Усманов Бекзод Байматовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қизилўнгач кўкрак қисми саратонини ташхислаш ва даволашда мультимодал ёндашувлар» 14.00.14 – Онкология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.DSc/Tib953.
Илмий раҳбар: Тилляшайхов Мирзагалеб Нигматович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий амалий тиббиёт маркази, DSc.04/30.12.2019Tib.77.01.
Расмий оппонентлар: Нишанов Данияр Анарбаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Хакимов Мурод Шавкатович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Гуламов Олимжон Мирзахидович, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат тиббиёт институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: янги технологияларни жорий қилиш орқали қизилўнгач саратони диагностикаси ва даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қизилўнгач саратонида локорегионар метастазларга шубҳа бўлган ҳолатларда неоадъювант химиотерапия ўтказиш учун радиофарм препарат патологик ўзгарган тўқмаларда тўпланганлиги ҳисобига ПЭТ-КТдан фойдаланиш зарурлиги асосланган;
маҳаллий тарқалган қизилўнгач саратони хирургик даволашда радикаллигини ошириш мақсадида паклитаксел/карбоплатин неоадъювант химиотерапияни схема қўллашнинг самарадорлиги исботланган;
илк бор Льюис операциясида эзофаго-гастро анастомознинг олдинги ва ён деворини медиастинал плевраданинг мустаҳкамлаш орқали чоклар етишмовчилигининг олдини олиш усули ишлаб чиқилган;
қизилўнгач саратонида реконструктив операциялардан сўнг операциядан кейинги эрта асоратларни сезиларли даражада камайтириши, беморларнинг эрта фаоллашувини тезлаштириши ва ётоқ кунларининг қисқартириши орқали “тез тикланиш” дастурининг қўллаш самарадорлиги исботланган;
қизилўнгач саратонида радикал хирургик амалиет вақтида икки каналли назоэнтерал зонддан фойдаланган ҳолда, ошқозон-ичак тизимини адекват декомпрессияси ва эрта энтерал озиқланиш ҳисобига тез тикланиш ва анастомоз етишмовчилигини олдини олиш амалиёт босқичи такомиллаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 6/110-сон қарорига кўра:
Биринчи илмий янгилик: қизилўнгач саратонида локорегионар метастазларга шубҳа бўлган ҳолатларда неоадъювант химиотерапия ўтказиш учун радиофарм препарат патологик ўзгарган тўқмаларда тўпланганлиги ҳисобига ПЭТ-КТдан фойдаланиш зарурлиги асосланганлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Қорақалпоғистон филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 4 апрелдаги №34-сонли буйруқ билан, Самарқанд филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 25 мартдаги №16i-сонли буйруқ билан ва Бухоро филиалидаги жарроҳлик бўлимида 2024 йил 14 мартдаги №40-сонли буйруқ билан жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: таклиф этилган ПЭТ-КТ усулини жорий этиш касалликнинг босқичини аниқроқ белгилаш, даволаш тактикасини тўғри танлаш ва асосланмаган жарроҳлик аралашувларининг олдини олиш орқали беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам берган. Иқтисодий самарадорлиги: ҚСда ПЭТ-КТни қўллаш даволаш тактикасини тўғри танлаш ва асосланмаган жарроҳлик аралашувларининг олдини олиш ҳисобига давлат бюджети харажатларини 14,7% га тежаш имконини берган. Хулоса: ПЭТ-КТ қизилўнгач саратонини диагностикаси ва динамик назорат қилиш учун асосий усул эканлиги исботланган. У даволаш самарадорлигини оширишга, айниқса, неоадъювант ва адъювант терапиядан сўнг прогнозни яхшилашга ёрдам берган. ПЭТ-КТ касаллик босқичини аниқ белгилаш, даволаш тактикасини тўғри танлаш ва асосланмаган жарроҳлик аралашувларининг олдини олиш орқали беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга, шунингдек, давлат бюджети харажатларини 14,7% га тежаш имконини берган.
