Рахмонова Нигина Анваровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Меҳмонхоналарда хизмат кўрсатиш самарадорлигини ошириш имкониятлари», 08.00.17 - Туризм ва меҳмонхона фаолияти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Iqt1858.
Илмий раҳбар: Маҳаммадсидиқ Амонбоев, иқтисодиёт фанлари номзоди, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Мирзаев Абдуллажон Топилович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Халилов Сирожиддин Шерали ўғли, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон меҳмонхоналарида хизмат кўрсатишнинг ҳозирги ҳолатини таҳлил қилиш асосида хизмат кўрсатиш самарадорлигини ошириш имкониятларини, хизмат кўрсатиш сифатига тасир қилувчи омилларни аниқлаш ва тегишли амалий тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “меҳмонхона корхонасида хизмат кўрсатиш самарадорлиги” тушунчасининг иқтисодий мазмуни хизмат кўрсатувчи ташкилот ёки ходимнинг иш самарадорлиги, мижозларни қониқтириш даражаси, ресурсларни тежаш ва вақтдан самарали фойдаланиш кўникмаларига хизматларни тез, сифатли ва иқтисодий жиҳатдан манфаатли тарзда кўрсатиш қобилиятини ривожлантириш нуқтаи назаридан ёндашиш орқали такомиллаштирилган;
меҳмонхонада фаолият юритувчи ходимлар салоҳиятини ошириш дастури ишчи-ходимларнинг самарали меҳнатини рағбатлантирувчи меҳнатга ҳақ тўлашдаги “самарадорликнинг асосий кўрсаткичлари” тизимига уларда касбга садоқат ҳиссини кучайтирувчи таълим даражаси ва шахсий касб компетенсияларини уйғунлаштириш асосида такомиллаштирилган;
Ўзбекистон меҳмонхоналарида ходимлар касбий салоҳиятини ривожлантиришга инвестиция киритиш (IKS = 0,75) ҳамда имтиёзлар тизими (субсидия)ни қўллаш (SKS = 0,25) нинг мақбул нисбатини таъминлаш орқали кадрлар касбий салоҳиятини ошириш асосланган;
Ўзбекистондаги меҳмонхоналарда хизмат кўрсатиш самарадорлигига таъсир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги боғлиқликнинг эконометрик модели асосида 2030 йилга қадар асосий фаолиятининг прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Меҳмонхонада хизмат кўрсатиш самарадорлигини ошириш юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
услубий ёндашувга кўра “хизмат кўрсатиш самарадорлиги” тушунчасининг иқтисодий мазмунини хизмат кўрсатувчи ташкилот ёки ходимнинг иш самарадорлиги, мижозларни қониқтириш даражаси, ресурсларни тежаш ва вақтдан самарали фойдаланиш кўникмаларига хизматларни тез, сифатли ва иқтисодий жиҳатдан манфаатли тарзда кўрсатиш қобилиятини ривожлантириш нуқтаи назаридан ёндашиш орқали такомиллаштиришни асословчи назарий-услубий ишланмалардан олий ўқув юртлари талабалари учун мўлжалланган “Меҳмондўстлик индустриясида даромадларни бошқариш” номли дарсликни тайёрлашда фойдаланилган (Тошкент давлат иқтисодиёт университетининг 2022-йил 24-октабрдаги 328-сон буйруғи). Мазкур илмий нуқтаи назарнинг ўқув адабиётида илмий асосланиши натижасида талабалар ва илмий тадқиқотчиларнинг “хизмат кўрсатиш самарадорлиги” тушунчасига оид илмий қарашлари янада кенгайишига имкон яратилган;
меҳмонхонада фаолият юритувчи ходимлар салоҳиятини ошириш дастури ишчи-ходимларнинг самарали меҳнатини рағбатлантирувчи меҳнатга ҳақ тўлашдаги “самарадорликнинг асосий кўрсаткичлари” тизимига уларда касбга садоқат ҳиссини кучайтирувчи таълим даражаси ва шахсий касб компетенсияларини уйғунлаштириш асосида такомиллаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Маданият ва туризм вазирлиги томонидан ПҚ-238-сон қарорига илова “Туризм соҳасини янада ривожлантириш ва туризм фаолиятини трансформатсия қилиш бўйича йўл харитаси”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024-йил 14-ноябрдаги 03-12-17-8039-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифдан фойдаланиш меҳмонхонада фаолият юритувчи кадрлар касбий салоҳиятини ривожлантириш орқали хизмат кўрсатиш сифати ва самарадорлигини оширишга қаратилган бўлиб, бевосита доимий мижозлар сонини ортишига хизмат қилган;
Ўзбекистон меҳмонхоналарида ходимлар касбий салоҳиятини ривожлантиришга инвестиция киритиш (IKS = 0,75) ҳамда имтиёзлар тизими (субсидия)ни қўллаш (SKS = 0,25) нинг мақбул нисбатини таъминлаш орқали кадрлар касбий салоҳиятини ошириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Маданият ва туризм вазирлиги томонидан ПҚ-135-сон қарорга илова “Туризм соҳасидаги ресурс ва имкониятлардан ҳар томонлама фойдаланиш ҳамда мавжуд муаммоларни тезкор ҳал этиш бўйича йўл харитаси”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024-йил 14-ноябрдаги 03-12-17-8039-сонли маълумотномаси).Ушбу таклифдан фойдаланиш меҳмонхоналарида ходимлар касбий салоҳиятини ривожлантиришга инвестиция киритиш ҳамда имтиёзлар тизимини қўллашнинг мақбул нисбатини таъминлаш орқали хизмат кўрсатиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
Ўзбекистондаги меҳмонхоналарда хизмат кўрсатиш самарадорлигига таъсир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги боғлиқликнинг эконометрик модели асосида 2027 йилга қадар ишлаб чиқилган асосий фаолиятининг прогноз кўрсаткичлари Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 27-июлдаги ПҚ-238-сон “Туризм йўналишидаги ислоҳатларни янада жадаллаштириш ва соҳада давлат бошқаруви тизимини самарали ташкил қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорини тайёрлашда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024-йил 14-ноябрдаги 03-12-17-8039-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифдан фойдаланиш Ўзбекистон меҳмонхоналарига давлат томонидан молиявий имтиёзлар бериш натижасида хизмат кўрсатиш сифатини жаҳон стандартларига асосан ташкил қилиш асосида рақобатбардошлик устунликларини такомиллаштириш, субъектлар фаолиятини кенгайиши ва иқтисодий самарадорликнинг оширилиши ўртасидаги мувофиқликни таъминлаш имконини берган.