Холмуродов Исроил Завқи ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Бухоро-Хива региони Қандим кўтарилмаси терриген юра ётқизиқларининг коллекторлик хоссалари ва уларнинг углеводород уюмлари ҳосил бўлишидаги роли», 04.00.07 – Нефть ва газ конлари геологияси, уларни қидириш ва разведка қилиш (геология-минералогия фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/GM171.
Илмий раҳбар: Раджабов Шухрат Сайфуллаевич, геология-минералогия фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Нефть ва газ конлари геологияси ҳамда қидируви институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Нефть ва газ конлари геологияси ҳамда қидируви институти, DSc.24/30.12.2019.GM.41.01.
Расмий оппонентлар: Долгополов Феликс Геннадиевич, геология-минералогия фанлари доктори, Бойкобилов Иброхим Тошпулатович, геология-минералогия фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: «Ўзбекгеофизика» АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Бухоро-Хива региони Қандим кўтарилмаси ва унга туташ ҳудудларда юра даври терриген ётқизиқлари коллектор қатламларини петрофизик ва филтрация-сиғим хусусиятларининг ролини ҳамда нефт ва газга истиқболлилиги билан боғлиқлигини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
юқори коллекторлик хусусиятларига эга бўлган ҳудудларни ажратиш имконини яратувчи Қандим кўтарилмаси юра даври терриген ётқизиқлари коллектор қатламларининг ғоваклик коэффициенти ва самарали қалинлик қийматларининг ўзгариб бориши ва тарқалиши аниқланган;
Қандим кўтарилмаси ҳудудида терриген юра кесимининг қумтош коллектор қатламларида чуқурлик ортиб бориши билан гиллилик даражасининг миқдори камайиши исботланган;
XVIII ва ХIХ горизонтларда коллектор қатламларнинг очиқ ғоваклик миқдори терриген юра кесимининг тепасида ётувчи ХVII горизонтдагига нисбатан юқори фоизга эга эканлиги исботланган;
Қандим кўтарилмаси терриген юра кесимининг ички тузилиши ва структурасини тавсифловчи, нефтгазга истиқболли горизонтларнинг коллекторлик хусусиятларини башорат қилиш учун асос бўлиб хизмат қилувчи ҳудудий геологик модел ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши
Бухоро-Хива нефтгазли региони Қандим кўтарилмаси ҳудудида углеводород уюмларини шаклланишида терриген юра қатламлари коллекторлик хусусиятларининг ролини аниқлаш натижалари асосида:
Арнакум майдонини юра даврининг карбонат ва терриген ётқизиқлари бўйича чуқур бурғилашга тайёрлаш учун тайёрланган илмий тавсия “Ўзбекгеофизика” АЖ ишлаб чиқариш фаолиятига жорий қилинган (Тоғ-кон саноати ва геология вазирлигининг 2023 йил 31 мартдаги 08-0753-сон маълумотномаси). Натижада, табиий газнинг 1330 млн. м3 истиқболли захираларига эга бўлган Арнакум структураси чуқур бурғилашга тайёрлаш имконини берган;
Хадича майдонида XVII, XVIII, XIX горизонтлари таркибида коллектор-қатламларнинг филтрация-сиғимлилик хусусиятларини ўзгариши модели асосида 2-сонли излов қудуғини қўйиш орқали излов ишларини давом эттиришнинг мақсадга мувофиқлиги бўйича тайёрланган илмий тавсия “Ўзбекгеофизика” АЖ ишлаб чиқариш фаолиятига жорий қилинган (Тоғ-кон саноати ва геология вазирлигининг 2023 йил 31 мартдаги 08-0753-сон маълумотномаси). Натижада, бурғилаш лойиҳасига бурғилаш эритмасининг солиштирма-оғирлик қиймати 1,03-1,06 г/см3 дан оширилмаслиги тўғрисидаги тузатма киритилиши билан 2-сонли излов қудуғини бурғилаш учун қулай жой танлаш имкони яратилган.