Бабакулов Зафар Қурбонназаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): «Товар белгиларидан фойдаланиш ва муҳофаза қилишни фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш», 12.00.03–Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.3.PhD/Yu109.
Илмий рахбар: Омонбой Оқюлов, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.27.06.2017.Yu.22.01.
Расмий оппонентлар: Самарходжаев Батыр Билялович, юридик фанлар доктори, профессор; Джолдасова Сахипжамал Джалгасовна, юридик фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: товар белгиларидан фойдаланиш ва муҳофаза қилишдаги муносабатларни илмий таҳлил қилиш асосида фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бевосита товар белгисининг эгаси томонидан ёки унинг розилиги билан фуқаролик муомаласига қонуний тарзда киритилган товарларга нисбатан товар белгисидан бошқа шахсларнинг фойдаланиши мазкур товар белгисига доир мутлақ ҳуқуқнинг бузилиши бўлмаслиги асосланган;
товар белгиларини ёлғон, ноаниқ ёки бузиб кўрсатиш нотўғри таққослаш сифатида баҳоланиши ва ҳуқуқий жавобгарлик келтириб чиқариши асосланган;
товар белгиларига ўхшаш белгилардан қонунга зид равишда фойдаланиш, реализация қилиш, уларни товарларда, этикетларда, ўровларда жойлаштириш йўли билан сотиш ва бошқача усулда фуқаролик муомаласига киритиш ҳуқуқбузарлик деб эътироф этилиши асосланган;
фуқаролик муомаласига аввалроқ киритилган товарга нисбатан белги билан айнан ўхшаш ёки адаштириб юбориш даражасида ўхшаш бўлган товар белгисини рўйхатдан ўтказиш инсофсиз рақобат сифатида баҳоланиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда товар белгиларидан фойдаланиш ва муҳофаза қилиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
бевосита товар белгисининг эгаси томонидан ёки унинг розилиги билан фуқаролик муомаласига қонуний тарзда киритилган товарларга нисбатан товар белгисидан бошқа шахсларнинг фойдаланиши мазкур товар белгисига доир мутлақ ҳуқуқнинг бузилиши ҳисобланмаслиги ҳақидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 1107-1-моддасида ҳамда Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 30 августда қабул қилинган «Товар белгилари, хизмат кўрсатиш белгилари ва товар келиб чиққан жой номлари тўғрисида»ги 267-II-сонли Қонуни 26-моддаси тўртинчи қисмида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2018 йил 19 июндаги 06-16/826-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф товар олди-сотди муносабатларида товар белгиси эгасининг розилиги билан бошқа шахсларнинг фойдаланишини қонунга зид эмаслигини кафолатлашга хизмат қилган;
бошқа хўжалик юритувчи субъектга зарар келтириши ёки унинг ишчанлик обрўсига путур етказиши мумкин бўлган нотўғри таққослашлар, хусусан хўжалик юритувчи субъектнинг товарини холисона тасдиққа эга бўлган тавсифларни ёки таққослаш параметрларини кўрсатмаган ҳолда товарнинг устунлиги ҳақида таассурот ҳосил қилувчи сўзлардан ёки белгилардан фойдаланиш орқали бошқа хўжалик юритувчи субъектнинг (рақобатчининг) ўзга товари билан таққослаш ёхуд кўрсатилган сўзларни ёки белгиларни ўз ичига олган тасдиқлар ёлғон, ноаниқ бўлган ёки бузиб кўрсатилган ҳоллар нотўғри таққослаш эканлигига оид таклиф Ўзбекистон Республикасининг 2012 йил 6 анвардаги «Рақобат тўғрисида»ги ЎРҚ-319-сонли Қонунининг 13-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2018 йил 19 июндаги 06-16/826-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф истеъмолчиларнинг контрафакт маҳсулотларни сотиб олишдан ҳимоя қилишга хизмат қилган;
юридик шахснинг интеллектуал фаолияти натижаларидан ва уларга тенглаштирилган индивидуаллаштириш воситаларидан, товарни индивидуаллаштириш воситаларидан қонунга хилоф равишда фойдаланилган ҳолда товарни реализация қилиш, шу жумладан товарни хўжалик юритувчи субъектнинг (рақобатчининг) товар белгисига, фирма номига ўхшаш бўлган ёхуд адаштириб юбориш даражасида у билан ўхшаш бўлган белгидан уни товарларда, этикеткаларда, ўровларда жойлаштириш йўли билан ёки сотилаётган ёхуд фуқаролик муомаласига ўзгача тарзда киритилаётган товарларга нисбатан товар белгисидан бошқача тарзда фойдаланиш йўли билан, шунингдек, ушбу белгидан домен номида фойдаланиш орқали қонунга хилоф равишда фойдаланилган ҳолда реализация қилиш алоҳида турдаги ҳуқуқбузарлик сифатида қаралиши ҳақидаги таклиф Ўзбекистон Республикасининг «Рақобат тўғрисида»ги ЎРҚ-319-сонли Қонунининг 13-моддаси биринчи қисми 2-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2018 йил 19 июндаги 06-16/826-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф товар белгиси устунлигини таъминлаган ҳолда у билан бир хил ёки ўхшаш белгилардан учинчи шахслар фойдаланиш ҳолатларининг олдини олишга хизмат қилган;
юридик шахсни индивидуаллаштириш воситаларига, товарни индивидуаллаштириш воситаларига бўлган мутлақ ҳуқуқни олиш, шунингдек, хўжалик юритувчи субъект (рақобатчи) томонидан аввал фуқаролик муомаласига киритилган товарга нисбатан белги билан айнан ўхшаш ёки адаштириб юбориш даражасида ўхшаш бўлган товар белгисини рўйхатдан ўтказиш билан боғлиқ инсофсиз рақобатга йўл қўйилмайди, мазмунидаги таклиф Ўзбекистон Республикасининг «Рақобат тўғрисида»ги ЎРҚ-319-сонли Қонунининг 13-моддаси иккинчи қисмида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2018 йил 19 июндаги 06-16/826-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф товар бозорида соғлом рақобат муҳитини қарор топтиришга хизмат қилган.
