Кенжаев Жасур Омон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ички ишлар органларининг инсон ҳуқуқларини таъминлашда нодавлат нотижорат ташкилотлар билан ҳамкорлигининг сиёсий технологиялари”, 23.00.02-сиёсий институтлар, жараёнлар ва технологиялар.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2023.3.PhD/Ss430
Илмий раҳбар: Муминов Алишер Ғаффорович, сиёсий фанлар доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Исҳки ишлар вазирлиги Малака ошириш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами:
Ўзбекистон Республикаси ИИВ Малака ошириш институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.31/28.06.2024.Ss.178.01 рақамли илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Закурлаев Абдумутал Каримович, юридик фанлар доктори, профессор Жўраев Қодир Асадович, сиёсий фанлар доктори, доцент
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади:
Ўзбекистонда ички ишлар органлари ва нодавлат нотижорат ташкилотларининг инсон ҳуқуқларини таъминлаш соҳасидаги ижтимоий шерикчилиги ташкил этади.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ички ишлар органлари билан нодавлат нотижорат ташкилотларнинг комплекс, прагматик ва самарали ҳамкорлигини йўлга қўйиш ижтимоий-сиёсий муаммоларни ҳал этишда бирдамлик вазифасини бажариб, инсон эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларини ҳимоя қилиши илмий нуқтаи назардан асосланган;
ички ишлар органларининг жамоат хавфсизлигини таъминлаш фаолиятига комплекс жумладан, сиёсий жиҳатдан объектив баҳо бериш, нодавлат нотижорат ташкилотлар билан бошқарувда горизонтал (ички ишлар органлари томонидан ижро тизими ва нодавлат нотижорат ташкилотлар томонидан назорат) ва вертикал (бошқарувда юқоридан қуйига) алоқаларни модернизация қилиб бориш жамиятнинг сиёсий барқарорлигини таъминловчи ижтимоий зарурат эканлиги очиб берилган;
аҳолининг тинчлиги ва осойишталигини таъминлашда профилактика инспекторларининг ҳудудлардаги ижтимоий вазият мониторингига кўра, нодавлат нотижорат ташкилотлари вакиллари билан мавжуд ва эҳтимолий ҳуқуқбузарликларнинг олдини олувчи (превентив) чора-тадбирлар ҳамда ҳамкорликка асосланган тизимли “ҳолат, сабаб, чора, натижа ва назорат” тадбирларини олиб бориши сиёсий барқарорликни таъминловчи самарали механизмлардан бири эканлиги амалий-назарий тажрибадан келиб чиққан ҳолда далилланган;
давлат суверенитети ва хавфсизлиги, фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқларини таъминлашда ички ишлар органларининг тегишли халқаро нодавлат нотижорат ташкилотлари билан самарали ҳамкорлигини ошириб бориш мамлакат ва ёшлар тақдирини глобал таҳдидлардан ҳимоя қилишда касбий маданиятга оид профессионал этикани шакллантириши очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ички ишлар органларининг инсон ҳуқуқларини таъминлашда нодавлат нотижорат ташкилотлар билан ҳамкорлигининг сиёсий технологияларини оʻрганиш натижасидаги таклифлар асосида:
ички ишлар органлари билан нодавлат нотижорат ташкилотларнинг комплекс, прагматик ва самарали ҳамкорлигини йўлга қўйиш ижтимоий-сиёсий муаммоларни ҳал этишда бирдамлик вазифасини бажариб, инсон эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларини ҳимоя қилиши илмий нуқтаи назардан асосланлигига оид хулосалар ва таклиф тавсиялардан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (Омбудсман) фаолиятида “Омбудсман ва Ички ишлар вазирлиги ҳузуридаги Жазони ижро этиш департаменти ўртасида инсон ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш ҳамда таъминлашда ўзаро ҳамкорлик тўғрисида”ги меморандумни ишлаб чиқишда кенг фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (Омбудсман)нинг 2024-йил 10-сентябрдаги 01-07/425-сонли маълумотномаси). Натижада, ички ишлар органлари билан нодавлат нотижорат ташкилотларнинг ҳамкорлигини йўлга қўйишга хизмат қилган;
ички ишлар органларининг жамоат хавфсизлигини таъминлаш фаолиятига объектив баҳо беришда ва легитимлигини таъминлашда нодавлат нотижорат ташкилотлар билан бевосита эркин бошқарувда горизонтал (ички ишлар органлари томонидан ижро тизими ва нодавлат нотижорат ташкилотлар томонидан назорат) ҳамда вертикал (бошқарувда юқоридан қуйига) алоқаларини модернизация қилиб бориши жамиятнинг сиёсий барқарорлигини таъминловчи ижтимоий зарурат эканлиги очиб берилганлигига оид хулосалар ва таклиф тавсиялардан Ўзбекистон Республикаси Барқарор ривожлантириш Маркази фаолиятида, хусусан, 2023-йил 23-февралда ўтказилган “Барқарор ривожланиш мақсадларига эришишда Парламент ва фуқаролик жамияти институтларининг ўрни” мавзусидаги халқаро анжуманни ташкил этишда кенг фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Барқарор ривожлантириш Марказининг 2024-йил 10-сентябрдаги 511-сонли далолатномаси). Натижада, тадқиқот иши доирасида ишлаб чиқилган илмий-амалий таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Республикаси Барқарор ривожлантириш Марказининг 2023-2024-йилларда ўтказилган фаолиятига татбиқ этилган;
аҳолининг тинчлиги ва осойишталигини таъминлашда профилактика инспекторларининг ҳудудлардаги ижтимоий вазият мониторингига кўра, нодавлат нотижорат ташкилотлари вакиллари билан мавжуд ва эҳтимолий ҳуқуқбузарликларнинг олдини олувчи (превентив) чора-тадбирлар ҳамда ҳамкорликка асосланган тизимли “ҳолат, сабаб, чора, натижа ва назорат” тадбирларини олиб бориши сиёсий барқарорликни таъминловчи самарали механизмлардан бири эканлиги амалий-назарий тажрибадан келиб чиққан ҳолда далилланганлигига оид хулосалардан Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати – Ўзбекистон Либерал-демократик партиясининг 2024-йил учун дастурини ишлаб чиқишда кенг фойдаланилган (Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати - Ўзбекистон Либерал-демократик партияси Сиёсий Кенгаши Ижроия қўмитасининг 2024-йил 30-сентябрдаги №01-27-/493-сон маълумотномаси). Натижада, аҳолининг тинчлиги ва осойишталигини, сиёсий барқарорликни таъминловчи тарғибот ишларини ташкил этишга хизмат қилган;
давлат суверенитети ва хавфсизлиги, фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқларини таъминлашда ички ишлар органларининг тегишли халқаро нодавлат нотижорат ташкилотлари билан самарали ҳамкорлигини ошириб бориш мамлакат ва ёшлар тақдирини глобал таҳдидлардан ҳимоя қилишда касбий маданиятга оид профессионал этикани шакллантириши очиб берилганлигига оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлигининг 2024-2025-йиллар учун мўлжалланган дастурини ишлаб чиқишда кенг фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлигининг 2024-йил 10-сентябрдаги 01-5-25-377-сон маълумотномаси). Натижада, фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқларини таъминлашга хизмат қилган.