Иминов Беҳзодбек Маxаматиброхимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Меъда ва ўн икки бармоқли ичак резекциясидан кейин ривожланувчи камқонлик патогенезининг асосий омиллари», 14.00.16 – Нормал ва патологик физиология, 14.00.27 - Хирургия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Tib1720.
Илмий раҳбарлар: Ирискулов Бахтияр Уктямович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Қодиров Шавкат Номанович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат тиббиет институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Саидов Аълонур Бахтинурович, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Тўрақулов Ўктам Нурмаматович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Хожа Аҳмад Яссавий номидаги халқаро қозоқ-турк университети (Қозоғистон Республикаси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: меъда ва ўн икки бармоқли ичак хасталиклари, уларни оператив даволаш билан боғлиқ темир танқислик камқонлик ривожланиш патогенезининг асосий босқичларини, сидеропения ва камқонлик даражасини белгиловчи объектив, юқори даражадаги информатив мезонлар мажмуасини яратиш ва самарали даволаш чораларини таклиф этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
меъда ва ўн икки бармоқли ичак шиллиқ қаватларидаги ўзгаришлар узоқ вақтли сидоропения ҳисобига юзага келиши, қопловчи эпителий ҳужайраларида эркин радикал жараёнларнинг фаоллашиши, ҳазм тизимининг қопловчи эпителиал ҳужайраларида оқсил-карбонсув етишмовчилигининг шаклланиши асосланган;
беморларда меъда резекциясидан кейинги анастомозитларда ва меъданинг антрал ва фундал қисмларининг шиллиқ қаватларида ташхисланган дисметоболик ўзгаришлар эпителиал қаватининг бирламчи дистрофияси ва атрофиясига олиб келиши исботланган;
меъда резекциясидан 6-12 ой ўтгач ривожланадиган камқонликнинг патогенезида темир ва оқсил ўзлаштирилишининг ошқозон фракцияси тушиб қолиши ҳамда камқонлик ривожланишида Нelicobacter Рylori инфекцияси асосий аҳамият касб этиши асосланган;
меъда ва ўн икки бармоқли ичак яра касаллиги натижасида ривожланган сидоропенияни даволашда темир сақловчи дори воситалар+оқсиллар+антиоксидантларнинг комплекс ёндошуви ва Нelicobacter Рylori эррадикацияси меъда шиллиқ қаватли ҳужайраларининг метоболизмини тиклаши, анастомозитлар ва яраларнинг қайтланишини олдини олиши исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Меъда ва ўн икки бармоқли ичак резекциясидан кейин ривожланувчи камқонлик патогенезининг асосий омиллари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: меъда ва ўн икки бармоқли ичак шиллиқ қаватларидаги ўзгаришлар узоқ вақтли сидоропения ҳисобига юзага келиши, қопловчи эпителий ҳужайраларида эркин радикал жараёнларнинг фаоллашиши, ҳазм тизимининг қопловчи эпителиал ҳужайраларида оқсил-карбонсув етишмовчилигининг шаклланиши асосланганлиги бўйича таклифлар Андижон давлат тиббиёт институтининг эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 30 ноябрда 6и-47/у-сон билан тасдиқланган «Меъда ва ўн икки бармоқли ичак резексиясидан кейин ривожланувчи камқонлик патогенезининг асосий омиллари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Андижон филиали бўйича 19.12.2023-йилдаги 176-сон, Наманган филиали бўйича 16.12.2023 йилдаги 282/1-сон ҳамда Фарғона туман тиббиёт бирлашмаси марказий шифохонаси бўйича 07.08.2024 йилдаги 5408-11-163-ТБ/2024-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 26 ноярдаги 09/54-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: меъда ва ўн икки бармоқли ичак резекциясидан кейин темир тақислиги бўлган беморлар саломатлигининг тез қайта тикланиши, асоратларнинг олдини олиш, ҳаёт сифатини яхшилаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 218000 сўм бюджет маблағлари касалликни эрта ташхислаш ҳамда асоратларни олдини олиш, организмда ривожланган камқонлик натижасида жарроҳлик амалиётидан кейинги ўзгаришларни тиклаш орқали шифохонада даволаниш муддатини 7 кундан 5 кунга қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: беморларда меъда резекциясидан кейинги анастомозитларда ва меъданинг антрал ва фундал қисмларининг шиллиқ қаватларида ташхисланган дисметоболик ўзгаришлар