Хамидов Обид Абдурахмановичнинг
фан доктори (DSc) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Реабилитация марказларида инновацион диагностик усулларни жорий этиш орқали тиббий радиология хизматини такомиллаштириш», 14.00.12 – Тиббий реабилитология, 14.00.19 – Клиник радиология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.DSc/Тib738.
Илмий маслаҳатчилар: Ризаев Жасур Алимджанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ходжибеков Марат Худайкулович тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/31.10.2024.Тib.102.03.
Расмий оппонентлар: Зарединов Дамир Арифович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Дмитрий Анатольевич Кудлай, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Усманходжаева Адибахон Амирсаидовна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: В.И.Разумовский номидаги Саратов давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияси)
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади:
Реабилитация марказларида инновацион диагностика усулларини жорий этиш орқали тиббий радиология хизматини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор реабилитация марказлари радиологик хизматини ташкил этишдаги камчиликларни тахлил қилиш натижаларига кўра, марказларининг 65,1 % да ягона протоколлар йўқлиги, 40,3 % да эса модернизация режалари ишлаб чиқилмаганлиги аниқланган;
реабилитация марказларида даволаш самарадорлиги клиник ҳолатни баҳолаш шкаласидан фойдаланган ҳолда илк бор таҳлил қилиниб, ўтказилган тадқиқотлар натижасида беморларнинг 84,6 % да ҳолат яхшиланиши, 10 % да сезиларли ўзгаришлар кузатилмаганлиги ва 5 % да эса ҳолатнинг оғирлашмаганлиги қайд этилиб, беморлар ҳолатидаги ўзгаришлар динамикаси асосланган;
реабилитация жараёнларининг турли босқичларида текширувлар ўтказишни ўз ичига олган босқичли диагностика усули биринчи марта таклиф этилган бўлиб, ўтказилган тадқиқотлар ушбу усулни қўллаш орқали беморларнинг 92,1 % да реабилитация жараёнининг самарадорлиги ошгани, 7% да клиник ҳолат барқарор сақлангани ва 1 % да эса қўшимча чораларига эҳтиёж сезилгани қайд этилганлиги сабабли, босқичли диагностика усуллари орқали даволаш ёндашувлари ўз вақтида тузатилиб, реабилитация жараёнлари юқори даражада оптималлаштирилган;
маълумотларни сақлашни стандартлаштириш ва ташхис хулосалари сифатини оширишни таъминловчи “иккинчи фикр” функциясига эга марказлаштирилган электрон тизим ишлаб чиқилиб, амалиётга жорий этилиши орқали ташхис хулосаларининг аниқлиги 25% га, маълумотларни қайта ишлаш тезлиги 40% га ошганлиги ва ташхис қўйишда юзага келган хатолар 15% га камайгани исботланган;
радиология ва телетиббиёт технологияларини ўз ичига олган радиология хизмати шифокорларини ўқитиш дастури ишлаб чиқилиб, амалиётга жорий этилиши орқали, мутахассисларнинг 87% замонавий диагностика усулларини тўлиқ ўзлаштиргани, 10% да малака даражаси яхшилангани асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Реабилитация марказларида реабилитология хизматининг самарадорлигини баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар асосида (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг илмий-тадқиқот ишлари натижаларини амалиётга татбиғи асосида 2024 йил 26 ноябрдаги 9 – сонли йиғилиш баённомаси хулосаси):
