Усманов Рустам Ходжиакбаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Болаларда ретинобластомани аъзо сақловчи даволашни эрта ташхислашни оптималлаштириш» 14.00.14 – Онкология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2. PhD/Tib4594
Илмий раҳбар: Билалов Эркин Назимович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий амалий тиббиёт маркази, DSc.04/30.12.2019Tib.77.01.
Расмий оппонентлар: Гафур-Ахунов Мирза-али Алиярович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Бузруков Батир Тулкунович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: болаларда ретинобластомани эрта ташхислаш ва аъзо сақловчи даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кичик ўлчамли ретинобластоманинг даволашда RetCam IIни кўз тубини кенг майдонли периферияни кўриш имкон берадиган усулини қўлланилиши исботланган.
ретинобластома аниқланган болаларда касалликни оилавий турини диагностикасида хромосома абберациялари аниқлаш учун цитогенетик текширувларни қўлланилиши асосланган.
кичик ўлчамли ретинобластома транспупилляр термотерапия ва кимётерапияни комбинирлашган даволашда ўсманинг денатурация ва апоптоз ҳисобига самарадорлиги исботланган;
кичик ўлчамли ретинобластомда даводан кейин ультратовуш акустик зичлиги кўрсаткичига кўра кальцинат даражаси ҳисобига қасалликнинг регрессияга учраши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 22.10.2024 йилдаги 7-сонли хулосасига асосан:
биринчи илмий янгилик кичик ўлчамли ретинобластоманинг даволашда RetCam IIни кўз тубини кенг майдонли периферияни кўриш имкон берадиган усулини қўлланилиши исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиалининг 2024 йил 12 июндаги 75-сонли буйруғи ва Фарғона вилоят филиалининг 2024 йил 1 июндаги 52-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 октябрдаги 7-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: RetCam II ёрдамида болаларда ретинобластомани эрта аниқлаш, аъзо сақловчи самарали даволаш имконини беради ва бу кўз олмасининг аъзо сифатида сақланиб қолишини ва беморни сезиларли даражада яхши реабилитация қилинишини таъминлайди. Иқтисодий самарадорлиги: RetCam II ёрдамида болаларни текшириш ҳар бир бемор учун 1100000 сўмни ташкил қилади ва эрта босқичда даволашда касалликнинг тарқалган босқичларини даволашга сарфланиши мумкин бўлган 15000000-30000000 сўм миқдорида пулни тежаш имконини беради. Хулоса: Онкоофтальмология амалиётида биринчи марта ретинобластомада диагностика усулларини кенг қўллаш оқибатида давлат бюджетидан сарф харажатларни 10%га иқтисод қилиш ва шифохонада бўлиш вақтини 1-2 кунга қисқартириш имконини берган.
иккинчи илмий янгилик: ретинобластома аниқланган болаларда касалликни оилавий турини диагностикасида хромосома абберациялари аниқлаш учун генетик текширувларни қўлланилиши асосланганлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиалининг 2024 йил 12 июндаги 75-сонли буйруғи ва Фарғона вилоят филиалининг 2024 йил 1 июндаги 52-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 октябрдаги 7-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: цитогенетик таҳлил усули ёрдамида беморларнинг қариндошларида ретинобластома хавфи юқори бўлган ҳолатларни эрта аниқлаш, самарали профилактика чораларини кўриш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: цитогенетик таҳлил нархининг юқорилигига (1600000 сўм) қарамай, касалликнинг олдини олиш ёки эрта даволашдан потенциал иқтисодий фойда сезиларли даражада юқоридир. Хулоса: Ушбу генетик текширувни қўллаш оқибатида касалликнинг эрта ташҳислаш имкони имконини берган.
учинчи илмий янгилик: кичик ўлчамли ретинобластома транспупилляр термотерапия ва кимётерапияни комбинирлашган даволашда ўсманинг денатурация ва апоптоз ҳисобига самарадорлиги исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиалининг 2024 йил 12 июндаги 75-сонли буйруғи ва Фарғона вилоят филиалининг 2024 йил 1 июндаги 52-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 октябрдаги 7-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: кимётерапия билан биргаликда транспупилляр термотерапия усулидан фойдаланган ҳолда аъзо сақловчи комплекс даволаш бемор учун кучли клиник самара ва келажакда юқори ҳаёт сифатини таъминлайди. Иқтисодий самарадорлиги: ТТТни болаларни комплекс даволашга киритиш ҳар бир бемор учун 1500000-2300000 сўмни ташкил этади ва эрта босқичда даволашда касалликнинг тарқалган босқичларини даволашга сарфланиши мумкин бўлган 15000000-30000000 сўм миқдорида маблағни тежаш имконини беради. Хулоса: Болаларда ретинобластомани эрта аниқлаш оқибатида тезда даволашга киришилса, нафақат кўз олмасини орган сифатида, балки кўриш ўткирлигини ҳам сақлаб қолишга эришилган.
тўртинчи илмий янгилик: кичик ўлчамли ретинобластомда даводан кейин ультратовуш акустик зичлиги кўрсаткичига кўра кальцинат даражаси ҳисобига қасалликнинг регрессияга учраши исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиалининг 2024 йил 12 июндаги 75-сонли буйруғи ва Фарғона вилоят филиалининг 2024 йил 1 июндаги 52-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 октябрдаги 7-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: болаларда ретинобластомани даволаш самарадорлигини самарали мониторинг қилиш кўз олмасининг аъзо сифатида сақланиб қолишини ва беморни сезиларли даражада самарали реабилитациясини таъминлайди. Иқтисодий самарадорлиги: ультратовуш усули ёрдамида болаларни текшириш ҳар бир бемор учун 70000 сўмни ташкил қилади ва эрта босқичда даволаниш пайтида эса касалликнинг тарқалган босқичларини даволашга сарфланиши мумкин бўлган 15000000-30000000 сўм миқдорида пулни тежаш имконини беради. Хулоса: Ретинобластома билан касалланган беморларни ушбу усул билан текширув оқибатида ортиқча қимматбаҳо бўлган текширув усулларидан воз кечишиш имконини беради.