Оқбоев Заирулло Бўриевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Юз-жағ жарроҳлигида гемобенни қўллашнинг морфологик ва клиник тавсифи», 14.00.15 – Патологик анатомия, 14.00.21 – Стоматология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Tib3844.
Илмий раҳбарлар: [Исраилов Ражаббай], тиббиёт фанлари доктори, профессор; Қаршиев Хуррам Қаршиевич, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Расулов Ҳамидулла Абдуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ризаев Жасур Алимжанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бошқирдистон давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: янги гемостатик воситани тажриба ва клиник хусусиятларни солиштирима таҳиллар асосида самарадорлигини баҳолашни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
маҳаллий гемостатик воситанинг биологик мослигини инобатга олган ҳолда, уни тажриба шароитида юз-жағ соҳасидаги жароҳатларга қўллаш натижасида шикастланган соҳада қон кетишининг самарали гемостази ва тўқималарда репаратив регенерация жараёни яллиғланишсиз тез содир бўлиши асосланган;
юз-жағ соҳасидаги ўзгаришларни морфометрик жиҳатдан таққосланганда, маҳаллий гемостатик воситанинг таъсирида барча иккиламчи альтерация ва яллиғланиш чақириш, гемостатик воситанинг биодеструкция кўрсаткичлари бўйича хорижий аналоглардан ижобий устунликка эга эканлиги исботланган;
маҳаллий гемостатик воситани қўллаш тишлар экстракциясида тиш катакларидан қон кетишини қисқа вақтда самарали тўхтатиши, жароҳатланган тиш катагининг репаратив регенерациясини тезлаштириши ва тўқималарда қон оқимини ошириши исботланган;
маҳаллий гемостатик воситани қўллаш юз-жағ соҳасининг чуқур соҳаларидаги ўсмаларда ва суяк тўқималаридаги жарроҳлик амалиётида суяк ғоваксимон моддасидан қон кетишининг қисқа вақт ичида тўхташи натижасида организмдаги юзага келадиган ўзгаришларнинг олдини олиш тартиби асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Юз-жағ жаррохлигида гемобенни қўллашнинг морфологик ва клиник тавсифини баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: маҳаллий гемостатик воситанинг биологик мослигини инобатга олган ҳолда, уни тажриба шароитида юз-жағ соҳасидаги жароҳатларга қўллаш натижасида шикастланган соҳада қон кетишининг самарали гемостази ва тўқималарда репаратив регенерация жараёни яллиғланишсиз тез содир бўлиши асосланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Термиз филиалининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 5 декабрда 37-сон билан тасдиқланган «Юз-жағ соҳаси ўткир яраларидан қон кетишда гемобен қўлланилгандаги эффектини морфологик ўзгаришлар асосида аниқлаш усули» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Сурхондарё филиали бўйича 07.12.2023 йилдаги 402-Т-сон ҳамда Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Қашқадарё филиали бўйича 28.12.2023 йилдаги 30-Т-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 06/35-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: маҳаллий гемостатик воситани биологик мослигини инобатга олган ҳолда тажриба шароитида юз-жағ соҳаси жароҳатларига қўллаш натижасида шикастланган соҳада қон кетишини самарали равишда гемостаз ва тўқималарда репаратив регенерация жараёни яллиғланишларсиз тез сўрилиши ва тўқималардаги ўзгаришларни олдини олишга қаратилган хусусиятларининг баҳолаш тартибининг ўрнини асослаш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 780000 сўм бюджет маблағлари тажриба шароитида юз-жағ соҳаси жароҳатларида маҳаллий гемостатик воситани қўллаш натижасида шикастланган соҳада қон кетишини самарали равишда гемостаз ва тўқималарда репаратив регенерация жараёни яллиғланишсиз тез сўрилишини асослаш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: юз-жағ соҳасидаги ўзгаришларни морфометрик жиҳатдан таққосланганда, маҳаллий гемостатик воситанинг таъсирида барча иккиламчи альтерация ва яллиғланиш чақириш, гемостатик воситанинг биодеструкция кўрсаткичлари бўйича хорижий аналоглардан ижобий устунликка эга эканлиги исботланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Термиз филиалининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 5 декабрда 37-сон билан тасдиқланган «Юз-жағ соҳаси ўткир яраларидан қон кетишда гемобен қўлланилгандаги эффектини морфологик ўзгаришлар