Амонов Мурод Халимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Болаларда отомикознинг ташхисоти ва комплекс давосини оптималлаштириш» 14.00.04 – Оториноларингология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/Tib3019.
Илмий раҳбар: Вохидов Улугбек Нуридинович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат стоматология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Tib59.01.
Расмий оппонентлар: Арифов Сайфутдин Сайдазимович, тиббиёт фанлари доктори, профессор, Гусейнов Назим Мамед ўғли, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Озарбайжон).
Етакчи ташкилот: Астана тиббиёт университети (Қозоғистон Республикаси).
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: отомикозни ташхислаш ва комплекс даволаш усулларини замонавий узгаришларни инобатга олган ҳолда оптималлаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бухоро вилояти миқёсида биринчи марта тизимли таҳлил ёрдамида болаларда отомикознинг турли шаклларининг учраши ва эндоскопик жиҳатдан морфофункционал клиник хусусиятлари аниқланган;
турли ёшдаги болаларда отомикоз ривожланиши учун мойиллик туғдирувчи омиллар сифатида қулоқни жароҳатлаш ва иммунитет пасайиши етакчи бўлганлиги аниқланган;
отомикоз билан касалланган бемор болаларда яллиғланиш ҳолатларининг асосий регуляторлари бўлган яллиғланишга қарши цитокинларнинг кескин ортиши (IL-10) ва яллиғланиш олди (IL-17) цитокинларнинг камайиши аниқланган;
ташқи ва ўрта қулоқ отомикози бўлган болаларни комплекс даволашда озонланган эритма билан қулоқни ювиш, маҳаллий замбуруғга қарши  дори воситасини қўллаш ҳамда иммуномодулятор дори воситасини қўллаш юқори самарадорликка олиб келиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий-техника кенгашининг 2024 йил 8 июл 02/17-сонли йиғилиши баённомасига асосан Илмий-тадқиқот ишлари натижаларни амалиётга тадбиги бўйича хулосасига кўра (илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлиги Бухоро давлат тиббиёт институтининг 2024 йил 24 июндаги №03/04/5527-сонли хати юборилган):
биринчи илмий янгилик: Бухоро вилояти миқёсида биринчи марта тизимли таҳлил ёрдамида болаларда отомикознинг турли шаклларининг учраши ва эндоскопик жиҳатдан клиник хусусиятлари қиёсий баҳоланганлиги Бухоро вилоят ҳокимлиги Соғлиқни сақлаш бошқармасининг 2024 йил 20 июндаги 224 сонли буйруғи асосида  Бухоро вилояти Қоракўл туман марказий поликлиникаси, Ғиждувон тумани туман марказий поликлиникаси, Пешку тумани туман марказий поликлиникаси, Қоровулбозор туман марказий поликлиникаси амалиётига жорий этилган; Ижтимоий самарадорлиги: Бухоро вилоятида болаларда отомикознинг турли шаклларининг учраши таҳлил қилинди ва ўзига хос клиник хусусиятлари аниқланган. Иқтисодий самарадорлиги: Болаларда отоскопияда эндоскопик жиҳатдан отомикознинг турли шаклларини клиник хусусиятларини инобатга олиб касалликни эрта аниқлаш орқали самарадорликка эришилди. Янги ёндашувнинг жорий этилиши натижасида диагностика ва даволаш харажатлари 768 минг сўмни ташкил этди. Болалар оториноларингологига мурожаат қилиб, кўп миқдорда диагностик текширувлар ва асоссиз даволанишни буюрганда, 1 миллион 600 минг сўмни ташкил этади. Натижада ҳар бир бола учун 832 минг сўм иқтисод қилинди. Хулоса: болаларда отомикознинг турли шаклларининг ўз вақтида аниқлаш ҳар бир болага 832 минг сўм бюджет маблағларини тежаш имконини бермоқда;
иккинчи илмий янгилик: турли ёшдаги болаларда отомикоз ривожланиши учун мойиллик туғдирувчи омиллар сифатида қулоқни жароҳатлаш ва иммунитет пасайиши етакчи бўлганлиги аниқланган. Натижалар Бухоро вилоят ҳокимлиги Соғлиқни сақлаш бошқармасининг 2024 йил 20 июндаги 224 сонли буйруғи асосида Бухоро вилояти Қоракўл туман марказий поликлиникаси, Ғиждувон тумани туман марказий поликлиникаси, Пешку тумани туман марказий поликлиникаси, Қоровулбозор туман марказий поликлиникаси амалиётига жорий этилган; Ижтимоий самарадорлиги: болаларда касаллик ривожланишига таъсир қилувчи омилларни инобатга олган ҳолда ташхислаш амалга оширилди. Иқтисодий самарадорлиги: болаларда қулоқни жароҳатлаш ва иммунитет пасайиши отомикоз касаллигини етакчи сабаблари бўлганлиги сабабли касаллик келиб чиқишининг олди олинди. Хулоса: отомикоз бўлган болаларни ташхислашнинг янги тактикасини амалиётга жорий қилиниши давлат бюджетидан харажатлар миқдорини камайтиради: отомикознинг профилактика чораларига 687469 сўмга иқтисод қилиш имконини берди.
