Sayt test rejimida ishlamoqda

Латипов Шерзод Фозилжон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Лакуна ҳодисасининг лингвокултурологик тадқиқи”, – 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  В2022.4.PhD/Fil3035
Илмий раҳбар: Зокиров Мухторали Турдалиевич, филология фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Султонова Шохиста Махамаджоновна, филология фанлари доктори (DSc), доцент; Атабоев Нозимжон Бобожон ўғли, филология фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат чет тиллари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади тилда лакуналарнинг ўрганилиши, тилшунос олимларнинг лакуналарга оид илмий-назарий қарашлари, лакунарлик феноменининг лингвомаданий жиҳатларини ойдинлаштириш, унинг хусусиятларини ёритишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
лакуналарнинг реалия, идеома ва бошқа муқобилсиз лексик бирликлар ичида тутган ўрни ҳамда уларнинг муқобили йўқлиги, маданий-маъно жиҳатидан ўзига хослиги, кўп маънолилик ва контекстга боғлиқлик каби лингвокултурологик хусусиятлари аниқланган;  
тилдаги бўшлиқлар вақтинчалик бўлиш эҳтимоли бор ва уларни тўлдириш учун бошқа тиллардан олинган сўзлар, ифодаловчи тенглик, бир лаҳзалик компенсация ёки қайта тикланиш каби усуллар ишлатилиши далилланган;
қорамол, мушук, ит, туя каби 15 турдаги ҳайвон номларининг ўзбек, турк, инглиз тилларидаги лакуналари аниқланиб, улар асосан кўп маънолилик билан тўлдирилиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Аниқланган лакуналарнинг лингвомаданий жиҳатларини аниқлаш бўйича  олинган натижалар асосида:   
лакуналарнинг реалия, идеома ва бошқа муқобилсиз лексик бирликлар ичида тутган ўрни ҳамда уларнинг муқобили йўқлиги, маданий-маъно жиҳатидан ўзига хослиги, кўп маънолилик ва контекстга боғлиқлик каби лингвокултурологик хусусиятлари хусусидаги хулоса ва тавсиялардан 2020-2021 йилларда Ўзбекистон давлат хореография  академиясида  амалга оширилган “Ўзбекистон миллий рақс санъатини тарғиб этишга бағишланган веб-сайти ва мултимедиа маҳсулотлари (электрон луғатлар) тўпламини яратиш” мавзусидаги ФЗ-2019081663-рақамли фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон давлат хореография академиясининг 2023-йил 14-июндаги 1/04-58-сон маълумотномаси). Натижада “Ўзбек миллий рақс санъати терминларининг қисқача русча-инглизча-французча изоҳли луғати диссертациядан олинган  қиёсий таҳлиллар асосида такомиллаштирилган ва бойиган;
қорамол, мушук, ит, туя каби 15 турдаги ҳайвон номларининг ўзбек, турк, инглиз тилларидаги лакуналари аниқланиб, улар асосан кўп маънолилик билан тўлдирилиши хусусидаги натижаларидан 2022-2023 йилларда Фарғона вилояти телерадиокомпониясининг “Жараён”, “Маънавият сарчашмаси”, “Хайрли кун!”, “Адабий муҳит” кўрсатувлари ҳамда “Маънавият – қалб кўзгуси”, “Кун мавзуси” номли  эшиттиришлар ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2023-йил 11-ноябрдаги 02-12/217-сон маълумотномаси). Натижада радио дастурларида таъкидланган илмий-назарий фикрлар тингловчиларнинг сўз бойлигини оширишга хизмат қилган.
тилдаги бўшлиқлар вақтинчалик бўлиш эҳтимоли бор ва уларни тўлдириш учун бошқа тиллардан олинган сўзлар, ифодаловчи тенглик, бир лаҳзалик компенсация ёки қайта тикланиш каби усуллар ишлатилиши хусусидаги хулоса ва тавсиялар 2019-2021 йилларга мўлжалланган Фарғона давлат университети “ЭМИ (Энглиш ас а Медиум оф Инструcтион)” халқаро лойиҳа доирасида самарали ва кенг фойдаланилган (Фарғона давлат университетининг 2024-йил 7-сентябрдаги 04/4647-сон маълумотномаси). Натижада ушбу илмий-назарий фикрлар таълим жараёнида инглиз тилидан асосий ўқитиш тили сифатида фойдаланиш самарадорлигини оширишга, талабаларнинг лингвистик билимларини чуқурлаштиришга ҳамда уларнинг сўз бойлигини кенгайтиришга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish