Исомиддинов Аслиддин Бахридин ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Талабаларда этномаданий компетенсияни шакллантириш механизмлари. (пеадагогика ва психология таълим йўналиши мисолида)”, 13.00.01 Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи. (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.Ped3965.
Илмий раҳбар: Абдуллаева Насибхон Жўраевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/04.06.2020.Ped.76.02.
Расмий оппонентлар: Рахманова Муқаддас Қахрамоновна, педагогика фанлари доктори (DSc); Рахимов Илхомжон Абдуллаевич, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади “Педагогика ва психологийа” таълим йоъналиши талабаларида этномаданий компетенсийани шакллантириш механизмлари боъйича таклиф ва тавсийалар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“Педагогика ва психология” таълим йўналиши талабаларида этномаданий компетенсияни шакллантириш механизмларининг педагогик шарт-шароитлари миллий ва халқаро таълим муҳитида муваффақиятли ҳаракатланишини таъминлашга йўналтирилган миллий бирлик элементлари (тили, урф-одати, анъаналари, қадриятлари)ни ўқув-тарбиявий фаолиятга интеграциялаш асосида такомиллаштирилган;
талабаларда этнокомпетенсияни шакллантиришнинг мослилик, қадриятлилик, тарихийлик, толерант муносабат тамойиллари ҳамда этногенез, этнография, этномика каби компонентлари миллат генофондини англашга йўналтирувчи миллий манфаатлар стратегиялари, шахсий таълим траекториясини самарадор қўлланилишига кўра аниқлаштирилган;
“Педагогика ва психология” таълим йўналиши талабаларида этномаданий компетенсияни шакллантириш модели этномаданий идентивлик даражасини оширувчи кросс-маданият, контраст позиция, этнодизайн, эмпатия, СТАРТАП технологияларини ўқув-тарбиявий фаолиятга оптималлаштириш асосида такомиллаштирилган;
талабаларда этномаданий компетенсияни шакллантириш технологиялари этнофора сифатларини ривожлантиришга йўналтирилган ўқув топшириқларнинг якка ва жамоавий моделлари ахборот ресурсларини оптимал қўллаш асосида такомил-лаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. “Педагогика ва психология” таълим йўналиши талабаларида этномаданий компетенсияни шакллантириш механизмлари бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
“Педагогика ва психология” таълим йўналиши талабаларида этномаданий компетенсияни шакллантиришнинг педагогик шарт-шароитлари миллий ва халқаро таълим муҳитида муваффақиятли ҳаракатланишини таъминлашга йўналтирилган миллий бирлик элементлари (тили, урф-одати, анъаналари, қадриятлари)ни ўқув-тарбиявий фаолиятга интеграциялаш бўйича таклиф ва тавсиялардан “Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги маъданий-маърифий муассасалар номоддий миллий меросини ривожлантириш шўбаси томонидан тузилган “Мамлакатимизда миллатлараро муносабатларни янада ривожлантириш ва уйғунлаштириш” номли фундаментал лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2024-йил 22-августдаги 04-12-13-5574-сон маълумотномаси). Натижада, олий таълим муассасаларида талабаларда этник билим ва кўникмаларни ривожлантириш самарадорлигига эришилган;
талабаларда этнокомпетенсияни шакллантиришнинг мослилик, ҳудудийлик, қадриятлилик, тарихийлик, толерант муносабат тамойиллари ҳамда этногенез, этнография, этномика ва қадрият каби компонентлари миллат мавқейини англашга йўналтирувчи миллий манфаатлар стратегиялари, рефлексив ёндашувлар, интеграцион, шахсий таълим траекториясини қўлланилишига оид таклиф ва тавсиялар “Педагогик компетентлик” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сон буйруғи). Натижада, талабаларда миллий менталитет хусусиятларини ривожлантириш жараёни методик жиҳатдан тизимлаштирилган ва ўқув-услубий таъминотни такомиллаштиришга хизмат қилган;
“Педагогика ва психология” таълим йўналиши талабаларида этномаданий компетенсияни шакллантириш модели этномаданий идентивлик даражасини оширувчи кросс-маданият, контраст позиция, этнодизайн, эмпатия, СТАРТАП технологияларини ўқув-тарбиявий фаолиятга оптималлаштиришга оид илмий хулоса ва тавсиялар “Педагогик компетентлик” ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сон буйруғи). Натижада, талабаларининг ижтимоийлашув контекстида бағрикенглик, жамият аъзолари ўртасида ўзаро ҳурмат ва мулоқотга киришиш малакасини шакллантиришнинг виртуал экскурсия, аудиал ва дискрет воситаларини такомиллаштиришга ёрдам берган;
талабаларда этномаданий компетенсияни шакллантириш технологиялари этнофора сифатларини ривожлантиришга йўналтирилган ўқув топшириқларнинг якка ва жамоавий моделлари ахборот ресурсларини оптимал қўллаш асосида олинган илмий хулоса ва тавсиялар “Педагогик компетентлик” ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сон буйруғи). Натижада талабаларда этномаданий компетенсияни шакллантириш педагогик тизимини такомиллаштириш технологияларини қўллаш бўйича методик кўрсатма ва тавсиялар ишлаб чиқилган.