учинчи илмий янгилик: отомикоз билан касалланган бемор болаларда яллиғланиш ҳолатларининг асосий регуляторлари бўлган яллиғланишга қарши цитокинларнинг кескин ортиши (IL-10) ва яллиғланиш олди (IL-17) цитокинларнинг камайиши аниқланган. Натижалар Бухоро вилоят ҳокимлиги Соғлиқни сақлаш бошқармасининг 2024 йил 20 июндаги 224 сонли буйруғи асосида Бухоро вилояти Қоракўл туман марказий поликлиникаси, Ғиждувон тумани туман марказий поликлиникаси, Пешку тумани туман марказий поликлиникаси, Қоровулбозор туман марказий поликлиникаси амалиётига жорий этилди. Ижтимоий самарадорлиги: отомикоз билан касалланган бемор болаларда иммунологик текширув орқали цитокинларнинг миқдорининг ўзгаришини баҳолаш ёрдамида касалликнинг кечишига баҳо берилди. Иқтисодий самарадорлиги: 1 нафар боланинг шифохонадаги даври учун иқтисодий кўрсаткич: беморнинг шифохонада қолиш муддатини 14 кундан 4 кунга (3 кунга) қисқартиртириб, шифохонада қолиш тўлов миқдори 3500000 сўмдан 1000000 сўмга камайтирди (Бухоро вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт марказининг прейскурантига кўра шифохонада 1 кун қолиш 250000 сўмни ташкил қилади); шифохонада бўлиш даврининг 10 кунга қисқартирилиши ҳисобига 450 минг сўмлик дори-дармон кам талаб этилади (1 кунга ўртача 150000 сўм дори воситалари сарфланади); шифохонада бўлиш даврининг 10 кунга қисқартирилиши ҳисобига 117 минг сўмлик боғланмалар кам талаб этилади (1 кунга ўртача 39000 сўм боғланмалар сарфланади). Юқоридагиларга кўра жами йиллик иқтисодий самарадорлик 43800000 сўмни ташкил қилди. Хулоса: отомикозни даволашни эрта даврда амалга оширилиши 1 нафар бола ҳисобига бюджет маблағларини 1389000 сўмга бирламчи кўрикга сарфланиш, кейинги қайта кўрикларга 1033000 сўм сарфланади, бир йилда 1 нафар беморга 4132000сўм, бюджетдан ташқари дори дармон маблағларни 250000 сўмга иқтисод қилиш имконини беради.
тўртинчи илмий янгилик: ташқи ва ўрта қулоқ отомикози бўлган болаларни комплекс даволашда озонланган эритма билан қулоқни ювиш, маҳаллий замбуруғга қарши  дори воситасини қўллаш ҳамда иммуномодулятор дори воситасини қўллаш юқори самарадорликка олиб келиши исботланган. Натижалар Бухоро вилоят ҳокимлиги Соғлиқни сақлаш бошқармасининг 2024 йил 20 июндаги 224 сонли буйруғи асосида Бухоро вилояти Қоракўл туман марказий поликлиникаси, Ғиждувон тумани туман марказий поликлиникаси, Пешку тумани туман марказий поликлиникаси, Қоровулбозор туман марказий поликлиникаси амалиётига жорий этилди. Ижтимоий самарадорлиги: отомикоз бўлган болаларни комплекс даволашни қўллаш юқори самарадорликка олиб келди. Иқтисодий самарадорлиги: 1 нафар боланинг шифохонадаги даври учун иқтисодий кўрсаткич: беморнинг шифохонада қолиш муддатини 14 кундан 4 кунга (3 кунга) қисқартиртириб, шифохонада қолиш тўлов миқдори 3500000 сўмдан 1000000 сўмга камайтирди (Бухоро вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт марказининг прейскурантига кўра шифохонада 1 кун қолиш 250000 сўмни ташкил қилади); шифохонада бўлиш даврининг 10 кунга қисқартирилиши ҳисобига 450 минг сўмлик дори-дармон кам талаб этилади (1 кунга ўртача 150000 сўм дори воситалари сарфланади); шифохонада бўлиш даврининг 10 кунга қисқартирилиши ҳисобига 117 минг сўмлик боғланмалар кам талаб этилади (1 кунга ўртача 39000 сўм боғланмалар сарфланади). Юқоридагиларга кўра жами йиллик иқтисодий самарадорлик 43800000 сўмни ташкил қилди. Хулоса: отомикозни даволаш эрта даврда амалга оширилиши 1 нафар бола ҳисобига бюджет маблағларини 1389000 сўмга бирламчи кўрикга сарфланиш, кейинги қайта кўрикларга 1033000 сўм сарфланади, бир йилда 1 нафар беморга 4132000сўм, бюджетдан ташқари дори дармон маблағларни 250000 сўмга иқтисод қилиш имконини беради.