биринчи илмий янгилик: илк бор реабилитация марказлари радиологик хизматини ташкил этишдаги камчиликларни тахлил қилиш натижаларига кўра, марказларининг 65,1 % да ягона протоколлар йўқлиги, 40,3 % да эса модернизация режалари ишлаб чиқилмаганлиги аниқланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: радиологик хизматни ташкил этишдаги асосий камчиликлар тизимли равишда таҳлил қилинди ва аниқланди. Жумладан, реабилитация марказларининг 65,1% да ягона протоколлар мавжуд эмаслиги ва 40,3% да модернизация режалари ишлаб чиқилмаганлиги каби муаммолар тасдиқланди. Бу тадқиқот натижалари тиббий хизматларнинг аниқ стандартлар асосида ташкил этилиши зарурлигини кўрсатиб, мавжуд камчиликларни бартараф этиш учун илмий асосланган ечимлар ишлаб чиқиш имконини берди. Шунингдек, мазкур тадқиқот реабилитация марказларида диагностика ва даволаш жараёнларини халқаро стандартларга мувофиқ равишда такомиллаштиришга йўналтирилган тадбирларни амалга оширишдаги илмий асос вазифасини бажариб, тиббиёт соҳасидаги инновацион ёндашувларни жорий этишга ёрдам беради. Бу янгилик реабилитация хизматларининг самарадорлигини ошириш билан бирга, диагностика жараёнини стандартлаштириш, замонавий технологияларни татбиқ этиш ва умумий тиббий тизимни янада ривожлантириш учун муҳим илмий асос ҳисобланади. Ижтимоий самарадорлиги: реабилитация марказларида ягона протоколлар ва модернизация режаларининг жорий этилиши орқали тиббий хизматларнинг сифати сезиларли даражада яхшиланади. Бу беморлар учун замонавий ва юқори самарали реабилитация жараёнини таъминлаб, уларнинг саломатлигини тиклаш, ижтимоий фаоллигини ошириш ва меҳнатга лаёқатлилигини қайта тиклашга ёрдам беради. Реабилитация жараёнида стандартлаштирилган ёндашувлар орқали тиббий хатолар камаяди, диагностика жараёнининг тезлиги ва аниқлиги ошади. Бу оила аъзоларига тушадиган иқтисодий ва психологик юкни камайтириб, жамиятда ижтимоий барқарорликни мустаҳкамлайди. Ягона протоколларнинг татбиқ этилиши ва марказларнинг модернизация қилиниши орқали тиббий хизматлар тенглиги таъминланади, бу эса барча аҳоли қатламлари учун самарали реабилитация имкониятларини яратади. Натижада, ушбу янгилик жамиятнинг умумий саломатлик даражасини яхшилаш, ижтимоий фаолликни кучайтириш ва тиббиёт тизимининг барқарорлигини оширишга катта ҳисса қўшади. Иқтисодий самарадорлиги: Иқтисодий жиҳатдан, стандартлаштирилган ёндашувлар ва замонавий технологияларни жорий этиш орқали тиббий хизматларга кетадиган харажатлар 20–30% га камайиши, ногиронлик даражасининг пасайиши орқали давлат бюджетига тушадиган ижтимоий таъминот харажатларининг қисқариши, ва беморларнинг меҳнат фаолиятига тезроқ қайтиши иқтисодий ишлаб чиқариш жараёнларини қўллаб-қувватлаш имконини берди. Шунингдек, тиббий хатоларнинг камайиши ва инфратузилмани модернизация қилиш орқали тиббий хизмат кўрсатиш сифатини янада яхшилашга эришилади. Бу янгилик нафақат тиббий хизматларнинг самарадорлигини ошириш, балки жамиятнинг умумий иқтисодий ва ижтимоий барқарорлигига ҳам салмоқли ҳисса қўшиб, тиббий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва инновацион ёндашувларни жорий этиш имконини берди
