Насурова Камолахон Равшановнанинг
 фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Мактабгача таълим ташкилотларини молиялаштириш самарадорлигини баҳолаш методологияси», 08.00.07 – «Молия, пул муомаласи ва кредит».
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.DSc/Iqt699.
Илмий маслаҳатчи: Меҳмонов Султонали Умаралиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
 Расмий оппонентлар: иқтисодиёт фанлари доктори, академик Ғуломов Саидахрор Саидахмедович; иқтисодиёт фанлари доктори, профессор Хайдаров Низомиддин Хамраевич; иқтисодиёт фанлари доктори, профессор Элмирзаев Самариддин Эшкуватович.
Етакчи ташкилот: Г.В. Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт университети Тошкент шаҳри филиали .
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини ривожлантиришнинг молиявий механизмини такомиллаштиришга йўналтирилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
давлат-хусусий шериклик асосидаги нодавлат мактабгача таълим ташкилотларини ташкил этиш учун имтиёзли кредитлар лойиҳа ташаббускорларига қуйидаги табақалаштирилган Тошкент шаҳрида  10 йил муддатга, шу жумладан 2 йиллик имтиёзли давр билан йиллик 12 фоиз ставкаларида ажратиш таклиф этилган;
мактабгача ва умумий ўрта таълим соҳаси объектлар учун зарур бўлган қурилиш материаллари, жиҳозлар ва конструксиялар ишлаб чиқарувчилари ўртача биржа нархларидан 20 фоиз арзон бўлган тақдирда, истисно тариқасида, тендер (танлов) савдоларини ўтказмасдан, энг яхши таклифлар орасидан танлаб олиш орқали товарларни тўғридан-тўғри харид қилиш таклиф этилган;
хисобот ойида тарбияланувчиларнинг ўртача ойлик давомати НМТТБАТда рўйхатга олинган тарбияланувчилар сонига нисбатан 40 фоиздан кам бўлганда, ушбу ой учун ходимларга Давлат бюджети маблағлари хисобидан тўланмаслиги таклиф этилган;
қамров даражаси паст бўлган вилоятларда оилавий шаклдаги мактабгача таълим соҳасидаги ислоҳотларга кўмаклашиш жамғармаси (эдуcатионал реформ ассистанcе фунд) ташкил қилиш таклиф этилган;
мактабгача таълим тизимига таъсир этувчи  омиллар таҳлили асосида мактабгача таълим тизими қамров даражасининг 2024-2028 йилларга  мўлжалланган прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини ривожлантиришнинг молиявий механизмини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
давлат-хусусий шериклик асосидаги нодавлат мактабгача таълим ташкилотларини ташкил этиш учун имтиёзли кредитлар лойиҳа ташаббускорларига қуйидаги табақалаштирилган Тошкент шаҳрида  10 йил муддатга, шу жумладан 2 йиллик имтиёзли давр билан йиллик 12 фоиз ставкаларида ажратиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 27 сентябрдаги ПҚ-316-сон «Мактабгача таълим соҳасида давлат-хусусий шерикликни янада қўллаб-қувватлашга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорини ишлаб чиқилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 25 июн 04-04/1-1310-сон маълумотномаси).  Натижада,   давлат-хусусий шериклиги асосида фаолият юритувчи мактабгача таълим ташкилотларининг қўшимча молиявий ресурсларга эга бўлиши ҳамда мактабгача таълимга қамров даражасининг ошишига имконият яратган;
мактабгача ва умумий ўрта таълим соҳаси объектлар учун зарур бўлган қурилиш материаллари, жиҳозлар ва конструксиялар ишлаб чиқарувчилари ўртача биржа нархларидан 20 фоиз арзон бўлган тақдирда, истисно тариқасида, тендер (танлов) савдоларини ўтказмасдан, энг яхши таклифлар орасидан танлаб олиш орқали товарларни тўғридан-тўғри харид қилиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 8 февралдаги ПҚ-65-сон «Мактабгача ва умумий ўрта таълим соҳаси объектларини барпо этишда буюртмачи хизмати фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорини ишлаб чиқилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 25 июн 04-04/1-1310-сон маълумотномаси). Натижада,  давлат ресурсларини тежаш ва таълим муассасаларини тизимли равишда модернизация қилиш имконини берди. Бу механизм маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни рағбатлантириш ва таълим инфратузилмасини тезда янгилашга имкон яратилган;
