Туфлиев Азимжон Абдирахим ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Юз оғриқларини даволашга замонавий ёндашув», 14.00.21-Стоматология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/Tib3202.
Илмий раҳбар: Нармахматов Байрамали Тошпулатович, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат стоматология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Азимов Мухамаджон Исмаилович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ксембаев Саид Сальменович, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси).
Етакчи ташкилот: Волгоград давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Радиочастотали абляция усулини асосий компонент сифатида қўллаш орқали юздаги оғриқларни даволаш самарадорлигини оширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
клиник ва функционал (электронейромиография, визуал-аналог шкала, допплерография) тадқиқот усуллари натижалари билан комплекс даволашда радиочастотали абляцияни қўллаш уч шохли нерв невралгиясида оғриқни самарали бартараф этиш ва оғриқ хуружлари частотасини бир кеча-кундузда 45,91±7,11 дан 2,32±0,70 гача камайтиришга имкон бериши исботланган;
ўтказилган даволаш натижаларига кўра, пульс тўлқини тузилишида статистик жиҳатдан сезиларли (р=0,003305) ўзгариш аниқланган: А тури 53,1 фоиздан 33,7 фоизгача камайган, C тури эса 22,9 фоиздан 44,6 фоизгача кўпайган. Бу эса кўп ҳолларда прозопалгияларни муваффақиятли даволашда радиочастотали абляция усулининг самарадорлигини исботлаган;
допплерография натижаларига кўра, радиочастотали абляцияни ўз ичига олган схемани қўллаш орқали даволашдан сўнг, томирлар қаттиқлигининг ўртача кўрсаткичи яхшиланиш томонга ўзгариб, 2,30±0,66% ни ташкил этганлиги аниқланган;
юз соҳасидаги оғриқларни даволаш усуллари қиёсий баҳоланиб, стоматологик касалликларга чалинган беморларда уч шохли нерв невралгиясини даволашда прозопалгияга қарши курашиш учун асосий таркибий қисм сифатида радиочастотали абляция усулини қўллаш зарурлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Юз оғриқлари билан оғриган беморларда ташхислаш, даволаш бўйича олинган илмий натижалар ва Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент давлат стоматология институтининг 2024 йил 10 майдаги 04-з/66-сонли хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: уч шохли нерв невралгиясида радиочастотали абляцияни ўз ичига олган  комплекс терапия оғриқ хуружларининг частотаси қисқарди 45,91 ± 7,11дан 2,32 ± 0,70 гача (фарқлар р<0,001) ишончлилик даражаси билан самарали бартараф этишга имкон бериши клиник (пальпация, инструментал текширув, анамнез маълумотлари) ва функционал тадқиқот усуллари (электронейромиография, визуал-аналогли шкала, допплерография) натижаларига асосан исботланган ва олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, хусусан, 7-шаҳар клиник касалхонаси 2024 йил 27 мартдаги №69/AF-сонли буйруғи ва Тошкент шаҳар тез тиббиё ёрдам клиник шифохонасининг 2024 йил 17 апрелдаги №86/AF сонли буйруғига биноан муассасаларнинг амалий фаолиятига тадбиқ этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: анъанавий даво усуллари билан қиёсий солиштирилганда, радиотўлқинли абляциядан фойдаланиш бемор ҳаёт сифати (жисмоний ва психологик) кўрсаткичларини яхшилаш, оғриқ хуружлари ривожланишини блоклаш, оғриқ интенсивлигини сезиларли даражада камайтириш (беморлар қўшимча аналгетикларга эҳтиёж сезмайди) ва ижтимоий мослашиш ҳамда касалхонада ётоқ режимида эмас, балки амбулатор шароитда даволаниш имконини беради. Юқоригилардан келиб чиқиб, радиотўлқинли абляция юз оғриқларини даволашда асосий компонент сифатида беморларни комплекс даволашда фойдаланиш учун тавсия этилиши мумкин. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: анъанавий даволаш усули учун сарфланадиган харажатлар, ушбу анъанавий даволаш усулларига хос бўлган, невралгиянинг рецидивланиши кўринишида юзага келувчи асоратларни даволашга сарфланадиган маблағнинг тўлиқ тан нархининг ўртача арифметик қиймати бўйича амалга оширилди. Шунингдек, радиотўлқинли абляцияни қўллаш юз оғриқларининг даволаниш муддатини ўртача 2 ҳафтага қисқартиради ҳамда камида 2450000 сўм тежалишига олиб келди.
