Абдуллаева Дилфуза Мухиддиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Талабаларнинг касбий лексик компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (инглиз тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/Ped8104.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Исянов Равил Геннадивоч, педагогика фанлари номзоди, доцент.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.11.2024.Ped.26.04.
Расмий оппонентлар: Комилов Нодирбек Боқижонович, педагогика фанлари доктори, доцент; Утаева Ирода Баходировна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади талабаларнинг касбий лексик компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларнинг касбий йўналтирилган лексик компетенсиялари ривожланиш методикасини такомиллаштириш дидактик имкониятлари янги сўзнинг товуш-график-мотор-тасвирини, семантик қиёфасини машқ қилиш босқичлари ва янги лексик бирликларини очиш ва лексик бирликларини контекстида идрок этиш, мустақил ишлаш, ҳамда матндаги сўзларни гап бўлакларига гуруҳлаш, шахсий ибораларни кенгайтириш ва экстралингвистик ва лингвистик омилларини мураккаб ўзаро боғланиши, тил алмашинувининг юқори интенсивлигини уйғун таъминлаш асосида аниқланган;
талабаларнинг касбий лексик компетенсияларини ривожлантириш модели ҳуқуқшуносликка оид инглиз-рус луғатлар, термин маъносини ихтисослашуви, семасиологик чегараларининг аниқлиги, интеллектуал поклиги, хиссий тажрибалар, нутқда эркин такрорланадиган яхлитлик ва экструзия ҳамда нутқда эркин такрорланадиган тилнинг кичик бирликларини алоқа мақсадида ишлатиш асосида такомиллаштирилган;
талабаларда касбий лексик компетенсияларни ривожлантириш методикаси, таълимни индивидуаллаштириш, таълим натижаларини янгилаш, электектив таълимнинг ўрганишдан хабардорлик тамойилларини барқарор мослаштириш ҳамда кўникма стратегияларини ривожлантириш ва тўлақонли касбий мулоқот кўникмаларини эгаллашни таъминлашда фаолият турлари билан уйғунлигини ҳақиқий мулоқотга яқинлаштириш асосида такомиллаштирилган;
талабаларнинг касбий йўналтирилган лексик компетенсияларнинг ривожланиш методикасини самарадорлиги, ўрганилаётган омилнинг таъсирчанлиги, янги натижаларга эришиш, ва методик тизимлаштириш ҳамда уйғунлаштириш, ҳуқуқшунослик лексикаси билан мустақил ишлашни босқичма-босқич бажариш асосида аниқлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талабаларнинг касбий йўналтирилган лексик компетенсияларини ривожлантириш бўйича илмий тадқиқот натижалари:
талабаларнинг касбий йўналтирилган лексик компетенсияларини ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари янги сўзнинг товуш-график-мотор-тасвирини, семантик қиёфасини машқ қилиш босқичлари ва янги лексик бирликларини семантикасини очиш ва лексик бирликларини контекстда идрок этиш, мустақил ишлаш ҳамда матндаги сўзларни гап бўлакларига гуруҳлаш, шахсий ибораларни кенгайтириш ва екстралингвистик ва лингвистик омилларини мураккаб ўзаро боғланиши, тил алмашинувининг юқори интенсивлигини уйғун таъминлаш асосида аниқлашга оид тавсиялар “Леарнинг лангуаге степ бй степ” номли ўқув қўлланма доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024 йи 28 декабрдаги 11-05-7569/04-сон далолатномаси). Натижада, талабаларнинг касбий йўналтирилган лексик компетенсияларини ривожлантиришнинг психологик ва педагогик имкониятларини таҳлил этишга эришилган;
талабаларнинг касбий лексик компетенсияларини ривожлантириш модели ҳуқуқшуносликка оид инглиз-рус луғатлар, термин маъносини ихтисослашуви, семасиологик чегараларининг аниқлиги, интеллектуал поклиги, хиссий тажрибалар, нутқда эркин такрорланадиган яхлитлик ва экструзия ҳамда нутқда эркин такрорланадиган тилнинг кичик бирликларини алоқа мақсадида ишлатиш асосида такомиллаштиришга оид таклифлардан “Леарнинг лангуаге степ бй степ” номли ўқув қўлланма доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024 йи 28 декабрдаги 11-05-7569/04-сон далолатномаси). Натижада, талабаларнинг касбий йўналтирилган лексик компетенсияларини ривожлантириш имкони оширилган;
талабаларда касбий йўналтирилган лексик компетенсияларини ривожлантириш методикаси, таълимни индивидуаллаштириш, таълим натижаларини янгилаш, электектив таълимнинг ўрганишдан хабардорлик тамойилларини барқарор мослаштириш ҳамда кўникма стратегияларини ривожлантириш ва тўлақонли касбий мулоқот кўникмаларини эгаллашни таъминлашда фаолият турлари билан уйғунлигини ҳақиқий мулоқотга яқинлаштиришга оид таклифлардан “Леарнинг лангуаге степ бй степ” номли ўқув қўлланма доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024 йи 28 декабрдаги 11-05-7569/04-сон далолатномаси). Натижада, талабаларда лексик компетенсияни ривожлантиришнинг дидактик компонентлари такомиллаштирилган;
талабаларнинг касбий йўналтирилган лексик компетенсияларнинг ривожлантириш методикаси таъсирчанлиги янги натижаларга эришиш ва методик тизимлаштириш, уйғунлаштириш ҳамда ҳуқуқшунослик лексикаси билан мустақил ишлашни босқичма-босқич бажариш асосида такомиллаштиришга оид таклифлардан “Леарнинг лангуаге степ бй степ” номли ўқув қўлланма доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024 йи 28 декабрдаги 11-05-7569/04-сон далолатномаси). Натижада, талабаларнинг мустақил равишда лексик компетенсиялари ривожлантирилган.