Бекпулатов Жовлон Мустафокулиевичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Таркибида нодир ва рангли металл бўлган техноген чиқиндиларни комплекс қайта ишлашнинг илмий асослари», 05.02.01 – Машинасосзликда материалшунослик.Қуймачилик. Металларга термик ва босим остида ишлов бериш. Қора, рангли ва ноёб металлар металлургияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.DSc/Т624.
Илмий маслаҳатчи: Худояров Сулейман Рашидович, техника фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, Илмий кенгаш рақами: Миллий технологик тадқиқотлар университети «МИСИС»нинг Олмалиқ шаҳридаги филиали, DSc.22/30.12.2019.Т.98.01.
Расмий оппонентлар: Эрматов Зиядулла Досматович, техника фанлари доктори, профеесор; Воҳидов Бахриддин Рахмиддинович, техника фанлари доктори, доцент; Толибов Беҳзод Иброҳим ўғли, техника фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: «Ўзбекистон технологик металлар комбинати» АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: «Олмалиқ КМК» АЖ Ангрен олтин саралаш ва мис бойитиш фабрикалари ҳамда Хондиза кон бошқармаси бойитиш фабрикалардан чиққан техноген чиқиндилар таркибидан олтин ва мис таркибли бойитмалар олишнинг илмий асосларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
техноген чиқиндилардан олтинни ажратиб олиш ва кайта ишлаш  даражасини мавжуд усулларга нисбатан 15-20% га ошириш имконини берувчи  реагент тартиблари ва ишлов бериш усулларини ўз ичига олган технологик жараён параметрлари ишлаб чиқилган;
металл микдори паст бўлган хомашёдан самарали тарзда мис таркибли минералларни ажратиб олиш имконини берувчи мис таркибли техноген чиқиндиларни қайта ишлаш учун мослаштирилган флотация усули кўлланилган технологик схема ишлаб чиқилган;
қайта ишлаш  жараёни самарадорлигини оширишга ва унинг шароитларини жадаллаштириш имконини берувчи техноген чиқиндилардаги қимматбахо компонентларни консентратга ўтишининг кинетик ва термодинамик қонуниятларини тавсифловчи, уларнинг мураккаб минерал таркиби ва технологик параметрларининг таъсирини ҳисобга олувчи математик модел ишлаб чиқилган;
маҳаллий реагентнинг юқори селективлиги ва мураккаб чиқиндиларни бойитишда самарадорлигини намоён этувчи ҳамда импорт қилинувчи реагентлар учун харажатларни камайтирадиган ва технологиянинг экологик барқарорлигини оширадиган маҳаллий ПС-1 реагенти қўлланилиб,  таркибидаги миснинг микдори 0,1-0,12% бўлган техноген чиқиндилардан флотация усулини қўллаб  таркибида 7-8% мис сакловчи бойитма олинган;
таркибида 10% қурғошин ҳамда 15% руҳ саыловчи бойитмалар олиш  ва мураккаб минерал таркибли иккиламчи ресурсларни саноатда қўллаш учун янги имкониятлар яратилган бўлиб, қурғошин ва руҳ таркибли техноген чиқиндиларни флотация усули билан бойитиш технологияси ишлаб чиқилган;
олтинни ажратиб олиш даражасини, унинг гранулометрик таркиби ва минерал шакли  каби хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда ошириш имконини берувчи олтин таркибли техноген чиқиндиларни бойитиш учун  кулланилган консентрацион столнинг оптимал технологик параметрлари аниқланган;
қайта ишлаш параметрларини узгартириш ҳамда қимматбаҳо компонентларни ажратиб олиш даражасини ошириш имконини яратувчи олтин, кумуш ва мис таркибли техноген чиқиндиларни қайта ишлаш самарадорлиги, жараённинг ҳарорати вақти ва реагент сарфига комплекс боғлиқлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Таркибида нодир ва рангли металл бўлган техноген чиқиндиларни  комплекс қайта ишлаш усулларини илмий жиҳатдан асослаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
техноген чиқиндиларидан қимматбаҳо компонентларни  флотация, гравитация, сианлаш усулида бойитмага ўтказишнинг оптимал техонологик схемаси ва консентрацион стол параметрлари «Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖ Ангрен олтин саралаш фабрикасида жорий этилган («Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖнинг 2023 йил 27 октябрдаги 63-618-сон маʻлумотномаси). Натижада, олтин ва кумуш бирикмаларини ўз ичига олган гравибойитма олиш имконини берган;
мис, қўрғошин-рух ҳамда олтин таркибли техноген чиқиндиларни қайта ишлашда маҳаллий реагент қўллаб флотация усулида бойитиш технологияси «Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖ Ангрен олтин саралаш фабрикасида жорий қилинган («Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖнинг 2023 йил 27 октябрдаги 63-618-сон маʻлумотномаси). Натижада, анъанавий усулда бойитишга нисбатан 20% иқтисодий самарадорликка эришиш имконини берган;
мис бойитиш фабрикасининг 0,1-0,12% мис таркибли техноген чиқиндиларини флотация усулида қайта ишлаш технологияси «Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖ Мис бойитиш фабрикасида жорий қилинган («Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖнинг 2023 йил 27 октябрдаги 63-618-сон маʻлумотномаси). Натижада, таркибида 7-8% мис бирикмаси бўлган бойитма олишга эришиш имконини берган;
қўрғошин-рух таркибли техноген чиқиндиларни флотация усулида бойитиш технологияси «Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖ Хондиза кон бошқармасида жорий қилинган («Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖнинг 2023 йил 27 октябрдаги 63-618-сон маʻлумотномаси). Натижада, таркибида 10% рух ҳамда 13% қўрғошин бирикмалари бўлган  бойитма олиш имконини берган.