Жўраев Аслиддин Насриддин ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
  Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қатқалоқни юмшатадиган қурилмани такомиллаштириш ва параметрларини асослаш», 05.07.01 - Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
  Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.PhD/Т3734     
  Илмий раҳбар: Хасанов Иброҳим Субхонович, техника фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” миллий тадқиқот университети Бухоро табиий ресурсларни бошқариш институти.
          ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти, PhD.03/30.06.2020.Т.111.02.
          Расмий оппонентлар: Батиров Зафар Лутфуллаевич, техника фанлари доктори, профессор; Ғайбуллаев Бурхон Шерматович, техника фанлари фалсафа доктори, доцент.
          Етакчи ташкилот: Самарқанд агроинновациялар ва тадқиқотлар институти.
         Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ғўза майдонларида қатқалоқни юмшатадиган қурилманинг иш сифатини ошириш ҳамда униб чиққан ғўза кўчатларини кам шикастлайдиган тишли иш органли қурилмани ишлаб чиқиш ва унинг мақбул параметрларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
         қатқалоқни юмшатишда талаб даражасидаги иш сифатини кам энергия сарфляган ҳолда таъминловчи юмшатгич тишли иш органининг конструксияси ишлаб чиқилган ва технологик иш жараёни ғоза ниҳолларига шикаст етказмаслик шартидан келиб чиқиб асосланган;
         юмшатгич тишли иш органининг ғўза майдонларидаги қатқалоқ билан таъсирлашиш жараёнини ифодаловчи аналитик боғланишлар асосида иш органининг параметрлари ҳамда унга бериладиган юкланиш ва тортишга қаршилигининг ўзгариш чегаралари аниқланган;
          уумшатгич тишли иш органининг тупроққа ишлов бериш чуқурлигини таъминлаш, босим пружинасига боғлиқлигини ҳисобга олган ҳолда асосланган;
юмшатгич тишли иш органининг тишлар сонини ғоза ниҳолларининг шикастланиш, қатқалоқни юмшатилиш даражаларига ва қурилманинг тортишга қаршилиги минимал бўлишини ҳисобга олиб аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Қатқалоқни юмшатиш учун ишлаб чиқилган юмшатгич тишли иш органлари параметрларини асослаш мақсадида олинган натижалар асосида:
такомиллаштирилган қатқалоқни юмшатадиган қурилма учун ғўза кўчатларини кам шикастлаган ҳолда қатқалоқнинг юмшатилиш даражасини оширадиган қурилмага Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг («Ротацион мотига», № ФАП 01843-2021й.) фойдали моделига патенти олинган. Натижада қатқалоқни сифатли юмшатиш учун юмшатгич тишли иш жиҳозидан ташкил топган иш органининг конструксиясини ишлаб чиқиш, қатқалоқни юмшатилиш сифатини ошириш ҳамда эндигина униб чиқган ғўза кўчатларининг шикастланишини камайтиришни таъминлаш имкони яратилган;
қатқалоқни юмшатадиган юмшатгич тишли иш органининг тажриба нусхаси Республикамиз Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги кластерлар ва фермер хўжаликларида, жумладан, Бухоро вилоятининг Вобкент туманидаги фермер хўжаликларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар Миллий марказининг 2024-йил 7-августдаги №05/04-04-376-сон маълумотномаси). Натижада тавсия этилаётган параметрлар бўйича ишлаб чиқилган такомиллаштирилган қатқалоқни юмшатадиган қурилма қўлланилганда эксплуатацион харажатлар 70,3 фоизга ва ёнилғи мойлаш материаллари сарфи 30 фоизга камайишига эришилади;
такомиллаштирилган қатқалоқни юмшатадиган қурилма конструксияси “БМКБ-Агромаш” АЖ да лойиҳалаш жараёнига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар Миллий марказининг 2024-йил 7-августдаги №05/04-04-376-сон маълумотномаси). Натижада такомиллаштирилган қатқалоқни юмшатадиган қурилмани ишлаб чиқариш имкони яратилган.