Бобоев Феруз Сайфиллоевичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон ССРда совет тузумига қарши қуролли ҳаракат (1925–1935 йй.)”, 07.00.01–Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақами: B2017.2.PhD/Tar137.

Илмий раҳбар: Ражабов Қаҳрамон Кенжаевич, тарих фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: ЎзР ФА Тарих институти

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса, ИК рақами: ЎзР ФА Тарих институти, DSc.06.01.2018. Tar.56.01.

Расмий оппонентлар: Маҳкамова Нодира Рахмановна, тарих фанлари доктори; Расулов Баҳтиёр Маҳмуджонович, тарих фанлари доктори.

Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон ССРда 1925–1935 йилларда совет ҳокимиятига қарши қуролли ҳаракат тарихини очиб беришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 

Ўзбекистонда совет тузумига қарши курашнинг кучайишига таъсир  қилган очарчилик, ер-сув ислоҳоти, бойларнинг мол-мулки мусодара қилиниши, ўзлари сайлов ҳуқуқидан  маҳрум этилиши ва сургун қилиниши, аксарият зиёлиларнинг қатағон қилиниши, “Ҳужум” ҳаракати, коллективлаштириш сиёсати каби омиллар кўрсатиб берилган;

совет тузумига қарши курашда турли ижтимоий қатламлар (уламолар, деҳқонлар, савдогарлар, муҳожирлар ҳ.к.) ва уларнинг этник таркиби, ҳаракатнинг кенгайишига кўрсатган таъсири (ғоявий раҳбарлик қилишда, қурол-яроғ билан таъминлашда, моддий жиҳатдан қўллаб-қувватлашда, мактуб алмашишда) очиб берилган;

совет ҳокимиятига қарши курашнинг ҳудудий (Сурхондарё, Қашқадарё, Хоразм, Фарғона, Бухоро ва Самарқанд  вилоятлари кесимида) динамикаси аниқланган;

Ўрта Осиё республикалари билан Шарқ давлатларидаги миллий озодлик ҳаракатининг ўхшаш (кичик гуруҳларга бўлиниб курашиш, деҳқонларнинг асосий ҳаракатлантирувчи куч эканлиги) ва фарқли жиҳатлари  (Ҳиндистонда сатъяграха – курашнинг куч ишлатмаслик шакли; Туркия, Хитой, Афғонистон, Эрон давлатларида сиёсий ташкилот ҳамда партиялар атрофида миллий ва диний ғоялар асосида бирлашиши) аниқланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Ўзбекистон ССРда совет тузумига қарши қуролли ҳаракатюзасидан ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:

Ўзбекистон ССРда совет тузумига қарши қуролли ҳаракатнинг моҳияти ва ҳудудий фарқли жиҳатлари, курашнинг асосий марказлари, турли ҳаракатлантирувчи кучлари, ижтимоий ва этник таркиби ҳамда курашнинг кучайишига доир маълумотлардан икки жилдлик “Ўзбекистон тарихи (1917–1991 й.)” монографиясини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академиясининг 2018 йил 28 майдаги 3/1255-1439-сон маълумотнома). Натижаларнинг жорий қилиниши совет тузумига қарши қуролли ҳаракатнинг тарихи, мақсади ва моҳияти ҳамда унинг аҳамиятини ўрганиш учун кенг имконият яратган;

миллий давлатчиликни қайта тиклаш, ўз ҳудудига эгалик қилиш, шунингдек, ҳаракат раҳбарлари ўртасидаги зиддият ҳамда совет тузумига қарши курашда иштирок этган аҳоли ва ҳаракатлантирувчи куч сифатида диний уламолар (эшонлар, муллалар, мударрислар), деҳқонлар, ҳунармандлар, савдогарлар ва ишчилар қатлами бўлганлиги тўғрисидаги фикрлардан умумтаълим мактабларининг 10-синф ўқувчилари учун мўлжалланган “Ўзбекистон тарихи (1917-1991 йиллар)” дарслигини тайёрлашда фойдаланилган (Республика таълим марказининг 2018 йил 10 апрелдаги 01/11-01/05-540-сон маълумотнома). Илмий натижаларнинг қўлланилиши дарсликнинг 8-10-параграфларида акс этган Шарқий Бухоро ва Хоразм воҳасида совет тузумига қарши кураш масаласини ёритишда ҳамда илмий маълумотлар билан бойитиш ва такомиллаштиришга хизмат қилган.