Убайдуллаев Исломжон Абдуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистонда мулкдорлар геоиқтисодий тафаккурини шакллантириш ва ривожлантиришнинг ижтимоий-фалсафий жиҳатлари», 09.00.04–Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.PhD/Fa186.
Илмий раҳбар: Хайдаров Ҳуррам Фармонович, фалсафа фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.27.06.2017.Ғ.01.05.
Расмий оппонентлар: Раматов Жуманиёз Султанович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Умрзоқов Баходир Хамидович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда мулкдорларнинг геоиқтисодий тафаккурини шакллантириш ва ривожлантириш усулларини ижимоий-фалсафий жиҳатдан таҳлил этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
геоиқтисодиётнинг вужудга келтирувчи аттрактор (жалб қилувчи) сабаблари ва унинг динамиклик, тузилмавийлик, “сабаб-оқибат” каби ривожланиш хусусиятлари очиб берилган;
геоиқтисодий тафаккурнинг шаклланиши ва ривожланиш тенденцияларидаги муаммолар (концептуал ва процедурага кўра муаммолар) ҳамда геоиқтисодиётнинг ривожланиш босқичлари аниқланган ва уларнинг алоқадорлиги ишлаб чиқилган;
республика ҳудудларида геоиқтисодий тафаккурнинг шаклланиши ва ривожланишининг синергетик даражалари баҳоланган ва уни миллий менталитетга мутаносиб равишда ривожлантиришнинг ижтимоий-фалсафий хусусиятлари очиб берилган;
миллий брендларни инновацион тарзда шакллантириш ва ривожлантириш мулкдорлар геоиқтисодий тафаккурини юксалтириш воситаси эканлиги ижтимоий-фалсафий жиҳатдан асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда мулкдорлар геоиқтисодий тафаккурини шакллантириш ва ривожлантиришнинг ижтимоий-фалсафий жиҳатларига доир тавсиялар асосида:
геоиқтисодиётнинг юзага келиш сабаблари ва унинг динамиклик, тузилмавийлик, “сабаб-оқибат” каби ривожланиш хусусиятлари ва диалектик ривожланиш жараёнларини умумлаштириш асосида геоиқтисодий тафаккурнинг юксалиш тенденциясини моделлаштириш борасидаги таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Либерал-демократик партиясининг “Ёшлар қаноти” томонидан ташкил этилган “Диплом билан бизнесга”, “Ёш либераллар” клубининг “Ёш тадбиркорлар муаммоларини ўрганиш” гуруҳи фаолиятида, “Start up invest”, “Start up export” ҳамда “Start up innovation” лойиҳалари доирасидаги тадбирларни ўтказишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Либерал-демократик партияси Сиёсий Кенгашининг 2017 йил 12 декабрдаги 01-27/1411-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф ва тавсиялар Партия дастурларини мазмунан бойитишда ҳамда фуқароларда, айниқса, ёшларда тадбиркорлик ва ишбилармонлик хусусиятларини юксалтиришга, уларни ватанпарварлик руҳида тарбиялашга ўз ҳиссасини қўшган;
геоиқтисодий тафаккурнинг шаклланиши ва ривожланишининг тенденцияларидаги концептуал ва процедурага оид муаммоларни аниқлашга доир таклифлардан “Ижтимоий фикр” жамоатчилик марказининг 2016 йил I ярим йиллигига мўлжалланган иш режасининг 9-бандига мувофиқ ўтказилган “Оилавий бизнесни ривожлантириш ва тадбиркорларни қўллаб-қувватлашда банк тизимининг ўрни ҳамда ҳудудларда аҳоли ва ишбилармонлик муҳити вакилларининг банк тизимига бўлган ишончи ҳақида жамоатчилик фикри” мавзусидаги мақсадли сўровни ва “Ўзбекистонда тадбиркорлик фаолиятига тўсқинлик борми?”мавзусидаги социологик сўров саволномаларини ишлаб чиқиш, уларни ўтказиш ва таҳлил қилишда фойдаланилган. (“Ижтимоий фикр” жамоатчилик марказининг 2017 йил 7 ноябрдаги 01-16/391-сон маълумотномаси). Мазкур таклифларнинг амалиётга жорий этилиши мулкдорлар геоиқтисодий тафаккурини шакллантириш борасидаги муаммоларни аниқлаш ва бу борада учраётган тўсиқларни бартараф этиш йўлларини метрик усуллар асосида ўрганишга хизмат қилган;
ёшларни тадбиркорлик ва ишбилармонлик руҳида тарбиялаш, республика ҳудудларида геоиқтисодий тафаккурнинг ривожланиш даражаларини баҳолаш ҳамда уни миллий менталитетга мутаносиб равишда ривожлантиришнинг диалектик хусусиятлари бўйича таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий Кенгашининг 2017 йил II ярим йилига мўлжалланган иш режасининг 18-бандига асосан 2017 йил 5 июль кунги 01-03/9-сон 3-иловасига мувофиқ “Ёш тадбиркорларни хорижлик тадбиркорлар билан ҳамкорлик алоқаларини ўрнатиш, тажриба алмашиш ҳамда тадбиркорликка оид халқаро кўргазмаларда иштирок этишларига кўмаклашиш” дастурини ишлаб чиқиш ҳамда амалга ошириш; 21-бандига асосан эса “Made in Uzbekistan” шиори остида ёш тадбиркорлар томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулотлар кўргазмасини ташкил этиш, уларни қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантириш мақсадида “Йилнинг энг яхши ёш тадбиркори” танловини ташкил этиш бандларини амалга оширишда (Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий Кенгашининг 2018 йил 13 февралдаги 04-13/853-сон маълумотномаси) фойдаланилган. Бу эса мамлакатимиз ёшларининг иқтисодий онги ва маданиятини юксалишига самарали таъсир қилган;
миллий брендларни инновацион тарзда шакллантириш ва ривожлантириш мулкдорлар геоиқтисодий тафаккурини юксалтириш воситаси эканлигини асослашга доир таклиф-тавсиялардан 2015–2017 йилларда Тошкент давлат иқтисодиёт университетида бажарилган А-2-32 рақамли “Миллий брендларни шакллантириш асосида Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантириш” мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 3 апрелдаги 89-03-1237-сон маълумотномаси). Бу лойиҳа ва ўқув қўлланманинг назарий жиҳатдан такомиллашишига хизмат қилган.