иккинчи илмий янгилик Реабилитация марказларида даволаш самарадорлиги клиник ҳолатни баҳолаш шкаласидан фойдаланган ҳолда илк бор таҳлил қилиниб, ўтказилган тадқиқотлар натижасида беморларнинг 84,6 % да ҳолат яхшиланиши, 10 % да сезиларли ўзгаришлар кузатилмаганлиги ва 5 % да эса ҳолатнинг оғирлашмаганлиги қайд этилиб, беморлар ҳолатидаги ўзгаришлар динамикаси ҳақидаги маълумотлар тизимлаштирилган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: бу таҳлил реабилитация жараёнининг самарадорлигини баҳолашда янги илмий ёндашувларни жорий этиш имконини берди. Ҳолатларнинг динамикаси ҳақидаги маълумотларни тизимлаштириш орқали реабилитация жараёнидаги муваффақиятли ва муваффақиятсиз омилларни аниқлашга, даволаш стратегияларини такомиллаштиришга ҳамда ҳар бир бемор учун индивидуал ёндашув ишлаб чиқишга асос бўлди. Шу тариқа, ушбу тадқиқот тиббиётда реабилитация жараёнининг самарадорлигини баҳолашда замонавий илмий стандартлар ва амалий методларни ишлаб чиқиш ва жорий этиш учун муҳим илмий асос вазифасини бажаради. Ижтимоий самарадорлиги: реабилитация жараёни самарадорлигининг тизимли баҳоланиши орқали беморларнинг саломатлигини тиклаш жараёни янада самарали ташкил этилди. Тадқиқот натижалари беморларнинг 84,6% да ҳолат яхшиланганлигини кўрсатгани уларнинг ижтимоий фаоллиги ошишига, меҳнатга лаёқатлилигининг тикланишига ва ҳаёт сифати яхшиланишига ёрдам берди. Шунингдек, реабилитация жараёнида клиник ҳолатларнинг динамикасини тизимлаштириш орқали тиббий хизматлар сифатининг ошиши, ташхис ва даволаш жараёнларининг самарадорлигини таъминлашга эришилди. Бу ўз навбатида, оилалар учун иқтисодий ва психологик юкни камайтириб, жамиятда умумий барқарорлик ва фуқароларнинг турмуш сифати яхшиланишига олиб келди. Янгиликнинг яна бир ижтимоий аҳамияти шундаки, реабилитация жараёнининг самарадорлигига асосланган статистик маълумотлар ва тавсиялар орқали тиббий хизматнинг барча қатламлари учун тенглигини таъминлаш ва аҳолининг саломатлигини яхшилаш учун янги имкониятлар яратилди. Иқтисодий самарадорлиги: тадқиқот натижаларига кўра, беморларнинг 84,6% да ҳолат яхшиланиши меҳнатга лаёқатли шахсларнинг тезроқ иш фаолиятига қайтишини таъминлади, бу эса ишлаб чиқаришда йўқотишларни камайтирди ва иқтисодий фаолликни оширди. Шунингдек, реабилитация жараёнининг юқори самарадорлиги ногиронлик даражасининг пасайишига олиб келиб, давлат бюджетига тушадиган ижтимоий таъминот харажатларини қисқартирди. Клиник ҳолатларнинг тизимли баҳоланиши орқали ҳар бир беморга индивидуал ёндашув жорий этилгани диагностика ва даволаш жараёнини тезлаштирди, бу эса тиббий хизматларга кетадиган умумий харажатларни 15–20% га қисқартириш имконини берди. Шунингдек, қайта диагностикага бўлган эҳтиёж камайиши тиббий инфратузилмадан самарали фойдаланишни таъминлади. Натижада, ушбу илмий янгилик тиббий хизматлар сифати ва самарадорлигини ошириш орқали жамиятнинг умумий иқтисодий барқарорлигига сезиларли ҳисса қўшди.
