Низамова Саида Адиловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кимё таълими самарадорлигини оширишнинг инновацион технологиялари”, 13.00.02–Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (кимё) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйҳатга олинган рақам: В2017.3.PhD/Ped287.
Илмий раҳбар: Омонов Ҳожиқул Товбаевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Педагогика фанлари илмий тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, Тошкент кимё-технология институти, Тошкент давлат педагогика университети, DSc. 28.12.2017.Ped.01.09.
Расмий оппонентлар: Бобоев Туйғун Мирзаахмедович, кимё фанлари доктори, профессор; Исматов Иброҳим Шахриёрович, педагогика фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Халқ таълими тизими раҳбар ва мутахассис ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик
II. Тадқиқотнинг мақсади: умумий ўрта таълим мактаблари ва академик лицейларидаги кимё дарсларида инновацион технологиялар асосида кимё таълимининг самарадорлигини ошириш тизимини такомиллаштириш бу бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кимё фанини ўқитишнинг методик тузилмаси дидактик воситалар (ўқув жиҳозлар, техник қурилмалар, ёрдамчи материаллар) педагогик имкониятларига ижодий фаолликка йўналтирилган инновацион муҳит (янгича фикрлаш, мулоқотнинг янги шакллари) элементларини интеграциялаш асосида такомиллаштирилган;
ўқувчиларнинг инновацион ўқув фаолияти мазмуни шахсий-рефлексив (тезкорлик, зийраклик, уддабуронлик), когнитивлик (фикрлаш, мослашув, англаш, билиш), креативлик (яратувчанлик, ностандарт ёндашув, муаммолар таҳлили), мотивацион-фаоллашув (қизиқиш, иштиёқ, ҳаракат) даражасига устуворлик бериш асосида ишлаб чиқилган;
лаборатория ва амалий машғулотлардаги ташкилий-педагогик босқичларнинг (мақсад ва вазифа, натижа, самарадорлик) таркиби анимацион-намойишли (моддалар миқдори, буюмлар ва ускуналар шакли, компонентлари, функциялари, ҳолати) жараёнларнинг хусусиятлари (тежамкор, хавфсиз, такрорий, даврий) асосида такомиллаштирилган.
кимё фанидан мустақил ишларни бажаришга йўналтирилган ахборот-методик таъминоти билимларни тезкор баҳолаш кўрсаткичларга кўра диагностикалашга йўналтирилган услублар асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Кимё таълими самарадорлигини оширишнинг инновацион технологиялари бўйича ўтказилган тадқиқот натижалари асосида:
кимё таълимида ўқувчиларнинг инновацион ўқув фаолияти тузилмаси, шахсий-рефлексив, когнитивлик, креативлик, мотивацион-фаоллашув даражаси, ижодий фаолликка йўналтирилган инновацион муҳитга оид таклифлари асосида «Кимёни ўқитишда инновацион услубларнинг қўлланилиши» номли ўқув қўлланма тайёрланган ва ўқув жараёнига татбиқ этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2017 йил 29 сентябрдаги 89-03-2131-сон маълумотномаси). Ушбу ўқув қўлланма кимё таълими самарадорлигини ошириш, умумий ўрта ва ўрта махсус таълим ўқитувчилари учун методик таъминотни бойитиш, кимёвий билимлар бериш жараёнларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
кимё фанини ўқитишнинг методик тузилмаси, дидактик воситалар, ижодий фаолликка йўналтирилган мулоқотнинг янги шакллари, ўқувчиларнинг мустақил ишларини баҳолаш технологиясига оид таклифларидан Халқ таълими вазирлигининг 2017 йил 1 февралдаги “Умумтаълим мактаблари кимё фани ўқитувчиларининг касбий маҳоратини узлуксиз ошириб бориш тўғрисида”ги 34-сон, 2018 йил 6 январдаги “Аниқ, табиий, гуманитар ва филология фанларидан таянч мактабларни ташкил этиш ҳақида”ги 6-сон буйруқларини ишлаб чиқишда ва улар билан тасдиқланган меъёрий ҳужжатларни тайёрлашда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2018 йил 23 июлдаги 02-01/1-3-3327-сон маълумотномаси). Ушбу меъёрий ҳужжатларни жорий этиш орқали умумтаълим мактаблари кимё фани ўқитувчиларининг касбий маҳоратини узлуксиз ошириб бориш механизми такомиллаштирилган, ҳар бир ҳудудда кимё фанидан таянч мактаблар ташкил этилган;
кимёдан лаборатория ва амалий машғулотларнинг ташкилий-педагогик босқичлари, анимацион-намойишли жараёнларнинг хусусиятлари, мустақил ишларни бажаришга йўналтирилган ахборот-методик таъминотига оид таклиф ва тавсиялар Ф1-ХТ-16955 рақамли «Телекоммуникатив тизимни глобаллаштириш шароитида мактаб ўқувчиларини ахлоқий тарбиялашнинг фундаментал муаммолари» мавзусидаги фундаментал лойиҳани амалга оширишда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2018 йил 23 июлдаги 02-01/1-3-3327-сон маълумотномаси) Натижада ўқувчилар билимини тезкор баҳолаш, билимлардаги бўшлиқларни ўз вақтида аниқлаш ва уларни бартараф этишга йўналтирилган таълим жараёнлари самарадорлиги ортган.
