Sayt test rejimida ishlamoqda

  

Жаббарова Латофат Тулкинжоновнанинг
 фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда музей дизайнининг ривожланиш тамойиллари (ХХ аср иккинчи ярми-ХХИ аср бошлари”, 17.00.06 – Музейшунослик. Тарихий-маданий обектларни консервация қилиш, таъмирлаш ва сақлаш (санъатшунослик фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/San173.
Илмий раҳбар: Мухамедова Муниса Сабировна, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат санъат музейи, PhD.08/09.07.2020.San.118.01.   
Расмий оппонентлар: Исмаилова Жаннат Хамидовна, тарих фанлари доктори, профессор; Бинафша Нодир, санъатшунослик фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Тошкент архитектура-қурилиш университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ХХ аср иккинчи ярми ва ХХИ аср бошларида Ўзбекистонда музей дизайнининг ривожланиш тамойилларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистонда тарихий бинолардан музей сифатида фойдаланилиш тажрибасининг шакллангани (ХИХ аср охири ХХ аср биринчи ярми), музейлар учун махсус бинолар қурилиши амалиётининг ривожланганлиги (ХХ аср иккинчи ярми), музей архитектураси дизайни кўп функсияли (доимий экспозиция, вақтинчалик кўргазмалар майдони, заҳирахоналар, реставрация лабораториялари, кутубхона, арт дўконлар ва ресторанлар) маконга эга мажмуавий арт обект сифатида (ХХИ аср боши) такомиллашгани далилланган;  
ХХ аср иккинчи ярмидан музейлар экспозицияси дизайнида тарихий-бадиий жараёнлар муҳитини тўлоқонли акс эттириш мақсадида хронологик тартибда тузилган классик ва тематик экспозициялар жорий этилгани, панорамалар табиий ечимдаги натуралистик дизайн услуби билан чекланилганлиги, кўчма кўргазмаларнинг конструксион ечимларида иллюстратив-тематик панно, ёрдамчи экспозицион материаллар сифатида диорама, плакат ҳамда информатив этикетажлардан фойдаланилганлиги аниқланган;
деконструктивизм, грин ва киберпанк услубларидаги лойиҳаларнинг музейлар фаолиятига тадбиқ этилиши музей архитектураси дизайнида фаол қўлланилган классик, неоклацизм услубларидан чекланиш, конструктивизм, функсионализм, модернизм йўналишларининг такомиллашишига сабаб бўлганлиги аниқланган;
Ўзбекистонда музей экспозицион муҳити дастлаб тарихий бинолар интерерида ташкил этилган ўлкашунослик музейлари экспозицияси, кейинчалик музей дизайни эргономикаси негизида модулларга асосланган тизим эстетик ва функсионал бадиий музейлар фаолияти асосида ривожланганлиги  далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. ХХ асрнинг иккинчи ярми ва ХХИ аср бошлари Ўзбекистонда музей дизайнининг ривожланиш тамойиллари илмий тадқиқот ишини ўрганиш юзасидан олинган қуйидаги илмий натижалар асосида:
Ўзбекистонда ХИХ аср охири ХХ аср биринчи ярмига қадар тарихий бинолардан музей сифатида фойдаланилиш тажрибасининг шакллангани, ХХ аср иккинчи ярмидан бошлаб музейлар учун махсус биноларни қурилиши амалиётининг ривожланганлиги ва кейинчалик ҳарбий-тарихий, бадиий музейлар учун махсус музей бинолар қурилганлиги бўйича олинган натижалардан “Музей дизайни” номли ўқув қўлланмасини яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2020-йил  28-декабрдаги 676-сонли буйруғи билан тасдиқланган 676-354 рақамли нашр гувоҳномаси). Натижада қўлланма Ўзбекистонда музей дизайнининг ривожланишига доир илмий-тадқиқот материаллари билан бойитилиши, музей архитектураси дизайнига оид бадиий жараёнларни қўшимча манбалар тўлдирилишига хизмат қилган;
ХХ аср иккинчи ярмидан музейлар экспозицияси дизайнида классик ва тематик экспозициялар жорий этилгани, кўчма кўргазмаларнинг конструксион ечимларида иллюстратив-тематик панно, ёрдамчи экспозицион материаллар сифатида диорама, плакат ҳамда иноформатив этикетажлар муҳим омил бўлганлигига оид натижалардан “Тасвирий ва амалий санъат терминларининг ўзбек ва инглиз тилларидаги электрон луғат ва мобил иловасини яратиш” номли амалий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Бадиий Академиясининг 2022-йил 21-декабрдаги CЛ88713143-сон далолатномаси). Натижада грант лойиҳаси музей дизайни ва экспозициясига оид атамалар билан бойитилишига хизмат қилган;
деконструктивизм, грин ва киберпанк услубларидаги лойиҳаларнинг музейлар фаолиятига тадбиқ этилиши музей архитектураси дизайнида фаол қўлланилган классик, неоклацизм услубларидан чекланиш, конструктивизм, функсионализм, модернизм йўналишларининг такомиллашганлигига оид натижалардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тарих ва янги талқин” кўрсатуви ссенарийсини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали давлат муассасасининг 2022-йил 16-февралдаги 01-06-393-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатув музейлар архитектурасининг яратилиш тарихи, ривожланиш жараёнларига оид қизиқарли маълумотлар билан бойитилган;
Ўзбекистонда музей экспозицион муҳити дастлаб тарихий бинолар интерерида ташкил этилган ўлкашунослик музейлари экспозицияси, кейинчалик музей дизайни эргономикаси негизида модулларга асосланган тизим эстетик ва функсионал бадиий музейлар фаолияти асосида ривожланганлигига оид маълумотлардан “Ўзбекистон тарихи” телеканали “Тақдимот” кўрсатувининг ссенарийсини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали давлат муассасасининг 2022-йил  25-мартдаги 06-31-647-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатув ссенарийсининг музейлар яратилиш тарихи, ривожланиш ва тарихий босқичлари, экспозициясининг такомиллашув жараёнларига оид маълумотлар кенгайтирилишига хизмат қилган.

   

Yangiliklarga obuna bo‘lish