Ахмедова Мадинабону Махмуджоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва рус афсоналари типологияси (прагматика ва бадиият)” мавзусида, 10.00.08 – Фолклоршунослик. (филология фанлари).
Диссертация  мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Fil4762
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Рахмонова Махбуба Равшановна – филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент амалий фанлар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти, DSc.02/25.08.2021.Fil.137.01
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Мирзаева Салима Райимжоновна – филология фанлари доктори, профессор; Алламберганов Ҳамза Камалович – филология фанлари боʻйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Ўзбек ва рус афсоналарининг ўзига хос хусусиятлари, прагматик ва комуникатив вазифаларини аниқлаш, афсоналарнинг жаҳон халқлари афсоналари контекстида тутган ўрнини ойдинлаштириш, ўзбек ва рус афсоналарининг поетикасини қиёсийлаш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбек ва рус афсоналарининг сюжет, образлар тизиминининг типологик хусусиятлари ҳамда Ўрол-Олтой тиллари оиласига мансуб, рус этносларининг қадимги ҳукмдор образи архетиплари билан  муштарак жиҳатларга эгалиги икки халқ фолклор анъаналарининг тарихий-генетик жиҳатдан ўхшаш ва фарқли томонлари тарихий ва топонимик афсоналар мисолида аниқланган;
ўзбек ва рус афсоналарининг прагматик, комуникатив вазифалари, образлар тизими ва бадииятини ўрганиш асосида ўзбек халқ афсоналарининг миллий тарихимиз, ҳудудлардаги этнос ва жой номлари билан боғлиқ тушунчаларни изоҳлаши, сўзловчи ва тингловчи ўртасидаги муносабат, эпик воқеликка ишонтириш хусусиятлари ва комунткатив – маълумот ташиш, факт моҳиятини изоҳлаш вазифалари асосланган;
ўзбек ва рус афсоналари мисолида фолклорнинг ёш авлод тарбиясидаги ўрни ҳамда аҳамияти, халқ ижодининг дидактик вазифалари ойдинлаштирилган;
ўзбек ва рус афсоналари сюжети, мотивлар таркиби, мотивлар сифати нуқтаи назаридан типологик таҳлил қилинган, афсоналар сюжетидаги сакрал ва этнологик мотивлар аниқланиб, уларнинг эпик сюжетни шакллантиришдаги бадиий вазифалари ойдинлашририлган;
афсоналар сюжети Ўрта Осиё ва Россия туб этносининг маҳаллий эътиқодий қарашлари ҳамда ислом дини таъсирида кириб келган интиҳо, ҳаёт дарахти, авлиё култи, яралиш билан боғлиқ ўзлашма асотирий қатламни ўз ичига олиши очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва рус афсоналари прагматика ва баииятини тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Ўзбек ва рус афсоналарининг сюжет, образлар тизиминининг типологик хусусиятлари ҳамда Ўрол-Олтой тиллари оиласига мансуб, рус этносларининг қадимги ҳукмдор образи архетиплари билан  муштарак жиҳатларга эгалиги икки халқ фолклор анъаналарининг тарихий-генетик жиҳатдан ўхшаш ва фарқли томонлари тарихий ва топонимик афсоналари, ўзбек ва рус афсоналарининг прагматик, комуникатив вазифалари, образлар тизими ва бадииятини ўрганиш асосида ўзбек халқ афсоналарининг миллий тарихимиз, ҳудудлардаги этнос ва жой номлари билан боғлиқ тушунчаларни изоҳлаши, сўзловчи ва тингловчи ўртасидаги муносабат, эпик воқеликка ишонтириш хусусиятлари ва комунткатив – маълумот ташиш, факт моҳиятини изоҳлаш вазифалари ҳақидаги илмий хулосаларидан Ўзбекистон Миллий университетида 2021-2023-йилларда бажарилган А-ОТ-2021-132-сонли "Сурхон воҳаси тарихий ва этномаданий манбаларига оид "и-турусм" платформасини ишлаб чиқиш"мавзусидаги инновацион лойиҳа”да фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Ўзбекистон Миллий университетининг 2024-йил 9-апрелдаги 04/11-2868-сон маълумотномаси). Натижада, Сурхондарё вилоятидаги Саъд ибн Абу Ваққос, Термизий номи билан боғлиқ зиёратгоҳлар пайдо бўлиши борасида туристлар учун аннотациялар ва маълумотномалар тайёрланди.  
ўзбек ва рус афсоналари мисолида фолклорнинг ёш авлод тарбиясидаги ўрни ҳамда аҳамияти, халқ ижодининг дидактик вазифалари, ўзбек ва рус афсоналари сюжети, мотивлар таркиби, мотивлар сифати нуқтаи назаридан типологик таҳлили, афсоналар сюжетидаги сакрал ва этнологик мотивлар, уларнинг эпик сюжетни шакллантиришдаги бадиий вазифалари борасида чиқарилган илмий-назарий хулосаларидан Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги халқ ижодиёти методик маркази Республика маданият муассасалари халқ ижодиёти бўлимлари фаолиятини йўлга қўйиш, ўзбек халқ номодий маданий ёдгорликларини тўплаш, асраш ва оммалаштиришда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги, Маданиятшунослик ва номоддий маданий мерос илмий-тадқиқот институтининг 2024-йил 3-апрелдаги 01/01-59-сон маълумотномаси). Натижада, Маданият бўлимларининг фаолиятида халқ оғзаки бадиий ижодиёти намуналарини изчил тўплаш ва оммалаштириш борасидаги тажрибалар такомиллаштирилди.
Афсоналар сюжети Ўрта Осиё ва Россия туб этносининг маҳаллий эътиқодий қарашлари ҳамда ислом дини таъсирида кириб келган интиҳо, ҳаёт дарахти, авлиё култи, яралиш билан боғлиқ ўзлашма асотирий қатламни ўз ичига олиши тўғрисидаги илмий-назарий хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Наманган вилояти телерадиокомпанияси “Мозийдан садо” телекўрсатувини, “Наврўз” умумхалқ байрами муносабати билан тайёрланган туркум кўрсатувлари ва радиоешиттиришларини тайёрлашда кенг фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Наманган вилояти “Ҳилқат телерадиоси”нинг 2024-йил 10 июндаги №01/01-Ҳ/Т-04-сон маълумотномаси). Натижада, Намангам вилояти телерадиокомпаниясида Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 25-декабрдаги ПҚ-405-сонли "Номоддий маданий меросни  мухофаза қилиш, илмий ўраганиш ва тарғиб қилишни ривожлантиришга оид қўшимча чора тадбирлар тўғрисида"ги Қарори ижросини таъминлаш мақсадида ташкил этилган "Қадрият" рукни остида телекўрсатувларни тайёрлаш, Наманган вилояти радиосида “Аждодлардан мерос қадрият" туркум эшиттиришлар, "Наврўз" умумхалқ байрами муносабати билан туркум кўрсатувлар ташкил этишда кенг фойдаланилган.