Sayt test rejimida ishlamoqda

Бахадиров Саид Комиловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “2-турдаги кандли диабет билан касалланган беморларда гиперкоагуляциянинг гемостазиологик ва генетик хусусиятлари”, 14.00.03 – Эндокринология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Tib2652.
Илмий раҳбар: Шагазатова Барно Хабибуллаевна, тиббиёт фaнлaри дoктoри, прoфeссoр.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Академик Ё.Х.Турақулов номидаги Республика ихтисослаштирилган эндокринология илмий-амалий тиббиёт маркази, DSc.04/01.04.2023.Tib.161.01.
Расмий оппонентлар: Рахимова Гульнара Нишановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Саидов Аълонур Бахтинурович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
II. Тадқиқотнинг мақсади: 2-тур ҚД билан оғриган беморларда гиперкоагуляциянинг генетик маркерларини ўрганиш ва гемостаз кўрсаткичлари билан боғлиқлигини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ДР босқичларининг оғирлашуви билан коагулограмма кўрсаткичлари сезиларли даражада, CБКда коагулограмма ўзгаришлари 1-2 босқичи билан бирга пайдо бўлиши ва унинг оғирлашуви билан ортиши, бу эса диабетик ретинопатия ва сурункали буйрак касаллигида қон ивиш тизимининг 2-тур қандли диабет билан оғриган беморларга таъсир кўрсатиши аниқланган;
қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда фолий кислотаси ва витамин В12 кўрсаткичларининг қиёсий гуруҳига нисбатан ишончли пасайиши ва гомоцистеиннинг ошиши ДР, СБК мавжудлиги ва диабет декомпенсацияси билан боғлиқлиги ҳамда унинг давомийлигига боғлиқ эмаслиги аниқланган;
илк бор қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда фолат цикли учун масъул бўлган генлар (MTHFR C677T, MTHFR A1298C, MTR A2756G, MTRR A66G) орасида T/T генотипида MTHFR 677 генетик маркери, шунингдек, 2-тур қандли диабет билан оғриган беморларда MTR A2756G генетик маркери энг катта аҳамиятга эга эканлиги аниқланган;
илк бор қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда MTHFR 677 ва 1298 генетик маркерининг коагулограмма кўрсаткичларига таъсири туфайли CC ва TT гомзигот аллелларида MTHFR 677 ва гомозигот АА аллелида MTHFR 1298 генетик маркери мавжудлигида ПТИ, фибриноген, гематокрит кўрсаткичлари ошганлиги, ХНН эса пасайганлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
2-тур ҚД билан оғриган беморларда гиперкоагуляциянинг генетик маркерларини ўрганиш ва гемостаз кўрсаткичлари билан боғлиқлигини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: ДР босқичларининг оғирлашуви билан коагулограмма кўрсаткичлари сезиларли даражада, CБКда коагулограмма ўзгаришлари 1-2 босқичи билан бирга пайдо бўлиши ва унинг оғирлашуви билан ортиши, бу эса диабетик ретинопатия ва сурункали буйрак касаллигида қон ивиш тизимининг 2-тур қандли диабет билан оғриган беморларга таъсир кўрсатиши аниқланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Мувофиқлаштирувчи-эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 26 июнда 12-сон билан тасдиқланган «2-тур қандли диабет билан оғриган беморларда фолат циклида иштирок этувчи генетик маркерларни ўрганиш алгоритми» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Тошкент вилояти эндокринологик диспансери бўйича 02.07.2024 йилдаги 57-сон ҳамда РИЭИАТМнинг Жиззах филиали бўйича 04.07.2024 йилдаги 46-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 10 декабрдаги 10/42-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: 2-тур қандли диабетнинг микротомир асоратларини даволашда фолат цикли генетик маркерлари ва фолат цикли параметрлари (гомоцистеин, витамин В12, фолий кислотаси) кўрсаткичларини эрта аниқлаш, эрта ногиронлик ва ўлимга сабаб бўлувчи пролифератив диабетик ретинопатия ва сурункали буйрак касаллиги каби оғир асоратларнинг ривожланишига тўсқинлик қилади. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган ўртача 201224 сўм бюджет маблағлари диабетнинг сурункали асоратлари ривожланишини олдини олиш, шунингдек, беморларнинг ҳаёт тарзини яхшилаш орқали қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда меҳнатга лаёқатсизлик даврини қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда фолий кислотаси ва витамин В12 кўрсаткичларининг қиёсий гуруҳига нисбатан ишончли пасайиши ва гомоцистеиннинг ошиши ДР, СБК мавжудлиги ва диабет декомпенсацияси билан боғлиқлиги ҳамда унинг давомийлигига боғлиқ эмаслиги аниқланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Мувофиқлаштирувчи-эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 26 июнда 12-сон билан тасдиқланган «2-тур қандли диабет билан оғриган беморларда фолат циклида иштирок этувчи генетик маркерларни ўрганиш алгоритми» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Тошкент вилояти эндокринологик диспансери бўйича 02.07.2024 йилдаги 57-сон ҳамда РИЭИАТМнинг Жиззах филиали бўйича 04.07.2024 йилдаги 46-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 10 декабрдаги 10/42-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: 2-тур қандли диабетнинг микротомир асоратларини даволашда фолат цикли генетик маркерлари ва фолат цикли параметрлари (гомоцистеин, витамин В12, фолий кислотаси) кўрсаткичларини эрта аниқлаш, эрта ногиронлик ва ўлимга сабаб бўлувчи пролифератив диабетик ретинопатия ва сурункали буйрак касаллиги каби оғир асоратларнинг ривожланишига тўсқинлик қилади. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган ўртача 201224 сўм бюджет маблағлари диабетнинг сурункали асоратлари ривожланишини олдини олиш, шунингдек, беморларнинг ҳаёт тарзини яхшилаш орқали қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда меҳнатга лаёқатсизлик даврини қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: илк бор қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда фолат цикли учун масъул бўлган генлар (MTHFR C677T, MTHFR A1298C, MTR A2756G, MTRR A66G) орасида T/T генотипида MTHFR 677 генетик маркери, шунингдек, 2-тур қандли диабет билан оғриган беморларда MTR A2756G генетик маркери энг катта аҳамиятга эга эканлиги аниқланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Мувофиқлаштирувчи-эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 26 июнда 12-сон билан тасдиқланган «2-тур қандли диабет билан оғриган беморларда фолат циклида иштирок этувчи генетик маркерларни ўрганиш алгоритми» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Тошкент вилояти эндокринологик диспансери бўйича 02.07.2024 йилдаги 57-сон ҳамда РИЭИАТМнинг Жиззах филиали бўйича 04.07.2024 йилдаги 46-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 10 декабрдаги 10/42-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: 2-тур қандли диабетнинг микротомир асоратларини даволашда фолат цикли генетик маркерлари ва фолат цикли параметрлари (гомоцистеин, витамин В12, фолий кислотаси) кўрсаткичларини эрта аниқлаш, эрта ногиронлик ва ўлимга сабаб бўлувчи пролифератив диабетик ретинопатия ва сурункали буйрак касаллиги каби оғир асоратларнинг ривожланишига тўсқинлик қилади. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган ўртача 201224 сўм бюджет маблағлари диабетнинг сурункали асоратлари ривожланишини олдини олиш, шунингдек, беморларнинг ҳаёт тарзини яхшилаш орқали қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда меҳнатга лаёқатсизлик даврини қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: илк бор қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда MTHFR 677 ва 1298 генетик маркерининг коагулограмма кўрсаткичларига таъсири туфайли CC ва TT гомзигот аллелларида MTHFR 677 ва гомозигот АА аллелида MTHFR 1298 генетик маркери мавжудлигида ПТИ, фибриноген, гематокрит кўрсаткичлари ошганлиги, ХНН эса пасайганлиги аниқланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Мувофиқлаштирувчи-эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 26 июнда 12-сон билан тасдиқланган «2-тур қандли диабет билан оғриган беморларда фолат циклида иштирок этувчи генетик маркерларни ўрганиш алгоритми» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Тошкент вилояти эндокринологик диспансери бўйича 02.07.2024 йилдаги 57-сон ҳамда РИЭИАТМнинг Жиззах филиали бўйича 04.07.2024 йилдаги 46-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 10 декабрдаги 10/42-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: 2-тур қандли диабетнинг микротомир асоратларини даволашда фолат цикли генетик маркерлари ва фолат цикли параметрлари (гомоцистеин, витамин В12, фолий кислотаси) кўрсаткичларини эрта аниқлаш, эрта ногиронлик ва ўлимга сабаб бўлувчи пролифератив диабетик ретинопатия ва сурункали буйрак касаллиги каби оғир асоратларнинг ривожланишига тўсқинлик қилади. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган ўртача 201224 сўм бюджет маблағлари диабетнинг сурункали асоратлари ривожланишини олдини олиш, шунингдек, беморларнинг ҳаёт тарзини яхшилаш орқали қандли диабетнинг 2-тури билан оғриган беморларда меҳнатга лаёқатсизлик даврини қисқартириш натижасида иқтисод қилинади.

Yangiliklarga obuna bo‘lish