Анданиязова Гавҳар Рузиқуловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
“Шароф Бошбеков асарларининг лингвопоетик хусусиятлари”, 10.00.01 – Ўзбек тили (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Fil2366.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институти.
Илмий маслаҳатчи: Юлдашев Маъруфжон Муҳаммаджонович, филология фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: ЎзР ФА Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институти, DSc.02/30.12.2019.Fil.46.03.
Расмий оппонентлар: Собиров Абдулҳай Шукурович, филология фанлари доктори, профессор; Лутфуллаева Дурдона Эсановна, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Шароф Бошбеков асарларининг лингвопоетик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ш.Бошбеков асарларида қўлланган фонетик-фонографик воситаларнинг лингвопоетик аҳамияти нафақат унлиларни қаватлаш, балки сўзларни бўғинларга ажратиш, узилишлар, сўзларни бузиб талаффуз қилиш каби ҳодисалар асосида далилланган;
Шароф Бошбеков асарларидаги лексик бирликларнинг бадиий-эстетик вазифалари, поетик қиммати озғин, рамақижон; чуқурлик, тубанлик; ҳақоратламоқ, таҳқирламоқ, койимоқ каби синонимлар; оч-тўқ, йиғламоқ-кулмоқ каби антонимлар; фирма-ферма, интернет-интернат каби паронимлар, бадиий-эстетик вазифа касб этган тишини яланғочламоқ, тилини қитиқламоқ, ўтириб қолмоқ каби иборалар асосида очиб берилиб, асар тилининг ўзига хослигини таъминлашга хизмат қилиши далилланган;
ижодкорнинг индивидуал-бадиий услубини шакллантиришда ироник  мазмуннинг -ча (Олимча), -вачча (шоирвачча, роботвачча), -шунос (каллашунос) қўшимчалари морфологик; азакайфият, чалафидойи каби лексик усулда субект ички мақсадини юзага чиқариш, изтеҳзоли пичинг мазмунини юклаш каби лингвопоетик қиммат касб этиши исботланган;
бадиий матнда қўлланган лақаблар фақат комик эффектни эмас, балки қаҳрамонлар дардини, оғриғини очиб берувчи поетик восита эканлиги Войболам, Тектурмас, Бехосият, Паранжи, Ошиқ Ғариб каби муайян мақсад билан қўлланган поетонимлар асосида далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Шароф Бошбеков асарларининг лингвопоетик хусусиятлари тадқиқи бўйича олинган натижалар асосида:
Ш.Бошбеков асарларида қўлланган фонетик-фонографик воситаларнинг лингвопоетик аҳамияти нафақат унлиларни қаватлаш, балки сўзларни бўғинларга ажратиш, узилишлар, сўзларни бузиб талаффуз қилиш каби ҳодисалар асосида далилланганлиги ҳамда Шароф Бошбеков асарларидаги лексик бирликларнинг бадиий-эстетик вазифалари, поетик қиммати озғин, рамақижон; чуқурлик, тубанлик; ҳақоратламоқ, таҳқирламоқ, койимоқ каби синонимлар; оч-тўқ, йиғламоқ-кулмоқ каби антонимлар; фирма-ферма, интернет-интернат каби паронимлар, бадиий-эстетик вазифа касб этган тишини яланғочламоқ, тилини қитиқламоқ, ўтириб қолмоқ каби иборалар асосида очиб берилиб, асар тилининг ўзига хослигини таъминлашга хизмат қилиши далилланганлиги юзасидан чиқарилган хулосалардан ЎзР ФА Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институтида 2017–2020-йилларда бажарилган ОТ-Ф1-78 рақамли “Ҳозирги глобаллашув даврида ўзбек тили, унинг тарихий тараққиёти ва истиқболлари (вазифавий услублар таҳлили асосида)” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институтининг 2024-йил 23-майдаги 32-сон маълумотномаси). Натижада мазкур лойиҳа янги илмий-назарий маълумотлар билан бойитилган;
ижодкорнинг индивидуал-бадиий услубини шакллантиришда ироник  мазмуннинг -ча (Олимча), -вачча (шоирвачча, роботвачча), -шунос (каллашунос) қўшимчалари морфологик; азакайфият, чалафидойи каби лексик усулда субект ички мақсадини юзага чиқариш, изтеҳзоли пичинг мазмунини юклаш каби лингвопоетик қиммат касб этиши исботланганлигига оид хулосалардан ЎзР ФА Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институтида 2021–2022-йилларда бажарилган ИЛ-21071156 рақамли “Антропоцентрик тилшунослик терминлари изоҳли луғатини тузиш ва нашр қилиш (луғатнинг мобил иловаси ва вебсайтини яратиш)” мавзусидаги инновацион лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институтининг 2024-йил 23-майдаги 33-сон маълумотномаси). Натижада мазкур лойиҳа янги илмий-назарий маълумотлар билан бойитилган;
бадиий матнда қўлланган лақаблар фақат комик эффектни эмас, балки қаҳрамонлар дардини, оғриғини очиб берувчи поетик восита эканлиги Войболам, Тектурмас, Бехосият, Паранжи, Ошиқ Ғариб каби муайян мақсад билан қўлланган поетонимлар асосида далилланганлигига оид таклиф ҳамда тавсиялардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Маданият ва маърифат” телеканалида эфирга узатилган “Биргаликда ўқиймиз” кўрсатувининг Ш.Бошбековга бағишланган сонини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Маданият ва маърифат” телеканали давлат муассасасининг 2024-йил 4-апрелдаги 01-16/84-сон маълумотномаси). Натижада тадқиқотдаги маънавий-маърифий фикрлар, илмий қарашларга асосланган хулосалар телекўрсатув ссенарийсини мазмунан бойитган ва мукаммаллаштирган.