учинчи илмий янгилик: Реабилитация жараёнларининг турли босқичларида текширувлар ўтказишни ўз ичига олган босқичли диагностика усули биринчи марта таклиф этилган бўлиб, ўтказилган тадқиқотлар ушбу усулни қўллаш орқали беморларнинг 92,1 % да реабилитация жараёнининг самарадорлиги ошгани, 7% да клиник ҳолат барқарор сақлангани ва 1 % да эса қўшимча чораларига эҳтиёж сезилгани қайд этилганлиги сабабли, босқичли диагностика усуллари орқали даволаш ёндашувлари ўз вақтида тузатилиб, реабилитация жараёнлари юқори даражада оптималлаштирилган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: тадқиқот натижаларига кўра, ушбу усул қўлланилганида беморларнинг 92,1% да реабилитация жараёнининг самарадорлиги ошгани, 7% да клиник ҳолат барқарор сақлангани ва 1% да қўшимча чораларига эҳтиёж сезилгани қайд этилди. Бу натижалар реабилитация жараёнининг турли босқичларидаги ўзгаришларни аниқ баҳолаш имконини яратди ҳамда даволаш стратегияларини ўз вақтида тузатишга замин тайёрлади. Босқичли диагностика усули реабилитация жараёнининг самарадорлигини ошириш билан бирга, клиник тадқиқотларни тизимлаштиришга, замонавий илмий ёндашувларни амалиётга жорий этишга ва тиббий стандартларни такомиллаштиришга ёрдам берди. Шунингдек, ушбу усул клиник натижаларни яхшилаш орқали тиббиёт соҳасидаги инновацион ечимлар учун муҳим илмий асос яратди. Ижтимоий самарадорлиги: турли босқичларида текширувларни ўз ичига олган босқичли диагностика усулини жорий этиш орқали беморларнинг соғлигини тиклаш жараёнини самарали ташкил этиш имкони яратилди. Тадқиқот натижаларига кўра, беморларнинг 92,1% да реабилитация жараёнининг самарадорлиги ошгани уларнинг ижтимоий фаоллигини тиклаш ва меҳнатга лаёқатлилигини қайта тиклашга ёрдам берди. Ушбу усул клиник ҳолатлар динамикасини мунтазам баҳолаш орқали тиббий хизматнинг сифатини яхшилади, бу эса беморларнинг ҳаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатди. Бунда индивидуал ёндашувлар реабилитация жараёнининг тез ва самарали амалга оширилишини таъминлади, шунингдек, даволашга бўлган ишончни мустаҳкамлади. Шунингдек, босқичли диагностика орқали тиббий хатоларнинг камайиши ва тўғри даволаш чораларининг ўз вақтида қўлланилиши иқтисодий ва психологик юкни енгиллаштириб, жамиятда ижтимоий барқарорликни мустаҳкамлади. Ушбу усул тиббий хизматларга тенгликни таъминлаш ва жамиятнинг умумий саломатлигини яхшилаш учун муҳим ижтимоий воситага айланди. Иқтисодий самарадорлиги: Ушбу илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги шундаки, реабилитациянинг турли босқичларида текширувлар ўтказишни ўз ичига олган босқичли диагностика усулини жорий этиш орқали тиббий ресурслардан самарали фойдаланиш ва харажатларни тежашга эришилди. Тадқиқот натижаларига кўра, беморларнинг 92,1% да реабилитация жараёни самарадорлигининг ошиши, қўшимча муолажаларга бўлган эҳтиёжнинг сезиларли даражада камайиши билан боғлиқ бўлиб, бу тиббий хизмат кўрсатишдаги қўшимча харажатларни 15–20% га камайтириш имконини берди. Шу билан бирга, диагностика жараёнини турли босқичларда амалга ошириш орқали ресурслардан оқилона фойдаланиш ва қайта диагностикага бўлган эҳтиёжни камайтиришга эришилди. Меҳнатга лаёқатли беморларнинг тезроқ соғайиб ишга қайтиши ишлаб чиқарувчи кучларни сақлаб қолиш имконини бериб, умумий иқтисодий фаолликни оширди. Шунингдек, ногиронлик даражасининг пасайиши ижтимоий таъминот харажатларини қисқартириш ва давлат бюджети юкламасини енгиллаштиришга ёрдам берди. Ушбу ёндашув тиббий хизматлар самарадорлигини ошириш орқали харажатларни оптималлаштириш, тиббий инфратузилмадан самарали фойдаланиш ва реабилитация жараёнини иқтисодий тежамкор қилишда муҳим аҳамият касб этади.
