Турахонов Шохрух Одилжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Анор пўстлоғи асосида янги товарлар олиш ва уларнинг халқ табобатидаги аҳамияти», 02.00.09 – Товарлар кимёси, 14.00.41 – Халқ табобати (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/К539.
Илмий раҳбарлар: Асқаров Иброҳим Раҳмонович, кимё фанлари доктори, профессор; [Исақов Хаятулла], техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети ҳузуридаги DSc.03/29.10.2021.К/Т.60.05 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Абуллаев Шавкат Вохидович, кимё фанлари доктори, профессор; Мўминова Гўё Алиджановна, биология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: анор пўстлоғи асосида биологик фаол моддаларни ажратиб олиш, уларнинг айрим ҳосилаларини синтез қилиш, улар асосида қишлоқ хўжалиги ва халқ табобатида қўллаш учун янги товарлар олиш ҳамда уларни синфлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
анор пўстлоғи ва уруғи таркибидаги витаминлар, оқсиллар, макро-микроелементлар, углеводлар миқдорлари замонавий физик-кимёвий анализ усуллари ёрдамида аниқланган;
анор пўстлоғи таркибида кўп миқдорда бўлган ва ажратиб олинган галл кислотасининг эфирларини синтез қилиш усуллари ишлаб чиқилган;
синтез қилинган янги биологик фаол моддаларни лаборатория ва дала амалиётида синовлардан ўтказилганда уларнинг айримлари чигитни униши ва пахта ҳосилдорлигини оширувчи биостимулятор эканлиги аниқланган;
галл кислотаси асосида олинган янги биостимулятор кимёвий таркибидаги ўринбосарларнинг турига кўра синфланди ва уларга ТИФ ТН бўйича товар кодлари ишлаб чиқилган;
клиник тадқиқотлар натижаларида “АСТУР” номли янги суртманинг псориаз тери касаллигини даволаш хусусиятига эга, самарали восита эканлиги исботланган;
анор пўстлоғи асосида ишлаб чиқилган “АСТУР” номли суртмага ТИФ ТН қоидалари асосида янги халқаро товар кодлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Анор пўстлоғи асосида янги товарлар олиш ва уларнинг халқ табобатидаги аҳамияти бўйича олинган илмий натижалар асосида
анор пўстлоғи асосида ишлаб чиқилган АСТУР (АнтиПсориаз-20) суртма малҳамини “Олтин Водий Табиати МЧЖ” да ишлаб чиқариш учун ташкилот стандарти (Ц 303271760-03:2023) ва технологик йўриқнома тасдиқланган (ТЙ 558372472-01:2024). (Ўзбекистон Республикаси Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитасининг 25.08.2023 йилдаги 31-8/1320-сонли маълумотномаси, Ўзбекистон Республикаси Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитасининг 28.06.2024 йилдаги 26-11б-563-сонли маълумотномаси, Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Тиббиёт Бош бошқармасининг 2024йил 9 октябрда № 017840-сонли хулосаси). Натижада, анор чиқиндиси асосида псориаз тери касаллигини даволовчи малҳам ишлаб чиқариш имконини берган;
анор пўстлоғининг парафиндаги экстракти асосида псориаз ва бошқа тери касалликларини даволаш мақсадида ишлаб чиқилган “АСТУР” (Антипсориаз-20) номли суртма малҳам, ҳамда галл кислотаси асосида синтез қилинган биостимуляторлар товар сифатида синфланиб, уларга ташқи иқтисодий фаолият товарлар  номенклатураси бўйича қуйидагича: “мева пўстлоқларининг органик эритувчиларидаги экстракти” учун – 2106 90 980 6, “галл кислотасининг монометилолтиомочевинали эфири” учун – 2918290001, “галл кислотасининг монометилолмочевинали эфири” учун – 2918290002 янги халқаро товар код рақамлари ишлаб чиқилиб,  божхона амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитасининг 2022 йил 22 январдаги 02/16-0029-сон, 2023 йил 30 майдаги 17/05-23-0370-сон маълумотномалари, Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг 2022 йил 20 апрелдаги 07/35-04/2473-сон маълумотномаси). Натижада, анор пўстлоғи асосида ишлаб чиқилган суртмалар ва галл кислотасининг айрим эфирларини кимёвий таркиби бўйича синфлаш имконини берган.