Sayt test rejimida ishlamoqda

Конратбаева  Айжамал  Базарбаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Кичик мактаб ёшидаги  ўқувчиларда   агрессив хулқ-атворнинг  психологик  детерминантлари»,  19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш  психологияси (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/P390.
Илмий раҳбар: Шеримбетова Замира  Шалабаевна, психология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Нукус давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Абдурасулов Рустам Абдураимович, психология фанлар доктори, профессор;  Ганжиев  Феруз Фурқатович, психология фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кичик мактаб ёшидаги агрессив хулқ-атворнинг психологик детерминантларини эмпирик жиҳатдан баҳолаш ҳамда агрессивликни сусайтириш бўйича психокоррексион дастур ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларда агрессив хулқ-атвор мотивлари намоён бўлишига кўра «тенгдошлар  гуруҳининг  салбий  таъсири»да аҳамиятли фарқлар мавжудлиги туфайли агрессив  хулқ мотивлари намоён бўлишида ёш ва жинс фарқларининг дифференциацияси далилланган;
кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларнинг агрессив хулқ-атвор мотивлари «экстроверсия», «интеллект», «ўзига ишонч», «оптимизм» , «хотиржамлик», «ҳиссий беқарорлик», «мустақиллик», «дадиллик», «уддабуронлик», «ўз-ўзини назорат қилиш»нинг  агрессивлик сифатларини намоён бўлишига икки томонлама (манфий ва мусбат) та'сир этиши туфайли устувор шахс хусусиятларига боғлиқ эканлиги асосланган;
бошланғич  синф ўқувчиларида ота-онанинг фарзандларига бўлган установкаларини фарқланишига кўра  иккинчи синф ўқувчиларида «боланинг иродасини босиш», «оилавий низолар», «ота-она ва бола ўртасида дўстона муносабат»нинг етишмаслиги, «онанинг фарзанд тарбиясида мустақил эмаслиги» болаларда тажовузкорликни кучайтирса, тўртинчи синф ўқувчиларида эса ота-онанинг «болада агрессияни йўқотишга интилиш» уларда агрессияни сусайтирувчи детерминант эканлигигига асосланиб,  ота-она-бола муносабатлари муҳим психологик омил эканлиги исботланган;
кичик мактаб ёшидаги болалардаги агрессивликни сусайтириш учун, уларнинг когнитив (агресссивликнинг салбий оқибатлари ҳақида тушунча ҳосил қилиш), эмоционал (ғазабини бошқача ифодалаш ва бошқариш) ва конатив (агрессив вазиятларда хулқ-атворда намоён қилиш) соҳасига таъсир этиш механизмларига асосланган «Гʻазаб қилма –  дунё сеники» номли психокоррексион дастурни киритиш зарурати далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.  Кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларда агрессив хулқ-атворнинг психологик детерминантлари бўйича олинган илмий тадқиқот ишлари натижалари асосида:
кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларда агрессив хулқ-атвор мотивлари намоён бўлишига кўра «тенгдошлар  гуруҳининг  салбий  таъсири»да аҳамиятли фарқлар мавжудлиги туфайли агрессив  хулқ мотивлари намоён бўлишида ёш ва жинс фарқларининг дифференциацияси далилланганлигига оид илмий маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йили 24-ноябрдаги 262-сон буйруғига асосан  «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йили    28- ноябрдаги  262 а-сон маълумотномаси). Натижада кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларда агрессив хулқ-атвор мотивлари намоён бўлишида ёш ва жинс фарқларини аниқлаш имконияти яратилган;

кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларнинг агрессив хулқ-атвор мотивлари «экстроверсия», «интеллект», «ўзига ишонч», «оптимизм» , «хотиржамлик», «ҳиссий беқарорлик», «мустақиллик», «дадиллик», «уддабуронлик», «ўз-ўзини назорат қилиш»нинг  агрессивлик сифатларини намоён бўлишига икки томонлама (манфий ва мусбат) та'сир этиши туфайли устувор  шахс хусусиятларига боғлиқ эканлигига оид илмий таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йили 24-ноябрдаги 262-сон буйруғига асосан  «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йили  28-ноябрдаги  262 а-сон маълумотномаси).  Натижада кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларда шахс хусусиятлари ва агрессивлик орасида боғланишларни аниқлаш имконияти яратилган;
бошланғич  синф ўқувчиларида ота-онанинг фарзандларига бўлган установкаларини фарқланишига кўра  иккинчи синф ўқувчиларида «боланинг иродасини босиш», «оилавий низолар», «ота-она ва бола ўртасида дўстона муносабат»нинг етишмаслиги, «онанинг фарзанд тарбиясида мустақил эмаслиги» болаларда тажовузкорликни кучайтирса, тўртинчи синф ўқувчиларида эса ота-онанинг «болада агрессияни йўқотишга интилиш» уларда агрессияни сусайтирувчи детерминант эканлигигига асосланиб, ота-она-бола муносабатлари муҳим психологик омил эканлиги  далилланганлигига оид илмий хулосалар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йили 24-ноябрдаги 262-сон буйруғига асосан  «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йили  28- ноябрдаги 262 а-сон маълумотномаси).  Натижада бошланғич  синф ўқувчиларида ота-онанинг фарзандларига бўлган установкалари агрессив хулқ-атворни келтириб чиқарувчи детерминант эканлиги очиб берилган;
кичик мактаб ёшидаги болалардаги агрессивликни сусайтириш учун, уларнинг когнитив (агресссивликнинг салбий оқибатлари ҳақида тушунча ҳосил қилиш), эмосионал (ғазабини бошқача ифодалаш ва бошқариш) ва конатив (агрессив вазиятларда хулқ-атворда намоён қилиш) соҳасига таъсир этиш механизмларига асосланган «Гʻазаб қилма –  дунё сеники» номли психокоррексион дастурни киритиш зарурлигига оид илмий хулосалар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йили 24-ноябрдаги 262-сон буйруғига асосан  «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йили 28-ноябрдаги 262 а-сон маълумотномаси). Натижада коррексион тренинглар дастурини ишлаб чиқилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish