Газиева Фотима Эргашевнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Шахс реабилитациясининг клиник-психологик хусусиятлари (аддиктив хулқлилар мисолида)», 19.00.04–Тиббиёт психологияси ва махсус психология (психология фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.PhD/Psi5.

Илмий раҳбар: Қодиров Ботир Рахманкулович, психология фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, 27.06.2017.Psi.01.07.

Расмий оппонентлар: Каримова Васила Маманосировна, психология фанлари доктори, профессор; Шигакова Фания Анваровна, тиббиёт фанлари доктори.

Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: аддиктив хулқли шахслар реабилитациясининг клиник-психологик хусусиятларини аниқлаш орқали психодиагностика, психокоррекция ва психотерапия тадбирлари самарадорлигини ошириш ҳамда методик жиҳатдан такомиллаштиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

психоактив моддаларга мойил беморлар реабилитацияси ва коррекциясида уларнинг меҳнатга қайтиши самарадорлигининг диққат концентрацияси, барқарорлиги  ва хотира мнемотехникалари таъминланиши аниқланган;

реабилитациянинг турли босқичларида наркология шифохонаси беморларининг ўзгаришлар мотивацияси улар эмоционал соҳасининг барқарорлашувини, ёлғизлик ҳисси ва шахслараро муносабат низоларининг пасайишини таъминловчи асосий омил эканлиги асосланган;

аддиктив хулқли беморлар реабилитациясида ўзгариш мотивациясини мустаҳкамловчи  (реабилитациянинг бошида “интерналлик”, ўртасида “эмоционал ҳолат”, “ўзини ўзи баҳолаш”, “ҳаётдан қониққанлик” ҳамда якунида “саломатлик ва мувафаққиятсизликларга масъуллик”, “натижалардан қониққанлик”, “низоларга мойиллик”, “ўзининг ақлий имкониятларини юқори баҳолаш”) коррелятлари  аниқланган;

психоактив моддаларга мойил беморларнинг самарали реабилитацияси, уларнинг шахсидаги ўзгаришлар коррекциясига мўлжалланган “Процессуал-ўзгарувчанлик” психотерапевтик дастури ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Шахс реабилитациясининг клиник-психологик хусусиятлари бўйича олинган  илмий натижалар асосида:

психоактив моддаларга мойил беморлар реабилитацияси ва коррекциясида уларнинг меҳнатга қайтиш самарадорлигининг диққат концентрацияси, барқарорлиги, кенглиги, фаоллиги  ва хотира мнемотехникалари таъминланишига доир илмий янгилик  Республика наркологик маркази ҳамда Тошкент шаҳар наркология мажбурий даволаш шифохонасида татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 22 майдаги 8н-3/146-сон маълумотномаси). Натижада беморларда диққат ва хотира коррекцияси амалга оширилган ва психоактив моддаларга мойил беморларнинг меҳнатга қайтиш самарадорлиги таъминланган;

реабилитациянинг турли босқичларида наркология шифохонаси беморларининг ўзгаришлар мотивацияси улар эмоционал соҳасининг барқарорлашувини, ёлғизлик ҳисси ва  шахслараро муносабат низоларини пасайишини таъминловчи асосий омил эканлигига доир илмий янгилик Республика наркологик маркази ҳамда Тошкент шаҳар наркология мажбурий даволаш шифохонасида татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 22 майдаги 8н-3/146-сон маълумотномаси). Натижада аддиктив хулқли беморларнинг эмоционал стабиллиги ошди ва бу реабилитация самарадорлигига ижобий таъсир этган;

аддиктив хулқли беморлар реабилитациясида ўзгариш мотивациясини мустаҳкамловчи  (реабилитациянинг бошида “интерналлик”, ўртасида “эмоционал ҳолат”, “ўзини ўзи баҳолаш”, “ҳаётдан қониққанлик” ҳамда якунида “саломатлик ва мувафаққиятсизликларга масъуллик”, “натижалардан қониққанлик”, “низоларга мойиллик”, “ўзининг ақлий имкониятларини юқори баҳолаш”) коррелятлари билан боғлиқ илмий янгилик Ўзбекистон Миллий университет, Тошкент давлат  педагогика университети ва Ўзбекистон халқаро ислом академияларида ўқув жараёнида татбиқ қилинган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 9 февралдаги 89-03-628-сон маълумотномаси). Натижада талабалар аддикция, психоактив моддаларга мойиллик, реабилитация муаммоси, босқичлари, долзарблиги, тамойиллари; аддиктив хулқлилар психодиагностикаси, консультацияси, психотерапевтик интервенцияларига оид чуқур маълумотлар билан таъминланган;

психоактив моддаларга мойил беморлар реабилитациясини таъминлаш, уларнинг шахсидаги ўзгаришларни коррекциялашга мўлжалланган “Процессуал-ўзгарувчанлик” психотерапевтик дастури билан боғлиқ илмий янгилик Республика наркологик маркази ҳамда Тошкент шаҳар наркология мажбурий даволаш шифохонасида татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 22 майдаги 8н-3-146-сон маълумотномаси). Натижада беморларда даволаниш муддатини камайтириш, оғирлик даражасини енгиллаштириш, ремиссия даврини узайтириш, беморларни меҳнатга қайтариш муддатларини қисқартиришга хизмат қилган.