асосида аниқлаш усули» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Сурхондарё филиали бўйича 07.12.2023 йилдаги 402-Т-сон ҳамда Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Қашқадарё филиали бўйича 28.12.2023 йилдаги 30-Т-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 06/35-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: юз-жағ соҳаси жароҳатларида қон кетишни маҳаллий гемостатик воситани хорижий ўрнини босувчилари билан таққосланганда морфометрик кўрсаткичлари солиштирилганда иккиламчи альтерация ва яллиғланиш чақириш, гемостатик воситани биодеструкцияланиш кўрсаткичлари бўйича ижобий устунлик қилишини асослаш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 780000 сўм бюджет маблағлари тажриба шароитида юз-жағ соҳаси жароҳатларида маҳаллий гемостатик воситани қўллаш натижасида шикастланган соҳада қон кетишини самарали равишда гемостаз ва тўқималарда репаратив регенерация жараёни яллиғланишсиз тез сўрилишини асослаш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: маҳаллий гемостатик воситани қўллаш тишлар экстракциясида тиш катакларидан қон кетишини қисқа вақтда самарали тўхтатиши, жароҳатланган тиш катагининг репаратив регенерациясини тезлаштириши ва тўқималарда қон оқимини ошириши исботланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Термиз филиалининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 5 декабрда 37-сон билан тасдиқланган «Юз-жағ соҳаси ўткир яраларидан қон кетишда гемобен қўлланилгандаги эффектини морфологик ўзгаришлар асосида аниқлаш усули» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Сурхондарё филиали бўйича 07.12.2023 йилдаги 402-Т-сон ҳамда Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Қашқадарё филиали бўйича 28.12.2023 йилдаги 30-Т-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 06/35-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: маҳаллий гемостатик воситани қўллаш тишлар экстракциясида тиш катакларидан қон кетишини қисқа вақтда самарали тўхтатиш, тиш катаги жароҳатини репаратив регенерациясини тезлаштириши натижасида қон оқимини тўқималарда амалга ошириш тартиби пациентларда амалга ошириладиган жаррохлик амалиётини камайтириш ва унинг натижасида юзага келадиган касаллик варақаларига сарфланадиган харажатларни камайтириш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 780000 сўм бюджет маблағлари тажриба шароитида юз-жағ соҳаси жароҳатларида маҳаллий гемостатик воситани қўллаш натижасида шикастланган соҳада қон кетишини самарали равишда гемостаз ва тўқималарда репаратив регенерация жараёни яллиғланишсиз тез сўрилишини асослаш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: маҳаллий гемостатик воситани қўллаш юз-жағ соҳасининг чуқур соҳаларидаги ўсмаларда ва суяк тўқималаридаги жарроҳлик амалиётида суяк ғоваксимон моддасидан қон кетишининг қисқа вақт ичида тўхташи натижасида организмдаги юзага келадиган ўзгаришларнинг олдини олиш тартиби асосланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Термиз филиалининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 5 декабрда 37-сон билан тасдиқланган «Юз-жағ соҳаси ўткир яраларидан қон кетишда гемобен қўлланилгандаги эффектини морфологик ўзгаришлар асосида аниқлаш усули» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Сурхондарё филиали бўйича 07.12.2023 йилдаги 402-Т-сон ҳамда Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Қашқадарё филиали бўйича 28.12.2023 йилдаги 30-Т-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 06/35-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: маҳаллий гемостатик воситани қўллаш юз-жағ соҳаси чуқур соҳаларидаги ўсмаларда ва суяк тўқималаридаги жарроҳлик амалиётида суяк ғоваксимон моддасидан қон кетишини қисқа вақт ичида тўхтатиши натижасида организмда юзага келадиган ўзгаришларни олдини олиш тартиби ҳамда уларнинг тиббий ходимлар, кўрсатилаётган ёрдам сифати фикрлари таҳлил қилиш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 780000 сўм бюджет маблағлари тажриба шароитида юз-жағ соҳаси жароҳатларида маҳаллий гемостатик воситани қўллаш натижасида шикастланган соҳада қон кетишини самарали равишда гемостаз ва тўқималарда репаратив регенерация жараёни яллиғланишсиз тез сўрилишини асослаш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади.