Ишманова Диана Нурмамадовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертациясиҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Натижага йўналтирилган бюджетлаштиришда тиббий суғурта механизмларини такомиллаштириш», 08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Iqt3258.
Илмий раҳбар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Кузиева Наргиза Рамазановна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Абдураҳмонов Илёс Хуршидович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Г.В.Плеханов номли Россия иқтисодиёт университети Тошкент шаҳар филиали.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: натижага йўналтирилган бюджетлаштиришда тиббий суғурта механизмларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
натижага йўналтирилган бюджетлаштиришда молиявий кўрсаткичларнинг мақсадлилиги, ижтимоийлиги ва иқтисодий самарадорлигини акc эттирувчи тамойилларини жорий этиш орқали бюджет ташкилотларида харажарларни мустақил бошқаришни такомиллаштириш таклифи илмий асосланган;
тиббиёт муассасаларида шартнома умумий қийматининг 90 фоизини “глобал бюджет” молиялаштириш услуби асосида ва қолган 10 фоизини “ҳар бир даволанган ҳолат учун” белгиланган тўлов асосида молиялаштириш орқали тиббиёт муассасалари ўртасида соғлом рақобатни жорий этиш таклифи ишлаб чиқилган;
ҳудудларни мажбурий тиббий суғурта билан қампаб олиниши ҳамда кафолатланган тиббий пакет параметрларини ҳисобга олган ҳолда уч йил муддатга бюджет параметрларини ишлаб чиқиш ва молия органлари билан келишишнинг стратегик харита модели таклиф этилган;
илғор хорижий тажрибаларни қиёсий ўрганиш орқали аҳоли жон бошига молиялаштириш механизмини жорий этиш асосида Ўзбекистонда 2030-йилга қадар аҳолининг барча қатламини тиббий суғурталанган пакет билан таъминлаш бўйича прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Натижага йўналтирилган бюджетлаштиришда тиббий суғурта механизмларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
натижага йўналтирилган бюджетлаштиришда молиявий кўрсаткичларнинг мақсадлилиги, ижтимоийлиги ва иқтисодий самарадорлигини акc эттирувчи тамойилларини жорий этиш орқали бюджет ташкилотларида харажатларни мустақил бошқаришни такомиллаштириш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024-йил 5-сентябрдаги ПҚ-311-сон “Давлат тиббий суғуртаси механизмларини жорий этишга оид чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори лойиҳаси ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024-йил 10-сентябрдаги 04-29/20558-сон, Давлат тиббий суғурта жамғармасининг 2023-йил 19-сентябрдаги 05-5-2/404-сон маълумотномалари). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида натижага йўналтирилган бюджетлаштиришда молиявий кўрсаткичларнинг мақсадлилиги, ижтимоийлиги ва иқтисодий самадорлигини акс эттирувчи тамойилларини жорий этиш орқали бюджет ташкилотларида харажатларни мустақил бошқаришни ривожлантириш имкони яратилган;
тиббиёт муассасаларида шартнома умумий қийматининг 90 фоизини “глобал бюджет” молиялаштириш услуби асосида ва қолган 10 фоизини “ҳап бир даволанган ҳолат учун” белгиланган тўлов асоси молиялаштириш орқали тиббиёт муассасалари ўртасида соғлом рақобатни жорий этиш таклифи Давлат тиббий суғурта жамғармасининг 2023-йил 19-сентябрдаги 05-сон буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024-йил 10- сентябрдаги 04-29/20558-сон, Давлат тиббий суғурта жамғармасининг 2023-йил 19-сентябрдаги 05-5-2/404-сон ма'лумотномалари). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида тиббиёт мяссасаларида молиялаштиришнинг муқобил шаклларидан фойдаланиш орқали тиббиёт муассасалари ўртасида соғлом рақобатни жорий этиш имкони яратилган;
 ҳудудларни мажбурий тиббий суғурта билан қампаб олиниши ҳамда кафолатланган тиббий пакет параметрларини ҳисобга олган ҳолда уч йил муддатга бюджет параметрларини ишлаб чиқиш ва молия органлари билан келишишнинг стратегик харита модели Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020-йил 12-ноябрдаги ПҚ-4890-сон “Соғлиқни сақлаш тизимини ташкил этишнинг янги модели ва давлат тиббий суғуртаси механизмларини Сирдарё вилоятида жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарорига мувофиқ Давлат тиббий суғурта жамғармасининг 2023-йил 19- сентябрдаги 05-сон буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024-йил 10-сентябрдаги 04-29/20558-сон, Давлат тиббий суғурта жамғармасининг 2023-йил 19-сентябрдаги 05-5-2/404-сон ма'лумотномалари). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида Давлат тиббий суғурта жамғармасининг узоқ муддатли фаолиятини яхшилашга эришилган;
илғор хорижий тажрибаларни қиёсий ўрганиш орқали аҳоли жон бошига молиялаштириш механизмини жорий этиш асосида Ўзбекистонда 2030-йилга қадар ишлаб чиқилган аҳолининг барча қатламини тиббий суғурталанган пакет билан та'минлаш бўйича прогноз кўрсаткичлари Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва Давлат тиббий суғурта жамғармаси томонидан фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024-йил 10- сентябрдаги 04-29/20558-сон, Давлат тиббий суғурта жамғармасининг 2023-йил 19-сентябрдаги 05-5-2/404-сон ма'лумотномалари). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида илғор хорижий тажрибаларни қиёсий ўрганиш асосида молиялаштиришнинг янги босқичи аҳоли жон бошига  молиялаштириш механизми илмий асосланиб, 2030-йилга қадар аҳолининг барча қатламини тиббий суғурталанган пакет билан таъминланиши прогнозлаштирилган.