мактабгача ва бошланғич мактаб таълими узвийлигини таъминлаш мақсадида «6-7 ёшдаги боланинг мактабга тайёрлик харитаси» махсус электрон платформасини жорий қилиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 26 майдаги ПФ-79-сон «Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳамда унинг тизимидаги ташкилотлар фаолиятини самарали ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги фармони ишлаб чиқилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 25 июн 04-04/1-1310-сон маълумотномаси) Натижада, электрон платформа орқали тарбиячи ва ўқитувчилар ҳар бир боланинг ривожланиш жараёнини кузатиш, унинг энг муҳим кўникмаларини (ҳарфлар, рақамлар, ижодий фаолият ва ҳ.к.) шакллантириш имконияти яратилган. Бу ташаббус мактабгача таълим тизимида янги босқични ташкил этди ва таълимнинг узвийлигини таъминлашга хизмат қилган;
мактабгача ва мактаб таълими тизимини молиялаштиришни бошқаришда илғор рақамли технологиялардан кенг ва самарали фойдаланиш ҳамда бу борада инсон омилини камайтириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 26 майдаги ПФ-79-сон «Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳамда унинг тизимидаги ташкилотлар фаолиятини самарали ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги фармони ишлаб чиқилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 25 июн 04-04/1-1310-сон маълумотномаси). Натижада, рақамли платформалар ва тизимлар орқали бюджет маблағлари, ҳисоботлар ва сарф-харажатлар тўғрисида аниқ ва ишончли маълумотларга эга бўлиш имконини берган;
хисобот ойида тарбияланувчиларнинг ўртача ойлик давомати НМТТБАТда рўйхатга олинган тарбияланувчилар сонига нисбатан 40 фоиздан кам бўлганда, ушбу ой учун ходимларга Давлат бюджети маблағлари хисобидан тўланмаслиги таклифи Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 25 июн 04-04/1-1310-сон маълумотномаси). Натижада, тарбияланувчиларнинг давомати паст бўлган ҳолда бюджет маблағларини самарасиз сарфлашни олдини олишга қаратилди. Муассасаларда таълим сифатига ва тарбияланувчиларнинг фаол иштирокига алоҳида эътибор қаратилди. Агар тарбияланувчиларнинг давомати 40 фоиздан кам бўлса, бу оқибатда ходимларга бюджет маблағларидан тўлов қилинмаслиги талаб этилиб, муассасаларда натижага эришиш учун ишлашга бўлган масъулият ошишига эришилган;
мактабгача таълим тизимига таъсир этувчи  омиллар таҳлили асосида мактабгача таълим тизими қамров даражасининг 2024-2028 йилларга  мўлжалланган прогноз кўрсаткичлари таклифи Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 25 июн 04-04/1-1310-сон маълумотномаси). Натижада, қамров даражасининг ошиши, таълимнинг сифатлилиги ва барқарорлиги таъминланди, ёш авлоднинг мактабгача таълимга кенгроқ кириш имконияти яратилди, ва оилавий таълимнинг аҳамияти ортишига олиб келди;
қамров даражаси паст бўлган вилоятларда оилавий шаклдаги мактабгача таълим соҳасидаги ислоҳотларга кўмаклашиш жамғармаси (эдуcатионал реформ ассистанcе фунд) ташкил қилиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълим  вазирлиги ҳузуридаги Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 25 июн 04-04/1-1310-сон маълумотномаси). Натижада, ҳудудларда мактабгача таълимга бўлган эътиборни ошириш ва унинг сифати яққол яхшиланди.