Мухитдинов Асрор Акобировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кластер асосида узумни қайта ишлаш корхоналарининг ташкилий-иқтисодий механизмини инновацион ривожлантириш (Тошкент вилояти мисолида)”, 08.00.03 – Саноат иқтисодиёти.
Илмий раҳбар: Сапаев Дилшод Хушнудович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат итранспорт университети ҳузуридаги DSc.15/31.12.2020.I.09.04.рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Зияева Мухтасар Мансуржоновна, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Қосимов Саидахрол Магрупович иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга эга.
II. Тадқиқотнинг мақсади кластер асосидаги узумчилик корхоналари фаолиятининг ташкилий-иқтисодий механизмини такомиллаштириш боʻйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга мувофиқ узумчилик корхоналари учун Тошкент вилоятида узумчиликни ривожлантириш имкониятларини янада аниқроқ баҳолашга қаратилган кластер тизимидан фойдаланишга асосланган узум кластерини бошқаришнинг инновацион ташкилий-иқтисодий механизми ишлаб чиқилди;
ишлаб чиқариш занжирининг ҳар бир босқичига маркетинг хизматини жорий этиш орқали маркетинг функсиялари имкониятларини кенгайтиришга қаратилган тармоқ маркетинг хизмати фаолиятининг мавжуд модели такомиллаштирилди, чунки ҳар бир босқичдан кейин бозорга етказиб бериладиган маҳсулотлар рақобатбардошлиги пайдо бўлади;
узум етиштиришни режалаштириш ва прогнозлашнинг иқтисодий ва статистик модели ишлаб чиқилган, Тошкент вилоятида узум навларини экишни оптималлаштириш, шу жумладан ёш ўсимталарни экиш орқали узум етиштириш самарадорлигини оширишни ҳисоблаш имконини берган EVIEWS дастури асосида ишлаб чиқилган;
узум кластерини стратегик ривожлантиришда рақамли иқтисодиёт элементларидан фойдаланиш, ишлаб чиқариш жараёнини оптималлаштириш, тармоқни стратегик ривожлантиришни янада ривожлантиришда фойдаланишнинг инновацион механизми ишлаб чиқилди.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Узум кластерлари фаолиятини ривожлантиришга нисбатан ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
узум кластерини бошқаришнинг инновацион ташкилий-иқтисодий механизмини ишлаб чиқишга услубий ёндашувга мувофиқ амалга оширилган назарий ва услубий таклиф ва тавсиялар Тошкент вилоятида узумчиликни ривожлантириш имкониятларини янада аниқроқ баҳолаш имконини берди (2024- йил 2- июлдаги 24-8/4357-сонли гувоҳнома);
ишлаб чиқариш занжирининг ҳар бир босқичига маркетинг хизматини жорий этиш орқали соҳа маҳсулотлари рақобатбардошлигига мўлжалланган маркетинг функсиялари имкониятларини кенгайтиришга қаратилган тармоқ маркетинг хизмати фаолиятининг мавжуд модели такомиллаштирилди, чунки ҳар бир босқичдан кейин бозорга етказиб бериладиган маҳсулотлар пайдо бўлади (2024- йил 2- июлдаги 24-8/4357-сонли гувоҳнома);
EVIEWS дастури асосида ишлаб чиқилган узум етиштиришни режалаштириш ва прогнозлашнинг иқтисодий-статистик моделини қўллаш, Тошкент вилоятида ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш, 1 гектардан узум навларини экишни оптималлаштириш орқали 50 миллион сўмдан ортиқ фойда олинди ва ишлаб чиқариш самарадорлиги 20 фоиздан ортиқ оширилди ҳамда Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан ҳудудий бошқарув тузилмаларига жорий этиш тавсия этилди (2024- йил 2- июлдаги 24-8/4357-сонли гувоҳнома);
рақамли иқтисодиёт элементларидан фойдаланишнинг инновацион механизмини яратиш таклифи узум кластерининг ривожланишида ижобий натижа берди, замонавий рақамли технологиялардан фойдаланган ҳолда маълумотларни тўплаш ва таҳлил қилиш бўйича таклиф катта қизиқиш уйғотган бўлса, натижа Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлиги томонидан ҳудудларда саноатни рақамлаштириш учун асос сифатида олинган бўлиб, бу соҳани янада стратегик ривожлантиришга ижобий таъсир кўрсатади (2024- йил 2- июлдаги 24-8/4357-сонли гувоҳнома).