Истамов Махмуд Шухратовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармогʻи номи “Ўзбекистон Республикасида сайлов жараёни иштирокчилари фаолиятининг ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш: конституциявий-ҳуқуқий таҳлил”, 12.00.02. – Конституциявий ҳуқуқ. Маъмурий ҳуқуқ. Молия ва божхона ҳуқуқи.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Yu375.
Илмий раҳбар: Хакимов Рахимжон Расулжонович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.02.
Расмий оппонентлар: юридик фанлар доктори, профессор Мухамеджанов Омонулла Закирович; юридик фанлар доктори, профессор Тургунов Ойбек Каримович.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси.
Диссертациянинг йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасида сайлов жараёни айрим иштирокчилари фаолиятининг ташкилий-ҳуқуқий асосларини янада такомиллаштириш ва ушбу соҳадаги қонун ҳужжатлари ҳамда ҳуқуқни қўллаш амалиёти самарадорлигини оширишга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
сиёсий партияларнинг сайловда иштирок этишига ижозат бериш, сиёсий партиянинг ваколатли вакилини, сиёсий партиядан депутатликка номзодларни, сиёсий партиянинг ва депутатларнинг ишончли вакилларини, кузатувчиларни рўйхатга олиш, ОАВ вакилларини аккредитациядан ўтказиш ва сайлов комиссиялари ваколатига кирувчи қуйи сайлов комиссияларини тузиш учун Ўзбекистон Республикаси Марказий сайлов комиссиясига (кейинги ўринларда МСК деб юритилади) тавсия этиш билан боғлиқ мулоқоциз шаклда қилиш мумкин бўлган тартиб-таомилларни масофадан туриб рақамли технологиялардан фойдаланган ҳолда “Рақамли сайлов комиссияси” тизими орқали амалга оширилиши зарурлиги асосланган;
сайлов комиссиялари таркибини шакллантиришда хотин-қизлар ва эркаклар учун тенг ҳуқуқ ҳамда имкониятларни таъминлаш, ННТ ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтлари вакилларини, ёшлар ҳамда ногиронлиги бўлган ижтимоий фаол фуқароларни жалб қилиш зарурлиги асосланган;
сайловга оид молиявий ҳисобдорлик тизими бекаму кўст ишлаши учун сайловда иштирок этиш учун ажратилган давлат маблағлари тўғрисидаги оралиқ ёки якуний ҳисоботни МСКга сиёсий партия томонидан тақдим этмаслик ёки ўз вақтида тақдим этмаслик ёхуд ҳисоботда била туриб нотўғри маълумотларни тақдим этганлик учун жавобгарлик ўрнатиш зарурлиги асослаб берилган;
“оилавий овоз бериш” ёки “бошқалар номидан овоз бериш” қонунчилик билан тақиқланган бўлсада, ушбу салбий амалиётига батамом барҳам бериш учун маъмурий жавобгарлик ўрнатиш зарурлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистон Республикасида сайлов жараёни иштирокчилари фаолиятининг ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга оид тадқиқотдаги илмий натижалардан қуйидагиларда фойдаланилди:
сайлов комиссияси аъзолигига номзодларни тасдиқлаш учун МСКга тавсия этиш жараёнлари “Рақамли сайлов комиссияси” доирасида рақамлаштирилган тизимда амалга оширилиши зарурлиги ҳақидаги таклифдан МСКнинг 2024-йил 27-майдаги
1330-сон қарори билан тасдиқланган “Ҳудудий сайлов комиссияси тўғрисида”ги Низомнинг 1-бандини (ҳудудий сайлов комиссияси аъзолигига номзодларни тасдиқлаш “Э-сайлов” ахборот тизими орқали амалга оширилиши мумкинлиги ҳақидаги норма) ишлаб чиқишда фойдаланилган (МСКнинг 2024-йил 5-июндаги 362/2-сон маълумотномаси);
сайлов комиссиялари таркибини шакллантиришда хотин-қизлар ва эркаклар учун тенг ҳуқуқ ҳамда имкониятларни таъминлаш, ННТ ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтлари вакилларини, ёшлар ҳамда ногиронлиги бўлган ижтимоий фаол фуқароларни жалб қилиш зарурлиги ҳақидаги таклифдан МСКнинг 2024-йил 27-майдаги 1330-сон қарори билан тасдиқланган “Ҳудудий сайлов комиссияси тўғрисида”ги Низомнинг 9-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (МСКнинг 2024-йил
5-июндаги 362/2-сон маълумотномаси);
сайловга оид молиявий ҳисобдорлик тизими бекаму кўст ишлаши учун сайловда иштирок этиш учун ажратилган давлат маблағлари тўғрисидаги оралиқ ёки якуний ҳисоботни МСКга cиёсий партия томонидан тақдим этмаслик ёки ўз вақтида тақдим этмаслик ёхуд ҳисоботда била туриб нотўғри маълумотларни тақдим этганлик учун жавобгарлик ўрнатиш зарурлиги ҳақидаги таклифдан Ўзбекистон Республикасининг 2024-йил 4-сентябрдаги ЎРҚ–953-сон Қонунинг 2-моддасини ишлаб чиқишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари қўмитасининг 2024-йил 16-сентябрдаги
04/10-10-33-сон маълумотномаси);
“оилавий овоз бериш” ёки “бошқалар номидан овоз бериш” қонунчилик билан тақиқланган бўлсада, ушбу салбий амалиётига батамом барҳам бериш учун маъмурий жавобгарлик ўрнатиш зарурлиги ҳақидаги таклифдан Ўзбекистон Республикасининг 2024-йил 4-сентябрдаги ЎРҚ–953-сон Қонунинг 2-моддасини ишлаб чиқишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари қўмитасининг 2024-йил 16-сентябрдаги
04/10-10-33-сон маълумотномаси). Мазкур диссертация хулосалари асосида ишлаб чиқилган сайлов жараёни иштирокчилари фаолиятининг ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялари қабул қилинган.