Усмонов Комил Камоловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи):
“Электр ҳаракат таркибидаги тортувчи асинхрон моторларининг электромагнит параметрларини яхшилаш”, 05.08.05 – “Темир йўлларнинг ҳаракатланувчи таркиби, поездларни тортиш ва электрлаштириш”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Т4294
Илмий раҳбар Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Пирматов Нурали Бердиёрович техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат транспорт университети, ДСc 15/31.08.2022.Т.73.07.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Хамидов Отабек Рустамович – техника фанлари доктори, профессор; Хошимов Урал Ҳошимович – техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро муҳандислик-технология институти
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Электр ҳаракат таркиби тортувчи асинхрон моторининг ротор пазларининг геометрик ўлчамларини оптималлаш орқали электромагнит параметрларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
асинхрон тортувчи моторлари ротор пазлари геометрик ўлчамларининг оптимал қийматини аниқлаш орқали моторнинг электромагнит параметрларини яхшилаш асосланган;
асинхрон тортувчи моторлар пўлат ўзаги тўйиниш коеффициентини инобатга олиш орқали магнит майдонини ҳисоблаш алгоритми ва математик модели такомиллаштирилган;
асинхрон тортувчи моторлар ҳаво бўшлиғидаги йиғинди магнит майдони ва унинг биринчи гармоникаси қийматларини ўлчаш учун статор пўлат ўзаги юзасида жойлаштириш ҳисобига аниқлиги юқори бўлган қурилмалар ишлаб чиқилган;
асинхрон тортувчи моторларининг электромагнит параметрларига таъсир этувчи статор чулғами тирсак қисмининг сочилма магнит майдонини ўлчаш учун статор чулғамининг тирсак қисми қаршисида, яъни подшипник шитида жойлашганлиги ҳисобига юқори аниқликка эга бўлган қурилма ишлаб чиқилган;
асинхрон тортувчи моторининг статор ва ротор пўлат ўзаклари ўрнига қайта магнитланишдаги исрофлари кам бўлган композицион материалларни қўллаш орқали моторнинг электромагнит параметрларини яхшилаш асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши қуйидагилардан иборат:
Электр ҳаракат таркибидаги тортувчи асинхрон моторларининг электромагнит параметрларини яхшилаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
асинхрон тортувчи мотори статори чулғамининг йиғинди магнит майдонини ўлчаш қурилмасига Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлиги томонидан фойдали моделга патент олинган (№ ФАП 02254, 2021 йил). Натижада сезгирлиги ва аниқлиги юқори бўлган ўлчаш қурилмасини яратиш имконини берган;
асинхрон тортувчи мотори статор чулғамининг магнит майдони биринчи гармоникасини ўлчаш қурилмасига О'збекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлиги томонидан фойдали моделга патент олинган (№ ФАП 02255, 2023 йил). Натижада сезгирлиги ва аниқлиги юқори бўлган ўлчаш қурилмасини яратиш имконини берган;
асинхрон тортувчи мотори статори чулғамининг тирсак қисмидаги тарқоқ магнит майдонини ўлчаш қурилмасига Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлиги томонидан фойдали моделга патент олинган (№ ФАП 02159, 2022 йил). Натижада аниқлиги юқори бўлган ўлчаш қурилмасини яратиш имконини берган;
ишлаб чиқилган қурилмалар "Ўзтемирйўлмаштаъмир" акциядорлик жамиятида татбиқ этилган ("Ўзбекистон темир йўллари" АЖнинг 2023 йил 4-декабрдаги 01/4119-23 – сон маълумотномаси). Натижада, кутилаётган иқтисодий самарадорлик тортувчи асинхрон моторнинг эксплуатацион кўрсаткичларини яхшилаш ҳисобига 127 миллион сўмни ташкил этган.