иккинчи илмий янгилик: радиочастотали абляция усулини кўп ҳолларда даволангандан икки ой ўтгач, беморларнинг учинчи гуруҳида, пульс тўлқинининг тузилишида статистик аҳамиятга эга (р=0,003305) ўзгариш кузатилди: А турининг таркиби 53,1% дан 33,7% гача камайди,  С турининг иштироки 22,9% дан 44,6% гача ошди, прозопалгия билан муваффақиятли курашишга имкон бериши даволаш усулларининг қиёсий таҳлили натижаларига асосланиб исботланган ва олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, хусусан, 7-шаҳар клиник касалхонаси 2024 йил 27 мартдаги №69/AF-сонли буйруғи ва Тошкент шаҳар тез тиббиё ёрдам клиник шифохонасининг 2024 йил 17 апрелдаги №86/AF сонли буйруғига биноан муассасаларнинг амалий фаолиятига тадбиқ этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: татбиқ натижасида даволаниш муддати қисқарди, анъанавий даволаш усулларига хос бўлган асоратларни олди олинди, қўшимча даволаш билан боғлиқ бўлган ноқулайликлар бартараф этилди. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: тавсия этилган усул беморларнинг даволаш самародорлигини ошириб, ортиқча ҳаражатларни камайтиради. Иқтисодий самарани ҳисоблашда, анъанавий даволаш усули учун сарфланадиган харажатлар, ушбу анъанавий даволаш усулларига хос бўлган, невралгиянинг рецидивланиши кўринишида юзага келувчи асоратларни даволашга сарфланадиган маблағнинг тўлиқ тан нархининг ўртача арифметик қиймати бўйича амалга оширилди. Шунингдек, радиотўлқинли абляцияни қўллаш юз оғриқларининг даволаниш муддатини ўртача 2 ҳафтага қисқартиради ҳамда камида 2450000 сўм тежалишига олиб келди.
учинчи илмий янгилик: допплерография натижаларига кўра, радиочастотали абляцияни ўз ичига олган схемани қўллаш орқали даволашдан сўнг, томирлар қаттиқлигининг ўртача кўрсаткичи яхшиланиш томонга ўзгариб, 2,30±0,66% ни ташкил этганлиги аниқланган ва олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, хусусан, 7-шаҳар клиник касалхонаси 2024 йил 27 мартдаги №69/AF-сонли буйруғи ва Тошкент шаҳар тез тиббиё ёрдам клиник шифохонасининг 2024 йил 17 апрелдаги №86/AF сонли буйруғига биноан муассасаларнинг амалий фаолиятига тадбиқ этилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: тавсия этилган усул беморларнинг даволаниш самарадорлигини оширади, ортиқча ҳаражатларни камайтиради. Иқтисодий самарадорлик аниқлашда хар бир беморнинг реабилитация даврини қисқартириш, қўлланилаётган даволаш усулининг таннархи, сарфланган вақт ва бир қатнов учун кетган вақтларнинг ўртача арифметик қиймати бўйича амалга оширилди. Тавсия этилган даволаш усулини қўллаш даво самарадорлигини 2-2,5 мартагача ошириш ҳамда камида 2450000 сўм тежашга имкон берди.
тўртинчи илмий янгилик: юз оғриқларида даволаш усулларини қиёсий баҳолаш ўтказилган ва уч шохли нерв невралгияси терапиясида прозопалгияни даволаш учун асосий компонент сифатида радиочастотали абляция усулини қўллаш зарурлиги аниқланган ва олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, хусусан, 7-шаҳар клиник касалхонаси 2024 йил 27 мартдаги №69/AF-сонли буйруғи ва Тошкент шаҳар тез тиббиё ёрдам клиник шифохонасининг 2024 йил 17 апрелдаги №86/AF сонли буйруғига биноан муассасаларнинг амалий фаолиятига тадбиқ этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: татбиқ натижасида даволаниш муддати қисқарди, анъанавий даволаш усулларига хос бўлган асоратларни олди олинди, қўшимча даволаш билан боғлиқ бўлган ноқулайликлар бартараф этилди. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: тавсия этилган усул беморларнинг даволаш самародорлигини ошириб, ортиқча ҳаражатларни камайтиради. Иқтисодий самарани ҳисоблашда, анъанавий даволаш усули учун сарфланадиган харажатлар, ушбу анъанавий даволаш усулларига хос бўлган, невралгиянинг рецидивланиши кўринишида юзага келувчи асоратларни даволашга сарфланадиган маблағнинг тўлиқ тан нархининг ўртача арифметик қиймати бўйича амалга оширилди. Шунингдек, радиотўлқинли абляцияни қўллаш юз оғриқларининг даволаниш муддатини ўртача 2 ҳафтага қисқартиради ҳамда камида 2450000 сўм тежалишига олиб келди.