Ермекбоев Умиджон Бобакуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қизилқум фосфорит кони шароити учун фрезерли комбайнларни қўллаган ҳолда рационал технологик схемаларини ва уларнинг параметрларини ишлаб чиқиш», 04.00.10 – Геотехнология (очиқ, ер ости ва қурилиш) (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Т3619.
Илмий раҳбар: Назаров Зоир Содикович, техника фанлар номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат кончилик ва технологиялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Навоий давлат кончилик ва технологиялар университети, DSc.17/04.06.2021.Т.06.02.
Расмий оппонентлар: Заиров Шерзод Шарипович, техника фанлари доктори, проффессор; Аннақулов Тўлқин Жовбекович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Навоий кон-металлургия комбинати АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: қатламсимон конларни қазиб олишда маъданларни йўқотилиши ва сифацизланишини камайтириш, фрезерли комбайнни қўллаш орқали кон ишларини олиб бориш технологиясини такомиллаштириш ҳамда уларни иш унумдорлигини ошириш имкониятини бериш бўйича рационал технологик схемаларни ишлаб чиқиш ва асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қатламли йўлакли қазиб олишнинг технологик параметрларини, фосфорит қатлами аралашган ҳудудларини қазиб олишда фрезерлаш порцияларнинг структураларини, фрезерлаш йўлаги билан «маъдан ва тоғ жинси» чизиғини кесиб ўтиш бурчагини ҳамда қатламнинг чўзиқлиги ва қазиш йўлаги орасидаги бурчакни ҳисоблаш алгоритмлари ишлаб чиқилган;
кон массасининг юк оқимларини (кондицияли, кондициясиз ва бўш тоғ жинси) якуний тақсимланишига таъсир қилувчи қонуниятлари ўрнатилди, бу ерда қазиб олинувчи порциянинг ўлчамлари, автосамосвалнинг юк кўтариш қобилияти, фрезалаш чуқурлиги ва кенглиги муҳим парметрлар эканлиги аниқланган;
қазиб олинувчи блокларни қазиб олишга тайёрлаш технологияси ва фосфорит маъданларини қазиб олишда йўқотилиш ва сифацизланиш меъёрларини сақлаб туриш учун ҳамда маъдан қатламини қазиб олишда автасамосваллар ҳаракатининг технологик схемаси ишлаб чиқилган;
йўқотишларни камайтириш ва қоплама тоғ жинси таркибидаги кондицияли рудаларни қазиб олиш эвазига маъдан массасининг оқимини сифат ва порцияларга қоплама тоғ жинслари ва маъдан контактида бўлиш орқали автосамосвалларга юклашда фойдали қазилмани ер қаъридан ажратиб олишни 0,87% дан 0.97% га оширишга олиб келиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қизилқум фосфорит кони шароити учун фрезерли комбайнларни қўллаган ҳолда расионал технологик схемаларини ва уларнинг параметрларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
фойдали қазилмаларни сифацизланиши ва йўқотилишини баҳолаш методикаси «Неофос» Феркенско Гроуп қўшма корхонаси «Жерой-Сардара» конида амалиётга жорий этилган («Неофос» Феркенско Гроупнинг 2023 йил 27 июлдаги 07/18-сонли маълумотномаси). Натижада, маъданнинг йўқотилиши 9,5% дан 8,3% гача ҳамда маъданни сифацизланиши 11,6% дан 10,5% гача камайиш имконини берган;
фрезерли комбайннинг ишлаш технологик схемалари «Неофос» Феркенско Гроуп қўшма корхонаси «Жерой-Сардара» конида амалиётга жорий этилган («Неофос» Феркенско Гроупнинг 2023 йил 27 июлдаги 07/18-сонли маълумотномаси). Натижада, маъданнинг йўқотилиши ва сифацизланиши камайиш эвазига маъданни ер қаъридан ажратиб олишда 0,87% дан 0.97% гача ошириш имконини берган.