева Наргиза Турғунпўлатовна, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Алишер Навоий номидаги Ўзбек тили ва адабиёти университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тиллари олами манзарасида “Хотира” феноменини лингвокогнитив тадқиқ қилшдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
  Хотира феномен сифатида  лингвокогнитив ва лингвомаданий ёндҳашув ёрдамида инглиз ва ўзбек олами илмий, касбий ҳамда содда манзараларида акс этиши асосланган;
 “Хотира” консептининг норегулятив, мавҳум, метапрофессионал,  ижтимоий-маданий, ментефакт, аксиологик, универсал ҳамда лингвомаданий консепт турларига кириши аниқланган
 инглиз ва ўзбек тиллари олами манзарасида “Хотира” когнитив категорияинг аниқ чегараланмаган, очиқ, идеал категория турлари ҳамда когнитив категориянинг субординат, базавий, суперординат сарҳадларга бўлиниши далилланган;
 “Хотира” консепти ва когнитив категориясининг инглиз ва ўзбек олами илмий манзарасида ижтимоий-маънавий ҳамда этник омилларининг таъсири кам эканлиги аниқланган, оламнинг касбий манзарасига ижтимоий ва этник хусусиятларининг таъсири мавжудлиги, оламнинг содда манзарасида эса ижтимоий-маънавий ҳамда этник омиллар таъсири яққол акс этиши исботланган;
инглиз ва ўзбек олами манзарасидаги “Хотира” феноменининг консептуал ҳамда категориал хусусиятларини аниқлаш учун босқичма-босқич методика ишлаб чиқилган, бошқа шу каби мавҳум феноменларни ўрганишда ҳам ушбу методика қўлланилиши мумкинлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тиллари олами манзарасида “Хотира” феномени тадқиқига доир илмий натижалар асосида:
“Хотира” консепти ва категорияси тадқиқи натижасида оламнинг лисоний манзараси вариантлари, ижтимоий-маънавий ҳамда этник ўзига хослик омиллари жиҳатидан бир-биридан турли даражада фарқланиши ҳамда “Хотира” категориясининг инглиз ва ўзбек тиллари оламнинг лисоний манзараси (илмий варианти)да санаб ўтилган омилларнинг таъсири жуда кам эканлиги юзасидан келтририлган материалларга доир холосаларидан “Ўзбекистон” телерадиоканали” давлат муассасаси таркибидаги “Ўзбекистон тарихи” телеканалида намойиш этилган “Тақдимот” номли кўрсатув саҳифаси ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2024 йил 31 октябрдаги 01-44-374-сон маълумотномаси). Натижада, “Хотира” категорияси оламнинг лисоний манзарасининг турли вариантларида ғоявий, ижтимоий ҳамда этно ўзига хослик омиллари жиҳатидан бир-биридан турли даражада фарқ қилиши ҳамда “Хотира” категорияси оламнинг лисоний манзараси (илмий варианти)да юқорида санаб ўтилган омиллар та'сири жуда камлиги, оламнинг лисоний манзараси (профессиоанл вариантида) ижтимоий ҳамда этно ўзига хос хусусиятлар та'сири мавжудлиги олиб борилган тадқиқотнинг натижаларида келтирилган маълумотлар борасидаги баҳс мунозараларга ойдинлик киритилган;
ментал антропосферани субсфераси сифатида “Хотира”  феноменининг консепт ҳамда категория элементлари ҳар иккала (инглиз ва оʻзбек) халқлари оламнинг илмий, профессионал ҳамда содда маназараларида акс этишида умумий ва ўзига хос хусусиятлари аниқланганганлигига оид хулосаларидан Эрасмус+ дастурининг Прожеcт № 598340-ЭПП-1-2018-1ЕС-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП Университй Cооператион Фрамеwорк фор Кноwледге Трансфер ин Cентрал Асиа Чина (УНИCАC) грант лойиҳасида фойдаланилган (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университетининг 2024 йил 12-ноябрдаги 04/11-10411-сонли маълумотномаси). Натижада, ушбу феноменнинг концепт ва категория элементлари чоғиштиралаётган тиллар кесимида профессионали, илмий ҳамда содда манзараларида универсал ва ўзига хос хусусиятларидан тўғри қўллаш сифатини оширишга имкон яратилди;
ажратиб олинган методологик тамойиллар, тадқиқот давомида тизимлаштирилган услубий мажмуа ва лисоний онг тасарруфидаги категорияларни ўрганиш учун ривожлантирилган методика асосида лингвокогнитив консептуаллаштириш ва категориялаштириш тадқиқотларига оид хулосаларидан “Халқаро Ривожлантириш Ассоциацияси” иштирокидаги “Олий таълим муассасаларининг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш” лойиҳаси доирасида қўлланилган (Бухоро муҳандислик-технология институтининг 8-ноябрдаги 4353-сонли маълумотномаси). Натижада инглиз ва ўзбек тиллари олами лисоний манзараси тадқиқи асосида ажратиб олинган методологик тамойиллар, тадқиқот давомида тизимлаштирилган услубий мажмуа ва лисоний онг тасарруфидаги категорияларни ўрганиш учун ривожлантирилган методика асосида лингвокогнитив консептуаллаштириш ва категориялаштириш бўйича маълумотлар муҳим манба сифатида хизмат қилган;
“Хотира” феномени категоризасияси таҳлили асосида инглиз ва ўзбек тиллари оламнинг лисоний манзарасида ўзига хос акс этувчи категория турлари ва типлари далилланганлигига оид илмий хулосалардан А-1-85-сонли “Таълимда менежмент ва маркетингнинг ижтимоий психологик жиҳатларини ишлаб чиқиш” лойиҳаси фойдаланилган (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университетининг 2024 йил 12-ноябрдаги 04/11-10412-сонли маълумотномаси). Натижада, консепт ва категория элементлари орқали инглиз ва ўзбек халқалри когнитив онгида ментал антропосферани лисоний манзара турларидан илмий, касбга оид ва содда вариантлари мисолида  ўрганилиб, уларнинг умумий ва ўзига хос хусусиятларининг аниқланганлиги ўқувчиларнинг ижтимоий психологик жиҳатларини ўрганишда амалий ёрдам берган.