Мавлонов Аслон Акрамовичнинг

фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистон гидрогеологик тизимларини ривожланишининг методолого-услубий асосларини такомиллаштириш», 04.00.04–Гидрогеология ва муҳандислик геологияси (геология-минералогия фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.DSc/GM15.

Илмий маслаҳатчи: Шерфединов Лензи Зекерьяевич, геология-минералогия фанлари доктори.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Гидрогеология ва инженерлик геологияси институти ДК.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети ва Ўзбекистон Миллий университети, DSc.28.02.2018.T.03.04 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.

Расмий оппонентлар: Иргашев Юлдашбай, геология-минералогия фанлари доктори, профессор; Мягков Сергей Владимирович, техника фанлари доктори;  Подольный Олег Владимирович, геология-минералогия фанлари доктори.

Етакчи ташкилот: Сейсмология институти.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II.Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон ҳудудида тектогенезни ҳисобга олган ҳолда мобилизм асосида гидрогеологик тизимлари ривожланишининг методолого-услубий асосларини такомиллаштиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

Ўзбекистон ҳудудида тектогенезни ҳисобга олган ҳолда мобилизм нуқтаи назаридан регионал гидрогеологик тизимлари ривожланишининг методолого-услубий асослари такомиллаштирилган;

илк бор Ўзбекистон ҳудудидаги гидрогеологик тизимларнинг қуйи яруси элизия ҳолатда бўлганида, юқори ярусида ҳозирги сув алмашиниш жараёнининг хусусиятлари аниқланган;

техноген омиллар таъсири юқори бўлган ҳудудлардаги ер ости сувларининг регионал ва локал мониторингини юритиш мезонлари ишлаб чиқилган;

илк бор Республиканинг регионал даражадаги гидрогеологик тизимлари учун ер ости сувларининг бошқариладиган заҳираларини ҳосил бўлиши аниқланган ва уларни баҳолаш усуллари такомиллаштирилган;

Қизилқум регионидаги ер ости сув массивлари ва ҳавзаларининг ҳосил бўлиши ва ривожланиш режими аниқланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Ўзбекистоннинг гидрогеологик тизимлари ривожланишининг методолого-услубий асосларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:

гидрогеологик тизимлари ривожланишининг методолого-услубий асослари «Ғарбий Ўзбекистон ГГЭ» ДК амалиётига жорий қилинган (Давлат геология қўмитасининг 2018 йил 15 августдаги 04/16-спр-сон маълумотномаси). Натижада турли сувли горизонтларда сув алмашиниши ҳамда Шимоли-Шарқий Қизилқум ер ости сувлари конининг шаклланиш механизмини тўғри, ишончли аниқлаш ва ер ости сувлари заҳираларини 41,4 минг м³/сут миқдорида қайта баҳолаш имконини берган;

гидрогеологик тизимларнинг қуйи яруси элизия (ёпиқ) ҳолатда бўлганида, юқори ярусида ҳозирги сув алмашинишининг ўзига хосликлари «Ғарбий Ўзбекистон ГГЭ» ДКда амалиётга жорий қилинган (Давлат геология қўмитасининг 2018 йил 15 августдаги 04/16-спр-сон маълумотномаси). Натижада Китоб-Шаҳрисабз ва Ўнгқирғоқ ер ости сувлари конларининг гидродинамик ва гидрокимёвий режимининг ўзгариш қонуниятларини қайта баҳолаш ҳамда уларни мониторинг қилиш тизимини оптималлаштириш имконияти яратилган;

регионал даражадаги суғориладиган ҳудудларда бошқариладиган ер ости сув заҳираларининг ҳосил бўлиш жараёнлари ва такомиллаштирилган баҳолаш усуллари «Фарғона ГГЭ» ДК амалиётига жорий этилган (Давлат геология қўмитасининг 2018 йил 15 августдаги 04/16-спр-сон маълумотномаси). Натижада Фарғона водийсидаги ер ости сув конлари заҳираларидан мақсадли фойдаланиш имконини берган;

техноген омиллар таъсири юқори бўлган ҳудудлардаги ер ости сувларининг регионал ва локал мониторингини юритиш мезонлари «Орол бўйи ГГЭ» ДКда амалиётга жорий этилган (Давлат геология қўмитасининг 2018 йил 15 августдаги 04/16-спр-сон маълумотномаси). Натижада Қорақалпоғистон Республикаси Чимбой сув олиш иншоотида йилнинг турли даврларида уларни тўлдириш имконини берган;

Қизилқум региони ҳавзаларидаги грунт ва қатламлараро сувларининг ҳосил бўлиш режими «Ғарбий Ўзбекистон ГГЭ» ДК амалиётига жорий этилган (Давлат геология қўмитасининг 2018 йил 15 августдаги 04/16-спр-сон маълумотномаси). Натижада Навоий ва Бухоро вилоятлари ҳавзаларидаги грунт ва қатламлараро сувларидан самарали фойдаланиш имконини берган.