Муминов Элёр Алишеровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон Республикаси ва Испания Қироллигида фуқаролик жамияти шаклланиши ва ривожланиши”, 23.00.02–Сиёсий институтлар, жараёнлар ва технологиялар (сиёсий фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1.PhD/Siyos75.
Илмий раҳбар: Саидов Акмал Холматович, юридик фанлар доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc29.08.2017.S.01.08.
Расмий оппонентлар: Бекмуродов Мансур Холматович, социология фанлари доктори, доцент; Жумаев Ойбек Чориевич, сиёсий фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот:Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: “фуқаролик жамияти” феноменини ривожланиш ва модернизация нуқтаи назаридан ўрганиш, шунингдек Ўзбекистон ва Испанияда фуқаролик жамиятини янгилашнинг асосий босқичларини, мазкур жараённинг замонавий босқичдаги хусусиятларини таҳлил қилиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“фуқаролик жамиятини модернизациялаш” такомиллаштирилиб, унинг ижтимоий ҳаёт турли соҳаларининг фаол иштирокчиси, улардаги ўзгаришлар ташаббускори ижтимоий институтлар фаолиятини такомиллаштириш жараёни эканлиги асосланган;
фуқаролик жамияти институтларининг модернизациялашувида уларнинг ўзгарувчан шароитларга адекват жавоб қайтариш имкониятлари (ижтимоий ҳамкорликни чуқурлаштириш), мослашувчан хусусиятлари асослаб берилган;
“қуйидан-юқорига” тамойили асосида фуқаролик жамияти институтларининг мамлакат тараққиётида фаол ва ташаббускор иштирокини билдирадиган ва талаб қиладиган “фаол фуқаролик жамияти самарали давлатнинг муҳим шарти” ғояси илгари сурилган ва илмий асослаб берилган;
фуқаролик жамиятини такомиллаштириш борасида Испания тажрибаси ўрганилиб Ўзбекистонда хўжалик юритувчи субъектларга солиқ преференциялари ва имтиёзларини бериш орқали уларнинг фаолиятини ижтимоий йўналтирилганлигини кучайтириш ва жамият барқарор ривожланиши учун масъуллигини ошириш зарурлиги асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Фуқаролик жамиятини ривожлантириш масалаларини тадқиқ этиш бўйича олинган натижалар асосида:
замoнавий фуқарoлик жамиятига xoс бўлган янги xусусиятлар, жумладан аxбoрoт-кoммуникация тexнoлoгиялари ёрдамида электорат ва жамият билан алоқа қилишнинг янги усулларини жoрий этишга қаратилган таклиф ва тавсиялар Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати – Ўзбекистон либерал демократик партияси фаолиятида фойдаланилди, шунингдек хўжалик юритувчи субъектларга солиқ преференциялари ва имтиёзларини бериш орқали уларнинг фаолиятини ижтимоий йўналтирилганлигини кучайтириш бўйича махсус қонун лойиҳасини ишлаб қичиш лозимлиги билдирилган (Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати – Ўзбекистон либерал демократик партиясининг 2018 йил 1 майдаги 0127/441-сон маълумотномаси). Натижада ўз электоратига очиқлик ва яқинлик муҳитини кучайиши, шунингдек, корпоратив партиявий маданиятни шакллантирилиши орқали партияни жамиятдаги жозибадорлиги ошган;
“фуқарoлик жамиятини мoдeрнизациялаш”, “учинчи сектор”, “фуқаролик жамиятини рақамлаштириш” каби илмий истеъмолга киритилган тушунчалар Ўзбекистон файласуфлари миллий жамиятининг илмий тадқиқотларида фойдаланилган (Ўзбекистон файласуфлари миллий жамиятининг 2018 йил 30 апрелдаги 09-сон маълумотномаси). Натижада илмий-фалсафий луғат фуқаролик жамиятига тааллуқли янги атамалар билан бойиган, бу эса фуқаролик жамиятини “учинчи сектор” тушунчасидан фарқлаш ҳамда фуқаролик жамиятининг анъанавий қабул қилинган таърифларини янги мазмуний жиҳатлар билан тўлдиришга имкон берган;
Испаниянинг нодавлат нотижорат ташкилотлари тажрибаси, жумладан волонтёрлик ҳаракати, фаолияти учун яратилган қулайлик ва имтиёзлар, фуқароларни амалга оширилган ишлар юзасидан тезкор ахборот бериш ва бошқа маълумотлар Ўзбекистон нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассоциациясининг фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассоциациясининг 2018 йил 21 июндаги 04-06/190-01-сон маълумотномаси). Натижада бу фуқаролик жамиятининг асосий институционал элементлари ва ривожлантирувчи кучи сифатида ННТ тўғрисида ўқувчи ёшларни хабардорлигини ортишига ҳамда ННТлар учун ўз устав фаолиятини амалга ошришда асос ҳисобланган кўнгилли волонтерлар сафига ёшларни жалб қилиш ҳисобига ННТлар волонтерлик базасининг кенгайишига олиб келган;
фуқаролик жамияти институтларининг фаолиятини такомиллаштириш ва бу борада Испаниянинг тажрибасидан фойдаланишга доир назарий ва амалий аҳамиятга молик таклиф-тавсиялар, шунингдек давлат органлари билан фуқаролик жамияти институтлари ўртасидаги ҳамкорликни янада кучайтиришга қаратилган илмий хулосалар Фуқаролик жамияти шаклланишини мониторинг қилиш мустақил институтининг фаолиятида фойдаланилган (Фуқаролик жамияти шаклланишини мониторинг қилиш мустақил институтининг 2018 йил 09 июлдаги 11/326-сон маълумотномаси). Натижада мазкур институтнинг “Хорижий тажрибани ўрганиш ва халқаро ҳамкорликни ривожлантириш” шўъбаси томонидан Ўзбекистонда фуқаролик жамиятини янада ривожлантириш ҳақидаги илмий-услубий материалларни чоп этишда ҳамда тегишли давлат органлари ва ижтимоий институтларга шу соҳа юзасидан тавсиялар тайёрлаш жараёнида, шу билан бирга ижтимоий-иқтисодий масалаларни ҳал этишга қаратилган ижтимоий институтларнинг давлат органларига йўлланган таклиф ва ташаббусларини рағбатлантиришга оид таклифлар амалиётда қўлланилган.
