Давлатов Фаррух Фарходовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Маҳаллий хомашё манбаларидан рух фосфатларини олиш технологиясини физик-кимёвий асослаш», 02.00.13 – Ноорганик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Т4094.
Илмий раҳбар: Самадий Муроджон Абдусалимзода, техника фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Навоий давлат кончилик ва технологиялар университети, DSc.17/7.06.2024.К/Т.06.03.
Расмий оппонентлар: Умиров Фарҳод Эргашович, техника фанлари доктори, профессор; Умаров Шавкат Исомиддинович, техника фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган муҳандислик-технология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Хандиза кони рух сақловчи рудаларидан рух фосфат олиш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Хандиза кони рух концентратини юқори босимли автоклав ёрдамида сулфат кислотаси билан қайта ишлаш натижасида рух сулфат эритмаси олиш, сўнгра рух сулфат эритмаси ва экстраксион фосфат кислотани конверсиялаш орқали рух фосфат олиш имкониятлари исботланган;
800-900°C ҳароратда дастлабки куйдириш йўли билан консентратни қайта ишлаш жараёнида қўрғошин, молибден бирикмалари ва бошқа аралашмаларнинг миқдорини камайтириш имконияти аниқланган;
сулфат кислота билан рух концентратини парчаланиши, рух сулфатининг эритмасини экстракцион фосфат кислота билан конверсия қилиш ва эритмаларни тозалаш жараёнларида ҳосил бўлган эритмалар ва пулпаларининг физик-кимёвий хусусиятлари аниқланган;
рух фосфати конверсия даражасига рух сулфати эритмаси ва экстраксион фосфат кислоталари консентрациялари, пҲ ва ҳароратларнинг таъсири илмий жиҳатдан асосланган;
сулфат кислота билан рух концентратини парчаланиш жараёни, рух сулфат эритмаларини тозалаш ва рух сулфат эритмасини экстракцион фосфат кислота билан конверсия қилиш жараёнининг оптимал технологик параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Хандиза кони рух концентратини рух фосфатига қайта ишлаш технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Хандиза кони рух концентратидан рух фосфатини олиш технологияси “Шуртан нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармаси” АЖнинг  “2026-2030 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Шуртан нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармаси” АЖнинг 2024 йил 19 сентябрдаги ОП02/ЭМ-3622-сон маълумотномаси). Натижада, ИСО 6745 талабларига жавоб берадиган рух фосфатини олиш имконини беради;
рух сулфат эритмаси ва экстраксион фосфат кислотани конверсиялаш орқали рух фосфат ишлаб чиқариш технологияси “Шуртан нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармаси” АЖнинг  “2026-2030 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Шуртан нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармаси” АЖ томонидан 2024 йил 19 сентябрдаги ОП02/ЭМ-3622-сон маълумотномаси). Натижада, республикада биринчи марта таркибида камида 50,5% рух сақловчи юқори сифатли рух фосфатини олиш имконини беради.