Абиев Даврон Илхомовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тижорат банкларининг инвестицион фаоллигини ошириш йўллари”, 08.00.07 – “Молия, пул муомаласи ва кредит”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Iqt3242.
Илмий раҳбар: Атаниязов Жасурбек Хамидович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд иқтисодиёт ва севис институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
Расмий оппонентлар: Хайдаров Низомиддин Хамраевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Тошпўлатов Даврон Акромович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: О'збекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Тижорат банкларининг инвестицион фаоллигини оширишга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқиш ҳисобланади.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
тижорат банкларининг инвестицион фаолиятдан оладиган даромади ҳажмини ошириш ва рисклилик даражасини пасайтириш мақсадида банк томонидан узоқ муддатли давлат қимматли қоғозларига йўналтириладиган инвестициялар ҳажмини ошириш лозимлиги асосланган;
тижорат банкларининг инвестицион фаоллигини оширишда корхоналар устав капиталига йўналтириладиган инвестицияларни кўпайтириш таклиф этилган;
тижорат банкларининг инвестицион салоҳиятини ошириш, инвестицион лойиҳаларни молиялаштириш учун узоқ муддатли барқарор ресурсларни жалб этиш мақсадида тижорат банкларининг муддатли депозитлари ҳажмини 10 фоизга ошириш орқали банкнинг инвестицион ресурслар базасини кенгайтириш таклиф этилган;
тижорат банклари инвестицион портфели даромадлилигини ошириш мақсадида банклар томонидан паст номинал баҳода сотиб олинган қимматли қоғозларни реал баҳоси ошганда сотиш лозимлиги асосланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тижорат банкларининг инвестицион фаоллигини ошириш йўллари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тижорат банкларининг инвестицион фаолиятдан оладиган даромади ҳажмини ошириш ва рисклилик даражасини пасайтириш мақсадида банк томонидан узоқ муддатли давлат қимматли қоғозларига йўналтириладиган инвестициялар ҳажмини ошириш таклифи “Ўзсаноатқурилишбанк” АТБни ривожлантириш стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзсаноатқурилишбанк” АТБнинг 2024-йил 29-ноябрдаги 10-10-08/13892-сон маълумотномаси). Натижада, “Ўзсаноатқурилишбанк” АТБнинг давлат қимматли қоғозларига инвестициялари ҳажми 2023-йилда 2022-йилга нисбатан 24,5 фоизга ошган ҳолда 1305 млрд. сўмга етган;
тижорат банкларининг инвестицион фаоллигини оширишда корхоналар устав капиталига йўналтириладиган инвестицияларни кўпайтириш таклифи “Ўзсаноатқурилишбанк” АТБни ривожлантириш стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзсаноатқурилишбанк” АТБнинг 2024-йил 29-ноябрдаги 10-10-08/13892-сон маълумотномаси). Натижада, “Ўзсаноатқурилишбанк” АТБ томонидан корхоналарнинг устав капиталига қўйилмаларининг банк инвестицион портфелидаги улуши 2022-йилдаги 7,9 фоиздан 2023-йилда 12,6 фоизга этган, мазкур фаолиятдан олинган даромад эса 5,2 млрд. сўмга ёки 36 фоизга ошган;
тижорат банкларининг инвестицион салоҳиятини ошириш, инвестицион лойиҳаларни молиялаштириш учун узоқ муддатли барқарор ресурсларни жалб этиш мақсадида тижорат банкларининг муддатли депозитлари ҳажмини 10 фоизга ошириш орқали банкнинг инвестицион ресурслар базасини кенгайтириш таклифи “Ўзсаноатқурилишбанк” АТБни ривожлантириш стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзсаноатқурилишбанк” АТБнинг 2024-йил 29-ноябрдаги 10-10-08/13892-сон маълумотномаси). Натижада, “Ўзсаноатқурилишбанк” АТБнинг муддатли депозитлари ҳажми 2023-йилда 7,9 трлн. сўмни ташкил этган ҳолда 2022-йилга нисбатан 632,8 млрд. сўмга ошган;
тижорат банклари инвестицион портфели даромадлилигини ошириш мақсадида банклар томонидан паст номинал баҳода сотиб олинган қимматли қоғозларни реал баҳоси ошганда сотиш таклифи “Ўзсаноатқурилишбанк” АТБни ривожлантириш стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзсаноатқурилишбанк” АТБнинг 2024-йил 29-ноябрдаги 10-10-08/13892-сон маълумотномаси). Натижада, “Ўзсаноатқурилишбанк” АТБнинг хўжалик юритувчи субектлар уставидаги 1418867 дона акцияларини сотилиши туфайли 2023-йилда 1909,5 млрд. сўмлик даромад олишга эришилган.