эпителиал қаватининг бирламчи дистрофияси ва атрофиясига олиб келиши исботланганлиги бўйича таклифлар Андижон давлат тиббиёт институтининг эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 30 ноябрда 6и-47/у-сон билан тасдиқланган «Меъда ва ўн икки бармоқли ичак резексиясидан кейин ривожланувчи камқонлик патогенезининг асосий омиллари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Андижон филиали бўйича 19.12.2023-йилдаги 176-сон, Наманган филиали бўйича 16.12.2023 йилдаги 282/1-сон ҳамда Фарғона туман тиббиёт бирлашмаси марказий шифохонаси бўйича 07.08.2024 йилдаги 5408-11-163-ТБ/2024-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 26 ноярдаги 09/54-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: меъда ва ўн икки бармоқли ичак резекциясидан кейин темир тақислиги бўлган беморлар саломатлигининг тез қайта тикланиши, асоратларнинг олдини олиш, ҳаёт сифатини яхшилаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 218000 сўм бюджет маблағлари касалликни эрта ташхислаш ҳамда асоратларни олдини олиш, организмда ривожланган камқонлик натижасида жарроҳлик амалиётидан кейинги ўзгаришларни тиклаш орқали шифохонада даволаниш муддатини 7 кундан 5 кунга қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: меъда резекциясидан 6-12 ой ўтгач ривожланадиган камқонликнинг патогенезида темир ва оқсил ўзлаштирилишининг ошқозон фракцияси тушиб қолиши ҳамда камқонлик ривожланишида Нelicobacter Рylori инфекцияси асосий аҳамият касб этиши асосланганлиги бўйича таклифлар Андижон давлат тиббиёт институтининг эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 30 ноябрда 6и-47/у-сон билан тасдиқланган «Меъда ва ўн икки бармоқли ичак резексиясидан кейин ривожланувчи камқонлик патогенезининг асосий омиллари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Андижон филиали бўйича 19.12.2023-йилдаги 176-сон, Наманган филиали бўйича 16.12.2023 йилдаги 282/1-сон ҳамда Фарғона туман тиббиёт бирлашмаси марказий шифохонаси бўйича 07.08.2024 йилдаги 5408-11-163-ТБ/2024-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 26 ноярдаги 09/54-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: меъда ва ўн икки бармоқли ичак резекциясидан кейин темир тақислиги бўлган беморлар саломатлигининг тез қайта тикланиши, асоратларнинг олдини олиш, ҳаёт сифатини яхшилаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 218000 сўм бюджет маблағлари касалликни эрта ташхислаш ҳамда асоратларни олдини олиш, организмда ривожланган камқонлик натижасида жарроҳлик амалиётидан кейинги ўзгаришларни тиклаш орқали шифохонада даволаниш муддатини 7 кундан 5 кунга қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: меъда ва ўн икки бармоқли ичак яра касаллиги натижасида ривожланган сидоропенияни даволашда темир сақловчи дори воситалар+оқсиллар+антиоксидантларнинг комплекс ёндошуви ва Нelicobacter Рylori эррадикацияси меъда шиллиқ қаватли ҳужайраларининг метоболизмини тиклаши, анастомозитлар ва яраларнинг қайтланишини олдини олиши исботланганлиги бўйича таклифлар Андижон давлат тиббиёт институтининг эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 30 ноябрда 6и-47/у-сон билан тасдиқланган «Меъда ва ўн икки бармоқли ичак резексиясидан кейин ривожланувчи камқонлик патогенезининг асосий омиллари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Андижон филиали бўйича 19.12.2023-йилдаги 176-сон, Наманган филиали бўйича 16.12.2023 йилдаги 282/1-сон ҳамда Фарғона туман тиббиёт бирлашмаси марказий шифохонаси бўйича 07.08.2024 йилдаги 5408-11-163-ТБ/2024-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 26 ноярдаги 09/54-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: меъда ва ўн икки бармоқли ичак резекциясидан кейин темир тақислиги бўлган беморлар саломатлигининг тез қайта тикланиши, асоратларнинг олдини олиш, ҳаёт сифатини яхшилаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 218000 сўм бюджет маблағлари касалликни эрта ташхислаш ҳамда асоратларни олдини олиш, организмда ривожланган камқонлик натижасида жарроҳлик амалиётидан кейинги ўзгаришларни тиклаш орқали шифохонада даволаниш муддатини 7 кундан 5 кунга қисқартириш натижасида иқтисод қилинади.