Абдужаппарова Мубарак  Балтабаевнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Телекоммуникация тармоғининг кенг полосали имконийлиги ўтказувчанлик қобилиятини  баҳолаш усули», 05.04.01–Телекоммуникация ва компьютер тизимлари, Телекоммуникация тармоқлари ва қурилмалари. Ахборотни тақсимлаш (техника фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.4. PhD/Т520.

Илмий раҳбар: Халиков Абдулхақ Абдулхаирович, техника фанлар доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ахборот технологиялари университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети,  DSc.28.12.2017.Т.07.02.

Расмий оппонентлар: Сиддиков Илхомжон Хакимович, техника фанлари доктори, профессор; Ходжаев Надир Садикович, техника фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: «Ўзбектелеком» акционерлик компанияси.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: телекоммуникация тармоқларининг кенг полосали абонент кириш тармоғи ўтказувчанлик қобилиятини баҳолаш усули ва унинг функционал характеристикаларини ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

абонентларнинг замонавий кенг поласали кириш тармоқларида ўтказувчанлик қобилиятига талабларининг ўзгариш тенденцияларини ҳисобга олган ҳолда абонент кириш тармоғининг математик модели ишлаб чиқилган;

мультиплексорнинг уч сатҳли модели асосида кириш коммутатори ва агрегация сатҳи коммутаторининг ўтказувчанлик қобилиятини баҳолаш усули ишлаб чиқилган;

кенг полосали абонент кириш тармоғининг ўтказувчанлик қобилиятини баҳолаш алгоритми кенг полосали киришда қўлланиладиган FTTB, FTTH ва FTTC технологияларни танлаш орқали ишлаб чиқилган;

тадқиқот қилинган оптик кириш тармоғининг модели ва  кириш тармоқларига абонентларни уланиш схемалари ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Кенг полосали кириш тармоғининг ўтказувчанлик қобилиятини ҳисоблаш ва баҳолаш усули ва алгоритми бўйича олинган натижалар асосида:

абонентларнинг замонавий кенг полосали кириш тармоқларини ўтказувчанлик қобилияти талабларининг тенденцияларини ўзгаришига асосланган абонент кириш тармоғининг математик модели “Ўзбектелеком” АКнинг “Телекоммуникация транспорт тармоғи” филиалининг амалий фаолиятига жорий этилган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2018 йил 19 октябрдаги  33-8/7820-сон маълумотномаси). Натижада яратилган модел тармоқнинг фаол элементларининг оптимал характеристикаларини ўтказувчанлик қобилиятининг минимал кўрсаткичи бўйича ҳисоблаш имкони яратилган;

кенг полосали кириш тармоғининг ўтказувчанлик қобилиятини ҳисоблаш, баҳолаш усул ва алгоритми асосида ишлаб чиқилган дастурий мажмуа “Ўзбектелеком” АКнинг  “Телекоммуникация транспорт тармоғи” филиалининг амалий фаолиятига жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2018 йил
19 октябрдаги  33-8/7820-сон маълумотномаси). Натижада тармоқдаги фаол элементларининг танланган параметрларида ва кенг полосали кириш тезлигини баҳолашни белгиланган меъёрида технологияларини танлашни автоматлаштириш имкони яратилган;

мультиплексорнинг уч сатҳли модели асосида кириш коммутатори ва агрегация сатҳи коммутаторининг ўтказувчанлик қобилиятини баҳолаш усули “East Telecom” ОАЖ амалий фаолиятига жорий қилинган  (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2018 йил 19 октябрдаги  33-8/7820-сон маълумотномаси). Натижада кириш янги узелларини жойлаштириш нуқтасини аниқлаш, ҳар бир кириш узелида жойлашган ускуналар характеристикаларини хисоблаш, абонентларни кенг полосали кириш билан таъминлаш учун алоқа линияларининг зарурий ўтказувчанлик қобилиятини ҳамда абонентларга хизмат кўрсатишда оптимал технология танлаш, “минимал ўтказувчанлик қобилияти/қурилманинг минимал баҳоси” баҳолаш мезони бўйича кенг полосали кириш тармоғи хизматларини жорий этишни осонлаштириш имкони яратилган.