Жўраев Илҳом Икромовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Поливинилхлоридни  физикавий ва кимёвий усулларда модификaциялаш ҳамда уларнинг хоссаларини тадқиқоти ва таснифи», 02.00.14 – Органик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси, 02.00.09 – Товарлар кимёси (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.DSc/К209.
Илмий маслаҳатчилар: Мухиддинов Баходир Фахриддинович. кимё фанлари доктори, профессор; Махсумов Абдухамид Гофурович, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат кончилик ва технологиялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Навоий давлат кончилик ва технологиялар университети ҳузуридаги DSc.17/7.06.2024.K/Т.06.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Абдуғаниев Бахтиёр Ермухаматович, кимё фанлари доктори; Жўрақулов Шерзод Ниятқобулович, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим; Фозилов Садриддин Файзуллоевич, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: маҳаллий хомашё асосида термостабилиза- торларни синтез қилиш, яхшиланган қайта ишлаш хусусиятларига эга термик барқарор ПВХ композицияларини ишлаб чиқиш ҳамда уларнинг термик, термомеханик, физик-механик, эксплуатaцион ва ташқи иқтисодий фаолият товар номенклатураси бўйича таснифини яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
сорбин кислотасининг пропаргил эфири билан ҳосилалари синтез қилиниб, ушбу бирикмаларнинг кимёвий тузилиши ва хоссалари аниқланган;
поливинилхлориднинг алкилоксикарбамат ҳосилалари ва азофенол ва азонафтолнинг пропаргил ҳамда аллил ҳосилалари тутган композиция-ларининг термик барқарорлиги ҳамда қўлланилган термоста-билизаторларнинг самарадорлик қатори аниқланган;
термостабилизаторларнинг сарфланиш тезлик константалари аниқланиб, уларнинг самарадорлиги ва қўлланилган термостабилизаторлар орасидаги ўзаро боғлиқлиги ишлаб чиқилган;
поливинилхлориднинг пластификaцияланган намуналарини шиша-ланиш ва суюқланиш ҳароратлари аниқланиб, ишлатилган пластификатор-ларнинг самарадорлиги аниқланган.
қайта ишланган композицияларининг физик-кимёвий, физик-механик ва бошқа эксплуатaцион хусусиятлари ҳамда уларнинг қўлланилиш соҳалари аниқланган.
синтез қилинган бирикмалар ва улар асосида олинган композициялар учун ташқи иқтисодий фаолият товарлар номенклатурасидан товар кодлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Поливинилхлорид асосидаги модификaцияланган композицион материал-ларни яратиш ҳамда олиб борилган илмий тадқиқотлар бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ПВХ нинг модификаторлар (термостабилизаторлар, пластификаторлар) билан модификaцияланган композициялари олиш технологияси Навоийазот АЖда амалиётга жорий этилган. (“Навоийазот” АЖнинг 2024 йил 2 декабрдаги 03-3/6290-сонли маълумотномаси). Натижада, яхшиланган қайта ишлаш хоссаларига эга, суюқланманинг оқувчанлик кўрсаткичи ПТР=40 га тенг, дастлабки композициялардан 5 баравар юқори бўлган ПВХ композицияларни олиш имконини берган;
юқори сорбцион хусусиятига эга бўлган сорбентлар асосида оқова ва ичимлик сувларини тозалаш усули “Навоий кон-металлургия комбинати” АЖда амалиётга  жорий этилган. (“Навоий кон-металлургия комбинати”АЖнинг 2024 йил 4 ноябрдаги 23/01-01-07/681-сонли маълумотномаси) Натижада, Навоий вилоятининг чекка ҳудудлари Конимех ва Томди туманидаги ичимлик ва оқова сувлари таркибидаги темир, кобалт ва рух ионларининг миқдори 1,5-2 марта камайтириб, тозалаш имконини берган;
юқори селективликка эга бўлган ПВХ асосидаги сорбентлар ёрдамида  “Олмалиқ КМК” АЖ технологик эритмалардан қимматбаҳо металларни ажратиб олиш жараёни “Олмалиқ КМК” АЖда амалиётга жорий этилган (Олмалиқ кон-металлургия комбинати” АЖнинг 2024 йил 2 декабрдаги 01-02-5-ХХ-24-12-0157-сонли маълумотномаси). Натижада, технологик эритмалардан қимматбаҳо металларни – олтин, кумуш, платина ва палладий металларини мос равишда 85%, 98%, 90% ва 95% унумда ажратиб олиш имконини берган.