тўртинчи илмий янгилик: Маълумотларни сақлашни стандартлаштириш ва ташхис хулосалари сифатини оширишни таъминловчи “иккинчи фикр” функциясига эга марказлаштирилган электрон тизим ишлаб чиқилиб, амалиётга жорий этилиши орқали ташхис хулосаларининг аниқлиги 25% га, маълумотларни қайта ишлаш тезлиги 40% га ошганлиги ва ташхис қўйишда юзага келган хатолар 15% га камайгани исботланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: Тадқиқот натижаларига кўра, ушбу тизимни жорий этиш ташхис хулосаларининг аниқлигини 25% га оширди, маълумотларни қайта ишлаш тезлигини 40% га кўпайтирди ва ташхис қўйишда юзага келадиган хатоларни 15% га камайтирди. Бу натижалар диагностика жараёнидаги маълумотларни тўғри тизимлаштириш ва ишлов бериш орқали тиббий хулосаларнинг ишончлилигини оширишга ёрдам берди. Тизим тиббий маълумотларнинг узлуксиз сақланиши ва таҳлил қилинишида стандартлаштирилган ёндашувни жорий этиб, диагностика жараёнини халқаро стандартларга мослаштиришга замин яратди. Шунингдек, “иккинчи фикр” функцияси орқали мутахассислар ташхис қўйиш жараёнида қўшимча илмий ёрдам олиш имконига эга бўлиб, тиббий қарорларнинг тўғрилигини таъминлади. Ушбу илмий янгилик тиббий диагностика жараёнининг самарадорлигини ошириш, хато ташхисларни камайтириш ва тиббий хизмат сифатини юксалтириш учун муҳим илмий асос бўлиб хизмат қилади. Ижтимоий самарадорлиги: маълумотларни сақлашни стандартлаштириш ва ташхис хулосалари сифатини оширишни таъминловчи “иккинчи фикр” функциясига эга марказлаштирилган электрон тизимни жорий этиш орқали тиббий хизматларнинг сифати ва ишончлилиги сезиларли даражада яхшиланди. Ташхис қўйиш жараёнида аниқликнинг 25% га ошиши ва хатоларнинг 15% га камайиши беморларга қўйиладиган ташхиснинг ишончлилигини таъминлади, бу эса уларнинг даволаниш жараёнини тезлаштириб, соғлом ҳаётга қайтиш имконини яратди. Шу билан бирга, маълумотларни қайта ишлаш тезлигининг 40% га ошиши беморлар навбатини қисқартириш ва тиббий хизмат тезкорлик билан таъминланиши имконини яратди. Ушбу тизим оила аъзоларининг беморларга нисбатан юзага келадиган иқтисодий ва эмоционал юкламасини камайтириб, жамиятда ижтимоий барқарорлик ва ишонч муҳитини яратди. “Иккинчи фикр” функцияси орқали тиббий хулосаларнинг сифати яхшиланди, бу эса оилавий қарамликни камайтириш ва беморларнинг мустақил ҳаётга қайтишини қўллаб-қувватлади. Иқтисодий самарадорлиги: маълумотларни сақлашни стандартлаштириш ва ташхис хулосалари сифатини оширишга қаратилган “иккинчи фикр” функциясига эга марказлаштирилган электрон тизимни жорий этиш орқали тиббий хизматлар харажатлари оптималлаштирилди ва ресурслардан самарали фойдаланиш таъминланди. Ташхис хулосаларининг аниқлиги 25% га ошиши орқали ноаниқ ташхислар сабабли юзага келадиган қайта даволаниш харажатлари камайтирилди. Хатоларнинг 15% га камайиши диагностика жараёнидаги кераксиз текширувлар сонини қисқартирди, бу эса тиббий ресурсларни тежашга ёрдам берди. Шу билан бирга, маълумотларни қайта ишлаш тезлигининг 40% га ошиши ташхис қўйиш жараёнининг тезроқ амалга оширилишига ва хизмат кўрсатиш ҳажмини оширишга имкон берди. Тизим орқали тиббий хатоларнинг камайиши ногиронлик ҳолатларини олдини олишга ёрдам бериб, ижтимоий таъминот харажатларини қисқартирди ва ишлаб чиқариш жараёнидаги юзага келиши мумкин бўлган йўқотишларни камайтирди. Шунингдек, оила аъзоларига тушадиган иқтисодий юкни енгиллаштириб, тиббий харажатларнинг самарали тақсимланиши таъминланди. Ушбу тизим тиббий инфратузилмадан оқилона фойдаланиш, тиббий хизматларнинг тезкор ва аниқ амалга оширилишини таъминлаш ва умумий иқтисодий барқарорликка ҳисса қўшиш имконини яратди.
