Шодиева Гўзал Рахматуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Талабаларни табиий географияга оид компетентлигини ривожлантиришда инновацион педагогик технологиялардан фойдаланиш”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (география) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Ped7583.
Илмий раҳбар: Аббасов Субхон Бурхонович, география фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2021.Gr.02.07. рақамли бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Комилова Нилуфар Қаршибоевна, география фанлари доктори, профессор; Сафаров Урал Ҳамроевич, география фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади талабаларни табиий географийага оид компетентлигини ривожлантиришда инновацион педагогик технологийалардан фойдаланиш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларнинг табиий географияга оид компетентлигини ривожлантириш механизмлари когнитив ва ижтимоий-эмоционал компонентларга фаолият натижаларини прогностик жараёнларнинг интеграл уйғунлигини эмпирик баҳолаш ҳамда ўқитиш сифатини баҳолаш индикаторларининг ички ва ташқи таъсирларига барқарорлигини таъминлашда ўқитишнинг педагогик траекториясини оддийдан мураккабга қараб интенсив ривожлантириш асосида такомиллаштирилган;
талабаларнинг табиий географияга оид компетентлигини ривожлантиришнинг стратегик тузилмаси компетенсиявий мезонлар (ижтимоий, касбий, рефлексив, акмеологик)ни электрон ахборот таълим ресурсларининг классификаторлари ҳамда касбий фаолиятга тайёрлашнинг функсионал (дидактик, методик, диагностик) имкониятлари билан ўзаро интериор (маънавий-руҳий етуклик) даражасини тадрижийлик принципи бўйича интеграллаш асосида такомиллаштирилган;
талабаларнинг табиий географияга оид компетентлигини такомиллаштиришнинг интегратив-дифференциал методикаси Фасе-то-Фасе Дривер, Ротацион модел, Флех моделлари ҳамда касбий тайёргарлик даражаларини адаптация шартлари асосида баҳолаш параметрларини таркибий ташкил этувчилари мазмуни корпоративлик ва рефлексиф муносабатларнинг қайта алоқага киришга ёʻналтирилган ижодий-жараёнли микромуҳитни виртуал таъсирнинг интенсивлигини таъминлаш ҳамда интегратив дифференциал методикасини яратиш асосида такомиллаштирилган;
табиий география фанидан мустақил таълимни ташкил этиш тузилмаси вербал мулоқотни таʼлимий мақсадларга кўра синтез қилиш жараёнига продуктив тадбиқ этиш интегративлигини мотивацион-коррексион характерга асосланган рефлексив технологиялар орқали таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талабаларни табиий географияга оид компетентлигини ривожлантиришда инновацион педагогик технологиялардан фойдаланиш бўйиша ишлаб шиқилган услубий ва амалий таклифлар асосида:
талабаларнинг табиий географияга оид компетентлигини ривожлантириш механизмлари когнитив ва ижтимоий-эмоционал компонентларга фаолият натижаларини прогностик жараёнларнинг интеграл уйғунлигини эмпирик баҳолаш ҳамда ўқитиш сифатини баҳолаш индикаторларининг ички ва ташқи таъсирларига барқарорлигини таъминлашда ўқитишнинг педагогик траекториясини оддийдан мураккабга қараб интенсив ривожлантириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлардан А1-ХТ-0-92997 рақамли “Ёшларда умуминсоний, миллий ва тарихий қадриятлар уйғунлиги асосида маънавий-ахлоқий тарбиялашнинг муаммолари” мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2024-йил 20-февралдаги 75-сон маълумотномаси). Натижада, талабаларнинг табиий географияга оид компетентлигини ривожлантириш механизмларини ривожлантиришга еришилган;
талабаларнинг табиий географияга оид компетентлигини ривожлантиришнинг стратегик тузилмаси компетенсиявий мезонлар (ижтимоий, касбий, рефлексив, акмеологик)ни электрон ахборот таълим ресурсларининг классификаторлари ҳамда касбий фаолиятга тайёрлашнинг функсионал (дидактик, методик, диагностик) имкониятлари билан интегралллаш асосида такомиллаштиришга оид таклифлардан 11-ХТ-0-1722 рақамли “Қорақалпоқ менталитетини ўқувчи ёшларга сингдиришда халқ педагогикаси имкониятларидан фойдаланиш” мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2024-йил 20-февралдаги 76-сон маълумотномаси). Натижада, талабаларнинг табиий географияга оид компетентлигини ривожлантиришда инновацион педагогик технологиялардан фойдаланиш имконияти кенгайтирилган;
талабаларнинг табиий географияга оид компетентлигини такомиллаштиришнинг интегратив-дифференциал методикаси Фасе-то-Фасе Дривер, Ротацион модел, Флех моделлари ҳамда касбий тайёргарлик даражаларини адаптация шартлари асосида баҳолаш параметрларини таркибий ташкил этувчилари мазмуни (мотивацион-қадриятли, ижтимоий-фаолиятли, операцион-технологик) корпоративлик ва рефлексиф муносабатларнинг қайта алоқага киришга ёʻналтирилган ижодий-жараёнли микромуҳитни яратиш асосида такомиллаштиришга ҳамда табиий география фанидан мустақил таълимни ташкил этиш тузилмаси (когнитив, регулятив, рефлексив, норматив, коммуникатив) мотивацион-шахсий сифатларнинг аниқлик даражасини прогностик қиёслаш ҳамда вербал мулоқотни таʼлимий мақсадларга кўра синтез қилиш жараёнига продуктив тадбиқ этиш интегративлигини таъминлаш асосида такомиллаштиришга оид таклифлардан И-ХТ-0-19929-рақамли “Таълим қорақалпоқ тилида ўқитиладиган мактабларнинг 8-9-синфлари учун аниқ фанлар бўйича электрон дарслик ва методик тавсия иловасини яратиш ҳамда ўқув жараёнига жорий этиш (математика, информатика)” мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2024-йил йил 20-февралдаги 74-сон маълумотномаси). Натижада, табиий география бўйича ижодий-жараёнли микромуҳитни яратиш ҳамда талабаларнинг ахборот-коммуникатив компетентлигини ривожлантиришга еришилган.