Иккинчи илмий янгилик: маҳаллий тарқалган қизилўнгач саратони хирургик даволашда радикаллигини ошириш мақсадида паклитаксел/карбоплатин неоадъювант химиотерапияни схема қўллашнинг самарадорлиги исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Қорақалпоғистон филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 4 апрелдаги №34-сонли буйруқ билан, Самарқанд филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 25 мартдаги №16i-сонли буйруқ билан ва Бухоро филиалидаги жарроҳлик бўлимида 2024 йил 14 мартдаги №40-сонли буйруқ билан жорий этилган. Илмий янгиликнинг Ижтимоий самарадорлиги: таклиф этилган неоадъювант химиотерапиядан фойдаланилган ҳолдаги комбинирлашган даволаш локал рецидивлар сонини 13,5% дан 2,8% гача ва узоқ метастазлар сонини 34,9% дан 23% гача камайтиришга ёрдам берди. Шунингдек, жарроҳлик аралашувлари билан биргаликда умумий ва рецидивсиз яшовчанлик кўрсаткичлари яхшиланган. Илмий янгиликнинг Иқтисодий самарадорлиги: қизилўнгач саратонида неоадъювант химиотерапияни жорий этиш локал рецидивлар ва узоқ метастазлар сонини камайтириш, шунингдек, умумий ва рецидивсиз яшовчанлик кўрсаткичларини ошириш орқали давлат бюджети харажатларини 12,5% га тежашга имкон берган. Хулоса: паклитаксел/карбоплатин схемаси бўйича неоадъювант химиотерапияни қўллаш билан комбинирланган ёндашувнинг самарадорлиги маҳаллий тарқалган қизилўнгач саратонида локал рецидивларни 13,5% дан 2,8% гача ва узоқ метастазларни 34,9% дан 23% гача камайтиргани, шу орқали умумий ва рецидивсиз яшовчанлик кўрсаткичларини яхшилагани ва давлат бюджети харажатларини 12,5% га тежаш имконини бергани исботланган.
Учинчи илмий янгилик: илк бор Льюис операциясида эзофаго-гастро анастомознинг олдинги ва ён деворини медиастинал плевраданинг мустаҳкамлаш орқали чоклар етишмовчилигининг олдини олиш усули ишлаб чиқинлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Қорақалпоғистон филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 4 апрелдаги №34-сонли буйруқ билан, Самарқанд филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 25 мартдаги №16i-сонли буйруқ билан ва Бухоро филиалидаги жарроҳлик бўлимида 2024 йил 14 мартдаги №40-сонли буйруқ билан жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Льюис операциясида такомиллаштирилган эзофаго-гастроанастомоз усулини қўллаш анастомоз чоклари етишмовчилиги сонини 5,3% дан 1,3% гача камайтирган, шу орқали операциядан кейинги эрта ўлим ҳолатларини камайтириш ва беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: такомиллаштирилган эзофаго-гастроанастомоз усули, анастомоз чоклар етишмовчилиги сонини, операциядан кейинги эрта ўлим ҳолатларини камайтириш ҳамда беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш ҳисобига стационарда беморларнинг қолиш муддати 3 кунга қисқартириш орқали давлат харажатларини 28,5% га қисқартириш имконини берган. Хулоса: Льюис операциясида такомиллаштирилган плевра ичи эзофаго-гастроанастомози чоклар етишмовчилигини олдини олиш усули чоклар етишмовчилиги ҳолатларини сезиларли даражада камайтириши (5,3% дан 1,2 % гача), беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам берган ва операциядан кейинги эрта ўлим ҳолатларини камайтириш ҳисобига стационарда беморларнинг қолиш муддати 3 кунга қисқартириш орқали давлат харажатларини 28,5% га тежаж имконини берган.
Тўртинчи илмий янгилик: қизилўнгач саратонида реконструктив операциялардан сўнг операциядан кейинги эрта асоратларни сезиларли даражада камайтириши, беморларнинг эрта фаоллашувини тезлаштириши ва ётоқ кунларининг қисқартириши орқали “тез тикланиш” дастурининг қўллаш самарадорлиги исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Қорақалпоғистон филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 4 апрелдаги №34-сонли буйруқ билан, Самарқанд филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 25 мартдаги №16i-сонли буйруқ билан ва Бухоро филиалидаги жарроҳлик бўлимида 2024 йил 14 мартдаги №40-сонли буйруқ билан жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: таклиф этилган тез тикланиш дастурини қўллаш операциядан кейинги асоратлар сонини 37,8% дан 20,8% гача камайтиришга, шунингдек, стационарда беморларнинг ўртача қолиш муддатини 13,4±0,3 кундан 9,3±0,5 кунга қисқартириш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: тез тикланиш дастурини қўллаш операциядан кейинги асоратларни сезиларли даражада камайтириш ва стационарда қолиш муддатини қисқартириш орқали ҳар йили давлат бюджетига 327,9 миллион сўм тежаш имконини берган. Хулоса: қизилўнгач саратонида реконструктив операциялардан сўнг тез тикланиш дастурини қўллаш операциядан кейинги эрта асоратлар сонини 37,8% дан 20,8% гача камайтириши, беморларнинг эрта фаоллашувини тезлаштириши, ётоқ куни сонини қисқартириши ва беморларнинг стационарда қолиш муддатини 3 кунга қисқартириши орқали, беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш ва давлат бюджетига ҳар йили 327,9 миллион сўм тежашга имкон берган.
Бешинчи илмий янгилик: қизилўнгач саратонида радикал хирургик амалиет вақтида икки каналли назоэнтерал зонддан фойдаланган ҳолда, ошқозон-ичак тизимини адекват декомпрессияси ва эрта энтерал озиқланиш ҳисобига тез тикланиш ва анастомоз етишмовчилигини олдини олиш амалиёт босқичи такомиллаштирилганлиги Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Қорақалпоғистон филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 4 апрелдаги №34-сонли буйруқ билан, Самарқанд филиали жарроҳлик бўлимида 2024 йил 25 мартдаги №16i-сонли буйруқ билан ва Бухоро филиалидаги жарроҳлик бўлимида 2024 йил 14 мартдаги №40-сонли буйруқ билан жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: ишлаб чиқилган даволаш-диагностик алгоритмини самарали қўллаш диагностика ва даволаш самарадорлигини 77,2% дан 96,5% гача оширишга, уч йиллик тирик қолиш кўрсаткичларини 38,6% дан 55,1% гача кўтаришга ҳамда диагностика хатолари ва нотўғри танланган даволаш тактикалари сонини камайтириш орқали беморларнинг умумий яшовчанлик кўрсаткичларини яхшилашга олиб келган. Иқтисодий самарадорлиги: ишлаб чиқилган алгоритмини клиник амалиётга жорий қилиш диагностика ва даволаш самарадорлигини ошириш, рецидивлар ва метастазлар сонини камайтириш, дори воситаларига сарф-харажатларни қисқартириш ва беморларнинг стационарда қолиш муддатини камайтириш орқали давлат бюджетидан ҳар йили 327,9 миллион сўм тежаш имконини берган. Хулоса: қизилўнгач саратонида даволаш-диагностик алгоритмини самарали қўллаш диагностик хатоларни сезиларли камайтириш, нотўғри танланган даволаш тактикалари ҳолатларини қисқартириш ва беморларнинг умумий яшовчанлик кўрсаткичларини яхшилаш имконини берган. Диагностика ва даволаш самарадорлиги 77,2% дан 96,5% гача оширилган, уч йиллик тирик қолиш кўрсаткичлари 38,6% дан 55,1% гача кўтарилган. Шунингдек, рецидивлар ва метастазлар сонини камайтириш, дори воситаларига харажатларни қисқартириш орқали давлат бюджетига ҳар йили 327,9 миллион сўм тежаш имкони яратилган.