бешинчи илмий янгилик: Радиология ва телетиббиёт технологияларини ўз ичига олган радиология хизмати шифокорларини ўқитиш дастури ишлаб чиқилиб, амалиётга жорий этилиши орқали, мутахассисларнинг 87% замонавий диагностика усулларини тўлиқ ўзлаштиргани, 10% да малака даражаси яхшилангани асосланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти радиология ва телетиббиёт технологияларини ўз ичига олган реабилитологларни ўқитиш дастурининг ишлаб чиқилиши ва амалга оширилиши тиббий таълим соҳасида замонавий ёндашувларни жорий этишда муҳим қадам бўлди. Дастур мутахассисларнинг 87% да замонавий диагностика усулларини тўлиқ ўзлаштиришини таъминлаб, тиббиёт соҳасида юқори малакали кадрларни тайёрлашга ёрдам берди. Шунингдек, 10% да малака даражасининг сезиларли яхшиланиши ва 3% да қўшимча ўқув чораларига эҳтиёж аниқланиши орқали таълим жараёнининг динамикасини баҳолаш имкони яратилди. Ушбу дастур диагностиканинг замонавий усулларини кенг жорий қилиш учун илмий асос яратди ҳамда тиббий хизмат кўрсатиш сифатини яхшилашга ёрдам берди. Телетиббиёт технологияларини ўқув жараёнига интеграция қилиш орқали узоқ ҳудудлардаги тиббиёт ходимларининг замонавий билим ва кўникмаларга эга бўлиши таъминланди, бу эса соҳага инновацияларни татбиқ қилиш ва тиббий хизматларнинг умумий самарадорлигини ошириш имконини берди. Ижтимоий самарадорлиги: телетиббиёт технологияларини ўз ичига олган реабилитологларни ўқитиш дастури жорий этилиши орқали тиббий хизматларнинг сифати ва фойдаланиш имконияти сезиларли даражада яхшиланади. Мутахассисларнинг 87% да замонавий диагностика усулларини тўлиқ ўзлаштириши, уларнинг тиббий хизмат кўрсатишда юқори самарадорликка эришишини таъминлаб, беморларга тез ва сифатли тиббий ёрдам кўрсатиш имконини яратди. Бу, ўз навбатида, беморларнинг соғлигини тиклаш жараёнини тезлаштириб, уларнинг ижтимоий ва меҳнатга лаёқатлилигини қайта тиклашга ёрдам берди. Телетиббиёт технологияларини жараёнга жорий этиш орқали узоқ ҳудудларда яшовчи аҳоли учун тиббий хизматлар кўрсатиш самарадорлигини яхшилади. Бу аҳоли қатламлари ўртасида тиббий ёрдамга тенгликни таъминлаш ва ижтимоий адолатни мустаҳкамлашга ҳисса қўшди. Малакали реабилитологларнинг сони ортиши тиббий хизматлардан фойдаланувчиларнинг қониқиш даражасини ошириб, жамиятда соғлиқни сақлаш тизимига бўлган ишончни мустаҳкамлади. Бу барча аҳоли қатламлари учун сифатли тиббий хизматга эришишни таъминлаб, жамиятда умумий саломатлик даражасини юксалтиришга ёрдам беради. Иқтисодий самарадорлиги: Реабилитологларнинг малакасини ошириш орқали ногиронлик даражасининг камайиши таъминланди, бу давлат бюджетига тушадиган ижтимоий таъминот харажатларини сезиларли даражада қисқартирди. Шу билан бирга, беморларнинг тезроқ меҳнат фаолиятига қайтиши иқтисодий ишлаб чиқариш жараёнларига салмоқли ҳисса қўшди. Ушбу дастур тиббий хизматларнинг тезкорлиги ва аниқлигини таъминлаб, тиббиёт инфратузилмасидан оқилона фойдаланиш ва бюджет тежамкорлигини таъминлашга ёрдам берди. Бу иқтисодий барқарорликни таъминлаш ва тиббий ресурслардан самарали фойдаланишда муҳим қадам ҳисобланади.